بورس۲۴ : شاید بیشتر سهامداران جدید و قدیمی بازار بدانند که قصه پر غصه صندوق پالایشی یکم در سه سال گذشته به دلیل نوسانات و افت قیمت، چگونه سهامداران را وادار به صبوری و نگهداری این نماد کرد.
«پالایش» شامل سهام شرکت های پالایش نفت تهران، پالایش نفت اصفهان، پالایش نفت تبریز و پالایش نفت بندرعباس است که امرار معاش آن از تقسیم سود این چهار پالایشی در مجمع می گذرد.
عصر امروز مجمع پالایش یکم، یکی از معروف ترین صندوق های قابل معامله دولتی برگزار می شود. سال گذشته، در همین روزها نخستین مجمع پالایش یکم با نماد" پالایش" برگزار شد که در آن با رای سهامدار عمده (ملی پالایش و پخش) ۶۰۰ تومان سود تقسیم شد.
صندوق پالایش چه بود و چه شد؟
این صندوق در مرداد ماه ۹۹ با قیمت هر واحد سرمایه گذاری ۱۰ هزار تومان پذیره نویسی شد و در این ۳ سال دستخوش نوسانات و تکانه های منفی زیادی بود که بسیاری این کار دولت دوازدهم را در آن ابتدا ، دست درازی به جیب مردم و پر کردن خزانه می دانستند. پس از گذشت چند سال، تا ۱ ماه اخیر، نماد این صندوق، زیر قیمت اسمی یعنی ۱۰ هزار تومان معامله می شد، که البته سرمایه گذارانی که ۶۰۰ تومان در مجمع سود نقدی به ازای هر واحد سرمایه گذاری گرفته بودند، در سود بودند.
این نهاد مالی پر چالش بازار سرمایه به عنوان پاشنه آشیل مدیران سازمان بورس بوده است. حسن قالیباف اصل، رئیس پیشین سازمان بورس که این صندوق در دوران ریاست او پذیره نویسی شد و همچنین محمدعلی دهقان دهنوی رئیس سازمان بورس پس از قالیباف، درباره این صندوق مورد انتقاد زیادی قرار گرفتند. البته سقوط وحشتناک بورس هم در دوران همین افراد رقم خورد و افت قیمت «پالایش» در آن دوران، با توجه به وضعیت کلی بورس اتفاقی غیر منتظره نبود.
رشد بازار و تغییر مهم یک اساسنامه
در اثر تکانه های تورمی و دلار، بازار سرمایه هم به تکاپو افتاد و از این رشد بهره برد. در این بین سازمان بورس و اوراق بهادار با مدیریت مجید عشقی ابتکار عمل را به دست گرفت و در اقدامی هوشمندانه در شهریور امسال توانست موافقت هیئت وزیران برای تغییر اساسنامه صندوق پالایش یکم و صندوق دارا یکم را بگیرد. این تغییر در اساسنامه مربوط به ایجاد صندوق بازارگردانی برای حمایت از سهم "پالایش" بود.بر همین اساس، صندوق نوین پیشرو وابسته به تامین سرمایه نوین به عنوان بازارگردان انتخاب شد و تقریبا" از حدود ۲ ماه گذشته، فعالیت خود را آغاز کرد.
سرانجام "پالایش"به ارزش اسمی رسید
صندوق پالایش یکم با تزریق نقدینگی از تقسیم سود چهار پالایشگاه بزرگ بازار یعنی "شپنا" ،"شبندر" ، "شتران"و "شبریز" سودی معادل ۱۸۰۰ میلیارد تومان کسب کرد. براساس اختیاراتی که به بازارگردان داده شد، تاکنون حدود ۹۰۰ میلیارد تومان منابع مالی برای بازارگردانی تزریق شده است که این بازارگردانی منجر شد نماد از زیر قیمت اسمی ۱۰ هزار تومان به حدود ۱۱ هزار تومان افزایش پیدا کند.
عصر امروز دومین مجمع این صندوق برگزار می شود اما، صندوق و دارندگان اصلی واحدهای سرمایه گذاری صندوق از جمله شرکت سرمایه گذاری صندوق بازنشستگی کشوری، سرمایه گذاری توسعه صنعت و تجارت، گروه مالی ملت و توسعه و مدیریت سرمایه صبا و البته یونیت هولدرهای خرد با این چالش مواجه هستند که آیا اساسا" سودی در این مجمع تقسیم شود یا خیر؟
برخی هم نگاهشان این است که آیا با توجه به سود نقدی سال گذشته و افزایش قیمت ۲۰ درصدی نماد در سال جدید اساسا" نیازی به تقسیم سود هست؟ چرا که اگر سودی تقسیم شود، در عمل بخشی از ۹۰۰ میلیارد تومان نقدینگی صندوق ناشی از تقسیم سود شرکت ها، تقسیم و توزیع می شود و منابع برای بازارگردانی صندوق کم خواهد شد؛ در حالی که NAV واحدهای سرمایه گذاری ۱۴۳۰۰ تومان اعلام شده است. حال اگر این سود تقسیم شود چه اتفاقی می افتد؟
تقسیم سود باشد یا نباشد؟ مساله این است
آنچه که مسلم است، با تقسیم سود در این مجمع، موجودی نقدینگی صندوق کاهش خواهد داشت. از طرفی صندوق پالایش یکم برای جذب نقدینگی باید در انتظار مجمع عمومی عادی سالیانه چهار پالایشگاه در تیر سال ۱۴۰۲ باشد تا از محل سودهای نقدی مجامع بازارگردانی انجام شود.
سناریوی دیگر این است که اگر این سود تقسیم نشود، از محل صدور و ابطالی که اتفاق می افتد، از محل بازارگردانی، بزرگترین منفعت به خود صندوق پالایش یکم به عنوان یونیت هولدر اصلی می رسد و می توان به رشد قیمت نماد تا محدوده NAV امیدوار بود.
از طرفی، صندوق های قابل معامله طبق دستورالعمل بورس و مقررات بازار سه قیمت دارند که شامل قیمت ابطال، قیمت بازار و قیمت صدور است.از طرفی زمانی که به طور مثال بازارگردان با قیمت ۱۴ هزار تومان صدور می زند و با قیمت ۱۴ هزار و ۵۰۰ تومان به فروش می رساند، این معامله سودی ایجاد می کند که برای بازارگردان کارمزد خواهد داشت و هم سودی برای صندوق پالایش به عنوان یونیت هلدر ایجاد می کند.
سنت ها را کنار بگذاریم یا نه؟
از نگاه اقتصادی و بازار منطقی نیست که سودی در مجمع تقسیم شود، اما به دلیل یک نگاه سنتی معمولا" سرمایه گذاران خرد سود نقدی را ترجیح می دهند.
این که سودی در مجامع تقسیم شود یا نشود بر عهده مجمع است اما، باید توجه شود که صندوق به عنوان یک نهاد مالی زنده ، با نقدینگی رشد می کند و برای رشد منابع نیاز به نقدینگی دارد.
نکته جالب دیگر که دانستن آن خالی از لطف نیست، تا پایان برنامه توسعه فعلی فقط سهامدار ممتاز یعنی شرکت پالایش و پخش حق رای در مجمع این صندوق را دارد، اما از سال آینده سهامداران بالای یک دهم درصد دارای حق رای می شوند و به نظر می رسد که از هم اکنون رقابت دراین خصوص شروع شده که چه کسی یک پرتفوی ۱۰همتی را مدیریت کند!
علامت سوال های مجمع امروز «پالایش» زیاد است ، اما تماس های مکرر خبرنگار بورس۲۴ با مسئولان شرکت ملی پالایش و پخش و مدیر عامل تامین سرمایه نوین به عنوان سهامدار اصلی و بازارگردان نتوانست به دریافت پاسخی شفاف منتج شود.
سید ابوالقاسم توکلی نماینده پالایش و پخش در مجمع پالایش اختیار تقسیم سود و به طور کل مجمع امروز را به داوود رزاقی مدیر عامل تامین سرمایه نوین (مدیر صندوق نوین پیشرو به عنوان بازارگردان) سپرد و از سویی مدیر عامل تنوین در تماسی کوتاه دربرابر این سوال که چه نظری درباره دومین مجمع صندوق دارید ؟ اصرار داشت که اساسا مامور است و معذور و هر تصمیمی گرفته شود، اطاعت خواهد کرد!
حال باید ببینیم عصر امروز برای سرمایه گذاران خرد صندوق پالایش یکم چه تصمیمی گرفته می شود؟
