توکن غیرمثلی (NFT) یکی از حوزه‌های جدیدی محسوب می‌شود که تب‌وتاب سرمایه‌گذاری در آن شدت گرفته است و بسیاری مشتاق ورود به این عرصه هستند. با آنکه افراد زیادی به کارایی توکن‌های غیرمثلی تردید دارند، این دسته از دارایی‌ها می‌توانند ابزاری نوآورانه و سودآور برای هنرمندان در زمینه‌های مختلف ازجمله هنر دیجیتال، موسیقی، فیلم و حتی صنعت مد و لباس باشند.

اگرچه فروش فایل‌های دیجیتال موضوع جدیدی نیست، توکن‌های غیرمثلی به هنرمندان این امکان را می‌دهد که اثر هنری‌شان را خلق کنند و به‌عنوان خالق اصلی، آن را بدون هیچ واسطه‌ای از‌طریق بازارهای غیرمتمرکز و در قالب NFT بفروشند.

بیشتر بخوانید: توکن غیرمثلی (Non-fungible token) یا NFT چیست؟

در این مقاله که با کمک مطلبی از وب‌سایت کوین مارکت کپ نوشته شده است، قصد داریم شما را با مفهوم NFTها و نحوه و بهترین ابزار برای ساخت آن‌ها آشنا و معروف‌ترین بازارها برای خریدوفروش NFTها را نیز معرفی کنیم؛ پس تا انتهای این مطلب با همراه باشید.

مفهوم توکن‌های غیرمثلی

توکن‌های غیرمثلی می‌توانند فایلی با فرمت JPEG یا فایل صوتی یا ویدئویی و نام دامنه یا هر نوع فایل دیجیتال دیگری باشند که روی بلاک چین ایجاد شده‌اند. در‌حال‌حاضر، هر فردی می‌تواند NFT را بدون هیچ‌گونه محدودیت قانونی دانلود و ذخیره کند؛ درست مانند افرادی که می‌توانند یک کپی از یک نقاشی فیزیکی معروف را داشته باشند، با این تفاوت که آنان نمی‌توانند ادعایی درباره مالکیت آن اثر خاص یا NFT مشخص داشته باشند.

بیشتر بخوانید: توکن‌های غیرمثلی فیلمی (Film NFT) چیست؟

ساختن یا ضرب‌کردن (Minting) کلمه مناسبی برای تبدیل کار و هنر در قالب توکن غیرمثلی و انتشار آن در بلاک چین است. این فرایند راهی سودآور برای هنرمندان است تا بتوانند از آثارشان درآمد کسب کنند. آنان حتی می‌توانند کارمزد یا کمیسیونی برای فروش آثار هنری‌شان در آینده در نظر بگیرند و در طول زمان درآمد غیر‌فعال به‌دست آورند؛ چیزی شبیه به حق امتیاز که در معاملات آثار هنری سنتی وجود ندارد.

ساخت NFT چقدر دشوار است؟

ایجاد NFT لزوما به کدنویسی یا مهارت‌های فنی نیاز ندارد. به‌دلیل سرعت و گستردگی این عرصه، بازارهای NFT مانند اوپن‌سی (OpenSea) تضمین کرده‌اند که با استفاده از فرایندهای ساده، به کاربران این امکان را می‌دهند تا NFTها را به‌راحتی ایجاد و معامله کنند. پیچیدگی فناوری بلاک چین ممکن است باعث نگرانی و دلسردی افرادی شود که دانش فنی کمتری دارند. با‌این‌حال، هدف مقاله حاضر معرفی بهترین و ساده‌ترین ابزارها برای ساخت NFT و اشاره کلی به تفاوت‌های میان آن‌ها به مبتدیان و تازه‌کاران است.

بهترین ابزارها برای ساخت NFT

در ابتدا کار را با بلاک چینی شروع می‌کنیم که قرار است NFTهای خود را آن‌‌جا ضرب و نگه‌داری کنید. پس از تصمیم‌گیری درباره شبکه ایدئال و مدنظرتان، باید در وهله اول ارز بومی آن بلاک چین را تهیه کنید. ارز دیجیتال را می‌توانید در صرافی‌های متمرکز و غیرمتمرکز در‌دسترس خریدوفروش کنید. شما می‌توانید مستقیما NFT خود را روی بلاک چین ایجاد کنید؛ اما این فرایند بیشتر به افرادی توصیه می‌شود که مهارت و دانش فنی لازم را دارند. برای انجام این کار، باید چندین مرحله را طی کنید و دانش فنی پایه برای استفاده از APIها و ایجاد قراردادهای هوشمند داشته باشید و اندکی نیز کدنویسی بدانید.

اتریوم متداول‌ترین بلاک چین برای ساخت توکن‌های غیرمثلی است. در‌حال‌حاضر، ایجاد NFT در بلاک چین مبتنی‌بر اثبات کار (Proof of Work) اتریوم از‌نظر انرژی بسیار ناکارآمد است. تیم بلاک چین اتریوم در حال کار روی انتقال آن به سازوکار اثبات سهام (Proof of Stake) هستند که از‌نظر مصرف انرژی بازدهی بیشتری دارد. این موضوع می‌تواند کاربرانی که دچار شک‌و‌تردید هستند، تشویق کند تا از امنیت این پلتفرم برای ایجاد NFTهای خود استفاده کنند.

ایجاد مستقیم روی بلاک چین

همان‌طور‌که گفتیم، این امکان وجود دارد که NFTها مستقیما روی بلاک چین ایجاد شوند؛ اما این کار نیازمند برخی مهارت‌های فنی یا شکیبایی برای یادگیری فرایندهای اولیه است. اتریوم امن‌ترین شبکه برای انجام این کار است. انجین (Enjin) پلتفرمی مبتنی‌بر بلاک چین است که امکان ایجاد توکن‌های غیرمثلی با استفاده از کوین ENJ را برای کاربران فراهم کرده است. ENJ توکنی مبتنی‌بر استاندارد ERC۲۰ است که روی بلاک چین اتریوم توسعه داده شده است. این توکن اطمینان لازم برای تایید تمام تراکنش‌های روی شبکه اتریوم و امنیت دارایی‌ها را فراهم می‌کند.

فلو (Flow) و تزوس (Tezos) و ایاس (EOS) بلاک‌چین‌های مبتنی‌بر سازوکار اثبات سهام و دلخواه کاربران دوست‌دار محیط‌زیست هستند که امکان ایجاد NFT روی آ‌ن‌ها وجود دارد. فرایند ساخت NFT روی این بلاک‌چین‌ها نسبتا ساده‌تر از ایجادشان روی بلاک‌چینی مانند اتریوم است. با‌این‌حال، آن‌ها هم همچنان مراحل پیچیده‌تری در‌مقایسه‌با بازارهای NFT دارند؛ بازارهایی که برای کاربران امکان استفاده از روش‌های ساده‌تر را فراهم می‌کنند. البته نباید فراموش کرد که برخی صرافی‌ها مانند بایننس نیز امکان ساخت آسان NFT را به کاربرانش می‌دهد. NFT‌هایی که به‌تازگی روی شبکه سولانا ایجاد شده‌اند، به‌لطف فراهم‌شدن قابلیت تعامل و امکان ارسال توکن‌های غیرمثلی بین این شبکه و اتریوم، بسیار مدنظر کاربران قرار گرفته است.

ساخت NFT در بازار مشهور توکن‌های غیرمثلی

تازه‌کارانی که می‌خواهند به‌راحتی NFT ایجاد کنند، می‌توانند به‌سادگی و با استفاده از بازارهای مبتنی‌بر بلاک چین این کار را انجام دهند. صرف‌نظر از پلتفرمی که انتخاب می‌کنید، مراحلی که در‌ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم، اغلب بین تمامی این پلتفرم‌ها مشترک است. معمولا تفاوت اصلی در این پلتفرم‌ها کارمزد معاملاتی در زمان خریدوفروش NFT‌هاست. به‌طور‌کلی، مراحل ساخت NFT‌ها در این پلتفرم‌ها به‌ترتیب زیر است:

ابتدا بازار NFT مناسب خود را انتخاب و ارز دیجیتال موردنیاز آن را تهیه کنید. توجه کنید که کاربران ساکن ایران به‌دلیل محدودیت‌های موجود امکان دسترسی به برخی از این پلتفرم‌ها را ندارند. در قدم بعدی، کیف پول ارز دیجیتال بسازید یا از کیف پول موجود خود برای ارسال و دریافت ارز دیجیتال استفاده کنید. اگر از بازاری استفاده می‌کنید که مبتنی‌بر بلاک چین اتریوم است، می‌توانید حسابی در متامسک ایجاد کنید و توکن غیرمثلی خود را در آن‌جا بسازید. در‌عین‌حال، می‌توانید متامسک را به محبوب‌ترین بازارهای NFT مانند اوپن‌سی متصل کنید. در قدم بعدی، فایلی دیجیتال مثلا با فرمت JPEG ایجاد کنید. فراموش نکنید که فرمت این فایل باید با بازار انتخابی سازگار باشد. کیف پول دیجیتالی دارای ارز دیجیتال را به بازار مدنظرتان متصل کنید. این کار برای پرداخت هزینه‌ها و در‌نهایت انتشار اثر هنری شما لازم است. پس از افزودن متادیتا (Metadata) و انتشار آن، NFT مدنظرتان به‌اصطلاح مینت (Mint) یا ساخته می‌شود. افزودن قرارداد هوشمند می‌تواند به ارزش NFT شما بیفزاید. این کار موجب می‌شود که شرایط و ضوابط خود را ایجاد کنید و آیتمی فیزیکی یا هر‌چیز دیگری که می‌خواهید، به اثر خود اضافه کنید. اکنون اثر هنری شما به توکنی غیرمثلی تبدیل شده و آماده فروش است.

بازارهای مطرح در حوزه NFTها

درادامه، تعدادی از بازارهای معروف NFT را معرفی می‌کنیم.

اوپن‌سی (OpenSea)

اوپن‌سی بازاری محبوب و مبتنی‌بر اتریوم است که در آن، میلیون‌ها NFT در‌دسترس کاربران قرار دارد. دو برنامه‌نویس به نام‌های الکس آتالا (Alex Atallah) و دوین فینزر (Devin Finzer) پس از مشاهده توانمندی‌های بازی‌هایی مانند کریپتوکیتیز (CryptoKitties)، این بازار را در سال ۲۰۱۷ راه‌اندازی کردند.

امکان ایجاد انواع دارایی دیجیتال از‌جمله آیتم‌های درون بازی تا نام‌های دامنه و آثار هنری کلکسیونی در اوپن‌سی وجود دارد. این بازار از ۲۴۱ گزینه پرداخت مختلف از‌جمله استیبل‌کوین‌ها و رپد بیت کوین (wBTC) پشتیبانی می‌کند.

همچنین، اوپن‌سی از تعاملات میان‌زنجیره‌ای از‌طریق پالیگان نیز پشتیبانی می‌کند و به کاربران امکان می‌دهد که با استفاده از قابلیت پل‌های بلاک چینی (Bridge) اتر خود را بدون کارمزد گس به شبکه‌اش انتقال دهند.

رریبل (Rarible)

رریبل یکی دیگر از بازارهای مشهور NFT است که برای ایجاد و خریدوفروش NFT بدون نیاز به مهارت‌های کدنویسی به‌کار برده می‌شود. رریبل هم مانند اوپن‌سی روی بلاک چین اتریوم قرار دارد و حجم معاملاتی آن بیش از ۲۴‌میلیون دلار است. در‌حالی‌که اوپن‌سی NFTهای بازارهای دیگر را هم در‌اختیار کاربرانش قرار می‌دهد، توکن‌های غیر‌مثلی در رریبل فقط به NFT‌هایی اختصاص دارد که در این پلتفرم ساخته شده‌اند.

ساخت NFT در رریبل بسیار ساده است و کاربران می‌توانند روی دستگاه‌های iOS و اندروید از این پلتفرم استفاده کنند. علاوه‌بر JPEG، فایل‌های دیجیتال دیگری با فرمت‌های PNG ،GIF ،WEBP ،MP۴ و MP۳ نیز در این پلتفرم پذیرفته می‌شوند.

نیفتی گیت‌وی (Nifty Gateway)

نیفتی گیت‌وی هم بازاری مبتنی‌بر اتریوم است که سال ۲۰۱۸ در آمریکا راه‌اندازی شد و به صرافی جمینای (Gemini) برادران وینکلواس (Winklevoss) تعلق دارد. سازندگان مشهور NFT مانند بیپل (Beeple) و مایکل کیگان (Michael Kagan) اغلب از این پلتفرم استفاده می‌کنند. نیفتی گیت‌وی با این هدف طراحی شد که هنرمندان بتوانند دارایی‌های دیجیتال محدود و باکیفیتی ایجاد کنند که فقط در این پلتفرم در‌دسترس باشد.

این پلتفرم مخاطبانی را هدف قرار می‌دهد که نه به هنرهای همگانی، بلکه به آثار هنری منحصربه‌فرد علاقه‌مندند. تیم نیفتی گیت‌وی مجموعه‌های کلکسیونی را که در این پلتفرم منتشر می‌شوند، با دقت انتخاب می‌کنند. این سخت‌گیری حتی هنرمندان سنتی مانند ترور جونز (Trevor Jones) و کنی شارف (Kenny Scharf) را تشویق کرد که از این پلتفرم استفاده کنند.

وجود چنین بازار خاصی در هنر دیجیتال نشان می‌دهد که پلتفرم نیفتی گیت‌وی به اهداف گران‌قیمت‌تری در بازار چشم دوخته است. این امر را می‌توان در کارمزد ۱۵درصدی تراکنش‌های NFT این پلتفرم مشاهده کرد؛ موضوعی که در‌مقایسه‌با کارمزد فروش نقاشی در گالری‌های هنری رقم هنگفتی تلقی می‌شود.

سوپر ریر (SuperRare)

سوپر ریر هم یکی دیگر از بازارهای NFT است که از سال ۲۰۱۸ بر بستر شبکه اتریوم فعالیت می‌کند. همان‌طور‌که نام سوپر ریر نشان می‌دهد، این پلتفرم اغلب مجموعه‌های NFT کمیاب و منحصربه‌فرد را نمایش می‌دهد. اخیرا عده‌ای از هنرمندان ایده کمیابی توکن‌های غیرمثلی و خرید آن‌ها را با ساختن نسخه‌های مشابه NFT‌های گران‌قیمت رد کرده‌اند. سوپر ریر قصد دارد که این روند را با تمرکز بر عرضه انحصاری هنر دیجیتالی تغییر دهد.

فاندیشن (Foundation)

فاندیشن بازاری مبتنی‌بر اتریوم در آمریکاست که از سال ۲۰۲۰ کارش را آغاز کرده است. ماموریت این پلتفرم آن است که حراج‌های هنری NFT را برای همگان در‌دسترس قرار دهد و رابط کاربری ساده و عملکرد راحتی برای کاربران فراهم کند. این پلتفرم استفاده از NFT برای خدمات عام‌المنفعه و ترویج امور خیریه را افتخار خود می‌داند. ناگفته نماند فاندیشن مزایده‌های زنده‌ای ‌برای آثار هنری شخصیت‌های مختلف مانند ادوارد اسنودن (Edward Snowden) برگزار کرده است.

جمع‌بندی

توکن‌های غیرمثلی یکی از حوزه‌های سرمایه‌گذاری جدیدی هستند که این روزها در کانون توجه قرار گرفته‌اند. توکن غیرمثلی می‌تواند فایل JPEG یا فایل صوتی یا ویدئویی و نام دامنه یا هر نوع فایل دیجیتالی دیگری باشد که روی بلاک چین ایجاد شده است. NFTها زمینه‌ای برای هنرمندان فراهم می‌کنند تا اثر هنری دیجیتال خود را ایجاد کنند و آن را بدون هیچ واسطه‌ای از‌طریق بازارهای غیرمتمرکز بفروشند.

ایجاد NFT لزوما به کدنویسی یا مهارت‌های فنی خاصی نیاز ندارد. هرچند می‌توانید مستقیما NFT خود را روی بلاک چین ایجاد کنید، این فرایند بیشتر به افرادی توصیه می‌شود که دانش آن را دارند. به‌طور‌کلی، برای انجام این کار باید دانش فنی پایه استفاده از APIها و ایجاد قراردادهای هوشمند را داشته باشید و اندکی کدنویسی بدانید.

بازارهای NFT مبتنی‌بر بلاک چین فرایندهای ساده‌ای ایجاد کرده‌اند که با استفاده از آن‌ها کاربران می‌توانند NFTها را به‌راحتی ایجاد و معامله کنند. معروف‌ترین این بازارها اوپن‌سی، رریبل، نیفتی گیت‌وی، سوپر ریر و فاندیشن هستند. در‌حالی‌که بعضی از این بازارها آثار گوناگونی را در‌اختیار کاربران قرار می‌دهند، برخی دیگر صرفا آثار کمیاب و منحصربه‌فرد و NFTهای افراد مشهور را به کاربرانشان عرضه می‌کنند.