آربیتروم ( Arbitrum ) یکی از روشهای بهینهسازی شبکه اتریوم در راستای افزایش سرعت عملکرد این شبکه است.
شبکه بلاکچین اتریوم یک شبکه عظیم و پرکاربرد است. این شبکهی غیرمتمرکز از قراردادهای هوشمند طراحیشده توسط توسعهدهندگان حوزه ارزهای دیجیتال پشتیبانی میکند و به پایگاهی برای توسعه و پیشرفت صنعت تبادلات مالی تبدیل شده است. در کنار کاربردهای فراوان شبکه اتریوم باید این نکته را نیز در نظر گرفت که استفاده از شبکه اتریوم کند و پرهزینه است و تا زمانی که کاربران برای اجرای تراکنشهای خود به بلاکچینهای دیگر (مثل Solana ، Fantom و Avalanche ) مراجعه نکنند، یا ارتقای وعده دادهشده توسط اتریوم در سالهای آتی اجرایی نشود، این بار ترافیکی سنگین باعث ادامه روند مذکور خواهد شد.
اما جهان ارزهای دیجیتال نمیتواند در انتظار اجراییشدن ارتقای شبکه اتریوم بماند. همین امر باعث شده تا راهحل سومی نیز برای افزایش توان پردازش شبکه ایجاد شود. این راهحل شامل ایجاد نرمافزارهایی است که در سطح مجزایی از بلاکچین اصلی قرار گرفته و سرعت پردازش تراکنشها را افزایش میدهد. Arbitrum یکی از این راهحلهاست و با استقبال کاربران این شبکه مواجه شده است. کاربران میتوانند از طریق Arbitrum تراکنشهای خود را با سرعت بیشتر و کارمزد کمتری اجرایی کنند.
معرفی شبکه آربیتروم ( Arbitrum)
Arbitrum سریع و ارزان است و نتایج تراکنش را پس از پردازش، به بلاکچین اصلی اتریوم برمیگرداند. در حالی که شبکه اتریوم در هر ثانیه قادر به پردازش ۱۴ تراکنش است؛ Arbitrum این قابلیت را تا ۴۰هزار تراکنش در ثانیه ارتقا میدهد. از طرفی کارمزد اجرای هر تراکنش در شبکه اتریوم چند دلار است، در حالی که هزینه اجرای آن توسط Arbitrum فقط دو سنت خواهد بود.
علاوه بر این آربیتروم از EVM نیز پشتیبانی میکند؛ به این معنا که توسعهدهندگان DeFiها میتوانند به سادگی و بدون ایجاد تغییرات بنیادی در کدها، از این امکان استفاده کنند و اپلیکیشنهای غیرمتمرکز (Dapps) خود را بهشکل یکپارچه به Arbitrum متصل کنند. آربیتروم توسط Off-Chain Labs ساخته شده است. این کمپانی در سپتامبر ۲۰۲۱ توانست برای اجرای پروژه Series B حدود ۱۲۰میلیون دلار سرمایه جذب کند.
آربیتروم چگونه کار میکند؟
به زبان ساده میتوان گفت که کاربران به واسطه یک قرارداد هوشمند از آربیتروم درخواست میکنند که تراکنش مدنظرشان را در لیست تراکنشهای در حال انتظار برای پردازش قرار دهد. آربیتروم این تراکنشها را پردازش کرده و نتیجه را به شبکه اتریوم تحویل میدهد.
این که فرآیند پردازش تراکنشها به چه شکلی صورت میگیرد، با توجه به مجموعه لیست درخواستها، متفاوت است. این نرمافزار بهینهترین روش را برای پردازش گروهی تراکنشها انتخاب میکند . Arbitrum تراکنشهای شبکه اتریوم را در یک لایه مجزا و از طریق روشی به نام Optimism پردازش میکند.
Optimistic rollup یک استراتژی پردازش است که در آن تراکنشها بهجای اینکه جداگانه پردازش شوند، دستهبندی شده و یکجا پردازش میشوند. به کمک این روش سرعت پردازش تراکنشها تا حد قابلتوجهی افزایش مییابد و از طرفی کارمزد پردازش بین تمام تراکنشهای موجود در یک دسته تقسیم میشود. همین امر باعث شده میزان کارمزدها بهشدت کاهش یابد.
ساختار Arbitrum
روش دستهبندی و بهینهسازی Arbitrum بر مبنای یک بلاکچین فرعی (Sidechain) طراحی شده است. این بلاکچین فرعی به شبکه اصلی متصل است (در این مورد، شبکه اصلی همان شبکه اتریوم است). آربیتروم نقش جمعآوری تراکنشها، قراردادن آنها در بلاکچین فرعی و ارسال نتیجه به شبکه اصلی را بهعهده دارد.
هر تراکنشی که در این سیستم مورد تایید قرار بگیرد کاملا قابل اطمینان است و توسط این شبکه ضمانت میشود. این تاییدیه زمانی محقق خواهد که همه اعتباردهندگان، صحت اعتبار تراکنشهای موجود در یک بلاک را تایید کنند. از آنجایی که اعتباردهندگان در ازای تایید تراکنشها اتر دریافت میکنند، درست و دقیق عملکردن برای آنها منافع مالی به همراه دارد.
برخلاف دیگر روشهای دستهبندی تراکنشها، مثل Boba یا Loopring، آربیتروم فاقد توکن اختصاصی است. طراحان و توسعهدهندگان این پروژه اعلام کردند که Arbitrum نیازی به توکن اختصاصی ندارد؛ چراکه تمام مبادلات در این بلاکچین فرعی، توسط توکن اصلی شبکه اتریوم (ETH) صورت میگیرد.
Arbitrum با چندین پروتکل مبادله مالی غیرمتمرکز کار میکند. SushiSwap، Curve و Acracadabra ازجمله این پروتکلها محسوب میشوند. اطلاعات صرافی Lliama نشان میدهد که ۲میلیارد دلار از ارزهای دیجیتال این مجموعه در قرارداد هوشمند آربیتروم نگهداری میشود؛ چیزی در حدود ۳۰درصد کل دارایی صرافی غیرمتمرکز SushiSwap.
در حال حاضر پروژه بلاکچین آربیتروم بر اساس نسخه بتا عمل میکند؛ به این معنا که همچنان توسعهدهندگان این شبکه قابلیت متوقف کردن و کنترل کل سیستم را در اختیار دارند. اما طراحان این پروژه اعلام کردند که درصورت اطمینان کامل از بلاکچین موجود، Arbitrum را به شکل کاملا غیرمتمرکز اجرایی خواهند کرد.
چگونه از آربیتروم استفاده کنیم؟
شما میتوانید از طریق اپلیکیشنهای غیرمتمرکزی مثل Aave، ۱inch یا Gnosis Safe به آربیتروم متصل شوید. از طرفی این اتصال میتواند به شکل مستقیم و از طریق فناوری Token Bridge به شبکه آربیتروم، صورت گیرد. پس از اینکه به یک کیفپول Web۳ متصل شدید، میتوانید سرمایه خود را از طریق توکن بریج وارد شبکه آربیتروم کنید. کل این فرآیند فقط ۱۰ دقیقه زمان لازم دارد.
حال میتوانید بهجای پرداخت چند دلار برای یک تراکنش، با یک سنت کارمزد تراکنش خود را پرداخت کنید . البته این موضوع را مدنظر داشته باشید که MetaMask برای انتقال سرمایه شما به این شبکه، ۵.۴ دلار دریافت میکند.
جمعبندی
پروژه آربیتروم که توسط کمپانی Off-Chain Labs طراحی و ساخته شده، راهحلی است برای رفع نقصان اصلی شبکه اتریوم. شبکه اتریوم بهعلت ترافیک بالا، کند و گران است و از طرفی بسیاری از تراکنشهای حوزه ارزهای دیجیتال از طریق این شبکه صورت میگیرد. Arbitrum از طریق جمعآوری، دستهبندی و انتقال تراکنشها به یک بلاکچین فرعی، سرعت پردازش آنها را افزایش داده و کارمزد را تا حد قابلتوجهی کاهش میدهد. این پروژه هر روز با استقبال بیشتری از سوی کاربران مواجه میشود و در حال حاضر حجم قابلتوجهی از تبادلات رمز ارزی صرافیهای غیرمتمرکز از این طریق صورت میگیرد. هرچند نمیتوان گفت که پیادهسازی این پروژه نهایی شده است، اما طراحان و توسعهدهندگان پروژه آربیتروم ادعا میکنند پس از اطمینان کامل از تمام جوانب، نسخه نهایی و غیرمتمرکز آن را ارائه میدهند.