به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه ایران(سنا) ، خالص ارزش دارایی های صندوق طلا رشد ۰.۲ درصدی را در هفته گذشته تجربه کرد. در این دوره قیمت هر اونس طلا در بازار جهانی اگرچه نوسانات بالایی را تجربه کرد اما در انتهای دوره مورد بررسی هم‌راستا با ابتدای دوره بود. دلار در بازار آزاد رشدی ۱.۵ درصدی را تجربه کرد و در این هفته گواهی شمش طلا با رشدی ۸ درصدی و گواهی شمش سکه بدون تغییر آخرین روزهای اردیببهشت را به پایان رساندند.
هفته پرنوسان اونس
در بازه یک هفته‌ای(از ۲۴ تا ۳۱ اردیبهشت)، قیمت اونس جهانی طلا از ۲۳۵۲ دلار در ابتدا به ۳۱۸۰ دلار در اوج رسید، که به‌معنای یک رشد لحظه‌ای حدود ۳۵٪ است. با این حال، قیمت به‌سرعت اصلاح شد و به محدوده ۲۳۳۴ دلار بازگشت، به‌طوری که در پایان این هفته پرتلاطم، بازده خالص عملا نزدیک به صفر باقی ماند و رشد اولیه دوام نیاورد. این نوسان شدید (در حدود ۸۰۰ دلار) بدون حفظ دستاورد قیمتی، نشان‌دهنده فضای بسیار حساس و شکننده حاکم بر بازار طلا بود.
در همین هفته، طلا عملا درگیر موجی از اخبار و انتظارات جهانی شد. مهم‌ترین عامل، تغییرات در چشم‌انداز سیاست‌های پولی آمریکا بود. انتشار داده‌هایی از کاهش تورم باعث شد بازارها احتمال بیشتری برای کاهش نرخ بهره در ماه‌های آینده قائل شوند که به‌صورت سنتی تقاضا برای طلا را افزایش می‌دهد، چون طلا در چنین شرایطی به‌عنوان جایگزینی برای سرمایه‌گذاری در اوراق با بازده پایین‌تر، جذاب‌تر می‌شود. هم‌زمان، تنش‌های ژئوپولیتیک در خاورمیانه و نیز تحرکاتی در مرزهای شرقی اروپا، فضای نااطمینانی را افزایش داد و باعث هجوم موقتی سرمایه‌گذاران به سمت دارایی‌های امن شد.
در بازار ارز نیز افت کوتاه‌مدت ارزش دلار جهانی در میانه هفته، عاملی بود که به افزایش قیمت طلا دامن زد، چون طلا با دلار قیمت‌گذاری می‌شود و تضعیف دلار معمولا به نفع قیمت جهانی آن تمام می‌شود. در کنار این عوامل، گزارش‌هایی از افزایش خرید فیزیکی توسط بانک مرکزی چین و تقاضای فصلی از سوی هند نیز در سمت تقاضای جهانی نقش حمایتی ایفا کردند.
با این حال، این موج خوش‌بینی و رشد قیمتی دیری نپایید. بازگشت دلار به مسیر صعودی و سیگنال‌های محتاطانه‌تر از سوی فدرال رزرو موجب شد بخشی از رشد شدید قیمت‌ها اصلاح شود و طلا در همان محدوده‌ای که هفته را آغاز کرده بود، به پایان برسد.
رشد ۱.۵ درصدی دلار در بازار آزاد
در هفته پایانی اردیبهشت ۱۴۰۴، قیمت دلار بازار آزاد پس از چند روز کاهش پیوسته، با جهشی پرقدرت به مدار صعودی بازگشت. نرخ دلار که در تاریخ ۲۴ اردیبهشت حدود ۸۳,۵۵۰ تومان بود، طی چند روز افت پیاپی به پایین‌ترین مقدار خود یعنی ۸۱,۷۵۰ تومان در ۲۹ اردیبهشت رسید؛ رقمی که از نظر روانی نیز حائز اهمیت بود. اما تنها طی یک روز، بازار شاهد یک چرخش کامل شد: دلار در ۳۰ اردیبهشت به ۸۴,۷۰۰ تومان رسید و در آخرین روز اردیبهشت نیز در محدوده ۸۴,۸۵۰ تومان تثبیت شد. این یعنی بازده دلاری بازار آزاد ظرف دو روز پایانی ماه حدود ۳٫۸ درصد افزایش یافت، در حالی که بازده هفتگی آن نیز علی‌رغم افت‌های اولیه، در نهایت ۱٫۵ درصد مثبت شد.
نوسانات اخیر دلار را نمی‌توان صرفا به عرضه و تقاضای فیزیکی در بازار ارز نسبت داد، بلکه باید آن را در چارچوب انتظارات اقتصادی و تحولات سیاستی داخلی و خارجی بررسی کرد. در روزهای ابتدایی این بازه، بازار در حال واکنش به سیگنال‌های ثبات از سوی بانک مرکزی بود؛ خبرهایی از بهبود نسبی ذخایر ارزی، بازگشت برخی منابع بلوکه‌شده، و تقویت کنترل بر صادرکنندگان برای عرضه ارز در سامانه‌های رسمی، نوعی فضای موقتی از ثبات در بازار ایجاد کرده بود. همین فضا باعث شد تا معامله‌گران دست به احتیاط بزنند و با کاهش حجم تقاضا، روند نزولی ملایمی در بازار شکل بگیرد.
اما در ۲ روز پایانی ماه، ورق به‌طور کامل برگشت. یکی از عوامل اصلی این تغییر ناگهانی، گمانه‌زنی‌ها درباره تغییر در سیاست‌های بودجه‌ای و ارزی دولت بود؛ به‌ویژه در خصوص حذف برخی معافیت‌های مالیاتی و تلاش برای جبران کسری بودجه از طریق افزایش نرخ‌های غیررسمی ارز. هم‌زمان، گزارش‌هایی از رشد نرخ حواله در بازار هرات و سلیمانیه منتشر شد که انتظارات افزایشی را در بازار داخلی تقویت کرد. در کنار این‌ها، نااطمینانی از روند مذاکرات منطقه‌ای و نیز نوسانات قیمتی در بازار طلا، فضا را برای بازگشت تقاضای سفته‌بازانه فراهم کرد.
اگرچه بانک مرکزی سعی کرد از طریق پیام‌های رسانه‌ای، بازار را آرام نگه دارد، اما بازار آزاد نشان داد نسبت به کوچک‌ترین تغییر در انتظارات اقتصادی یا سیاسی، همچنان واکنشی سریع و شدید دارد. بازگشت دلار به کانال ۸۴ هزار تومان در پایان اردیبهشت نه‌تنها یک تغییر جهت فنی بود، بلکه نشان داد ثبات مقطعی بازار ارز همچنان شکننده است و هرگونه ابهام در سیاست‌های پولی و مالی، می‌تواند به نوساناتی فراتر از دامنه‌های پیش‌بینی‌شده منجر شود.
رشد بیش از ۸ درصدی گواهی شمش طلا
بازار گواهی شمش طلا در آخرین هفته اردیبهشت ۱۴۰۴ پس از چند روز کاهش، با برگشتی پرقدرت مواجه شد و روندی صعودی را تجربه کرد. قیمت هر واحد گواهی که در ۲۴ اردیبهشت ۸۷۵ هزار تومان بود، تا ۲۸ اردیبهشت به کف قیمتی ۸۱۰ هزار تومان سقوط کرد. اما از آن نقطه، با بازگشت انتظارات تورمی و تحرکات مثبت در بازارهای موازی، قیمت گواهی مجددا صعودی شد و در پایان ماه به حدود ۸۷۴ هزار تومان رسید. این یعنی طی فقط ۳ روز، بازار نزدیک به ۸ درصد رشد را تجربه کرد و عملا تمام افت ابتدایی هفته را جبران کرد.
افزایش قیمت گواهی شمش طلا را می‌توان در هم‌راستایی با دو تحول عمده تفسیر کرد: نخست، بازگشت قیمت جهانی طلا به مسیر صعودی پس از یک افت گذرا، و دوم، افزایش نرخ ارز در بازار آزاد که در همان بازه، از حدود ۸۱ هزار و ۷۵۰ تومان به بیش از ۸۴ هزار و ۸۰۰ تومان رسید. این ۲ عامل به‌طور هم‌زمان، انتظارات افزایشی را در بازار داخلی تقویت کردند و باعث شدند سرمایه‌گذاران مجددا به ابزارهایی مانند گواهی شمش توجه نشان دهند.
رفتار ارزش معاملات نیز به‌خوبی از همین تغییر انتظارات پیروی کرد. ارزش روزانه معاملات که در ۲۵ اردیبهشت به ۱۷ میلیارد تومان کاهش یافته بود، در ادامه هفته به‌تدریج افزایش یافت و در ۲۸ اردیبهشت به ۳۳۰ میلیارد تومان رسید. اوج معاملات اما در تاریخ ۳۰ اردیبهشت ثبت شد؛ جایی که بازار با ارزش دادوستدی بالغ بر ۴۳۰ میلیارد تومان مواجه شد که بالاترین مقدار هفته محسوب می‌شود. در روز پایانی ماه نیز با وجود کاهش نسبی، ارزش معاملات همچنان در سطح ۲۳۰ میلیارد تومان باقی ماند—عددی که نشان می‌دهد نقدینگی قابل‌توجهی در این بازار در جریان است.
این رفتار ترکیبی از قیمت و حجم معاملات، بازتابی از بازگشت انتظارات تورمی در اقتصاد ایران است؛ انتظاراتی که تحت‌تاثیر رشد نرخ ارز، نوسانات بازار جهانی طلا، و سیگنال‌های تورم‌ساز داخلی بار دیگر خود را در بازار مالی شمش نمایان کرده‌اند.
ثبات هفتگی گواهی سکه طلا
بازار گواهی سکه طلا در هفته پایانی اردیبهشت ۱۴۰۴، رفتاری پرنوسان اما در نهایت متعادل داشت. قیمت هر واحد گواهی که در روز دوشنبه ۲۴ اردیبهشت ۷۳ میلیون و ۸۲۰ هزار تومان بود، در ۴ روز متوالی روندی نزولی گرفت و در روز پنج‌شنبه ۲۸ اردیبهشت به کف قیمتی ۶۹ میلیون و ۳۹۰ هزار تومان رسید. اما از آن نقطه، روند صعودی پرقدرتی آغاز شد و تا پایان ماه در ۳۱ اردیبهشت، قیمت به ۷۳ میلیون و ۷۵۰ هزار تومان بازگشت.
با مقایسه نقطه آغاز و پایان هفته، بازده خالص گواهی سکه طلا در این بازه حدود منفی ۰.۱٪ است، به این معنا که قیمت پایانی تنها کمی پایین‌تر از قیمت آغاز هفته قرار گرفت. اما اگر صرفا بازه بازگشتی سه‌روزه (از کف ۲۸ اردیبهشت تا اوج ۳۱ اردیبهشت) را در نظر بگیریم، قیمت از ۶۹.۳ میلیون تومان به ۷۳.۷ میلیون تومان افزایش یافت، که معادل رشد حدود ۶.۳٪ در ۳ روز است—روندی که می‌تواند بیانگر برگشت انتظارات تورمی و هجوم مجدد تقاضا به بازار باشد.
رفتار ارزش معاملات این موضوع را به‌خوبی تایید می‌کند. در ابتدای هفته، ارزش معاملات پایین بود و در روز ۲۴ اردیبهشت در محدوده‌ای کم‌تر از ۲۰۰ میلیارد تومان قرار داشت. اما با شروع روند بازگشتی از روز جمعه، ارزش معاملات به‌طور پیاپی افزایش یافت و در نهایت در ۳۱ اردیبهشت با ثبت بیش از ۱۶۰۰ میلیارد تومان به اوج هفتگی خود رسید. این افزایش نه‌تنها نشانه رشد تقاضاست، بلکه حکایت از ورود مجدد نقدینگی به این بازار دارد.
مجموع این داده‌ها نشان می‌دهد اگرچه گواهی سکه طلا هفته را با تغییر قیمت محسوسی نسبت به نقطه آغاز به پایان نبرد، اما نوسانات درون‌هفته‌ای به‌ویژه در بخش صعودی پایانی، از احتمال بالای شکل‌گیری روندهای پرنوسان در هفته‌های آینده حکایت دارد—روندهایی که به‌شدت تابع تغییرات بازار ارز، قیمت جهانی طلا، و سیگنال‌های اقتصادی داخلی خواهند بود.
خالص ارزش دارایی صندوق‌های طلا
بر اساس داده‌های مرکز نظارت بر صندوق‌های سرمایه گذاری سازمان بورس و اوراق بهادار، مجموع خالص ارزش دارایی صندوق‌های طلا در بازه زمانی ۲۴ تا ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۴ نزدیک به ۰.۲ درصد رشد داشت و به حدود ۱۴۸ همت رسید.
بر این اساس، خالص ارزش دارایی صندوق‌های طلا ۲.۹ همت رشد را در این بازه زمانی تجربه کرد.
سهم از بازار
طبق این گزارش، صندوق عیار مفید با ۳۳ درصد بیش‌ترین سهم را از بازار صندوق‌های طلا به خود اختصاص داده است.
صندوق لوتوس با ۱۹ درصد، کهربا ۹، زرین آگاه ۶ درصد، زرین کاردان ۵ درصد و دنای زاگرس و طلای کیان با ۴ درصد بیش‌ترین سهم را از خالص ارزش دارایی صندوق‌های طلا را به خود اختصاص داده‌اند.