امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای، مفهومی است که از تابستان موسوم به DeFi ۲۰۲۰ توجه زیادی را به خود جلب کرده و استفاده از آن که اغلب با معیار ارزش کل داراییهای قفلشده (TVL) ارزیابی میشود، از آن زمان بهطور چشمگیری افزایش یافته است. به گزارش DefiLlama، تنها در سال گذشته، TVL پروژههای دیفای بیش از ۲۴۰ درصد افزایش یافت و به ۲۰۹ میلیارد دلار رسید.
به گزارش سایت کوینتلگراف، استفاده از این پلتفرمها برای ایجاد درآمد منظم و ثابت، حتی در بازارهای نزولی، جذابیت زیادی در میان کاربران به دست آورده است.
در واقع، پلتفرمهای دیفای هم خدمات ارائهشده توسط بانکها و موسسات مالی را ارائه میدهند، مانند استقراض، وامدهی و بازارسازی. با این حال، تفاوتی که وجود دارد این است که در دیفای، دیگر نیازی به واسطهها نیست. این موضوع به سرمایهگذاران اجازه میدهد تا مستقیما و به صورت همتابههمتا با یکدیگر تعامل داشته باشند.
لازم به ذکر است که در بسیاری از کشورها، حدود ۵۰ تا ۷۰ درصد از افراد هنوز به خدمات بانکی دسترسی ندارند یا این خدمات سنتی به حدی کند و گران هستند که استفاده از آنها بهصرفه نیست. علاوه بر این، بازارهای مالی سنتی فقط در برخی از روزهای هفته و در ساعات مشخصی فعالیت دارند. همه این عوامل دست به دست هم دادهاند تا استفاده از محصولات دیفای بسیار جذاب شود.
دنیای دیفای بر پایه کدها ساخته شده که بر اساس شرایط توافقشده، در بلاکچینها ثبت و اجرا میشوند. با گسترش پوشش اینترنت و گوشیهای هوشمند ارزان قیمت هم، دسترسی به فضای داراییهای دیجیتال بسیار راحتتر شده است.
در بخش دیفای، ما با لایههای مختلفی مواجه هستیم. اولین لایه، بلاکچین زیربنایی است که میتواند اتریوم یا سولانا (پروتکلهای لایه اول) باشد. لایه بعدی، پروتکلهای مربوطه هستند که تحت عنوان برنامههای غیرمتمرکز (DApp) هم شناخته میشوند. این برنامهها، خدمات خود را به عنوان صرافیهای غیرمتمرکز (DEX) مانند یونی سواپ، یا پروتکلهای وامدهی مانند آوه، ارائه میدهند.
سادهترین راه برای کسب درآمد از دیفای، خرید و سرمایهگذاری در توکنهای این حوزه مانند سوشی سواپ (SUSHI)، آوه (AAVE) یا میکر (MKR) است. از دیگر قابلیتهای محبوب بخش دیفای برای کسب درآمد هم، میتوان به استیکینگ (Staking)، وامدهی (Lending)، تامین نقدینگی (Liquidity provision) و ییلد فارمینگ (Yield farming)، اشاره کرد.
اگرچه ممکن است همه چیز در مورد دیفای فوقالعاده به نظر برسد، اما این صنعت هنوز راه زیادی در پیش رو داشته و در عین حال، خطرات خاص خودش را دارد. برای مثال، رابطهای کاربری و فرآیندهای دیفای هنوز فضای زیادی برای بهبود و سادهسازی دارند، در برخی از پلتفرمها کارمزدها بهطور غیرمنطقی بالا بوده و هک پلتفرمهای دیفای هم در حال افزایش است.
بنابراین، برای آنکه قربانی کلاهبرداریهای رمزارزی نشوید، لازم است که قبل از سرمایهگذاری در هر پروژهای از جمله پلتفرمهای دیفای، به چند سوال پاسخ دهید: اینکه تیم توسعهدهنده آن پلتفرم شناختهشده است یا ناشناس؟ سوابق آنها چیست؟ آیا حامیان بزرگ/ معروف از جامعه کریپتو در این پروژه سرمایهگذاری کردهاند؟ آیا آن پلتفرم قبلا هک شده است؟ آیا قراردادهای هوشمند آن توسط اشخاص ثالث مورد ممیزی قرار گرفته است؟ ارزش کل داراییهای قفلشده در پلتفرم چقدر است؟ آیا آن پروژه توسط یک سازمان مستقل غیرمتمرکز (DAO) مدیریت میشود؟ آیا بیمهنامهای وجود دارد؟ بازدهی استخرها و نقدینگی آنها چقدر است؟
یافتن پاسخ این سوالات، تا حد زیادی میتواند از سرمایه شما در برابر مهاجمان و هکرها محافظت کند.