بورس نیوز:
شرکت پتروشیمی فسا، آخرین صورت مالی سالانه خود را در تاریخ سوم مهرماه سال ۱۴۰۲ در سامانه کدال منتشر کرد و اکنون می‌خواهیم نگاهی به وضعیت و روند سهام این شرکت در یک سال گذشته داشته باشیم که چگونه توانسته با عملکردی جالب برای سهامداران خود سودسازی کند. سودسازی که هیچ‌گونه عملیات مرتبط با فعالیت شرکت برای آن صورت نگرفته است و حتی درآمد عملیاتی در راستای آن شناسایی نشده است.
با توجه به اینکه بانک‌های کشور سمت و سوی بنگاه‌داری را پیش گرفته و پول‌های خود را تبدیل به ملک و ساختمان می‌کنند، گویا دیگر شرکت‌های صنایع مختلف نیز این رویه را پیش گرفته اند تا فعالیت‌های خود را محدود به سپرده گذاری در بانک‌ها کنند و پول‌های خود را در بانک به عنوان سپرده گذاشته و از آن کسب درآمد می‌کنند و نهایتا در انتهای سال مالی خود این میزان درآمد را سود شناسایی می‌کنند.
اکنون باید دید که بنا به سخنان مقام معظم رهبری در خصوص بنگاه‌داری بانک‌ها و فعالیت‌های هزینه‌آور من‌جمله افزایش شعبه‌ها که فرمودند: «بانک مرکزی باید با نظارت کامل و دقیق، مانع بروز مشکلاتی نظیر مسائل سپرده‌گذاران برخی بانک‌ها و موسسات مالی شود.» اکنون باید دید تا نگاه‌ها به سمت بانک‌ها معطوف شده است، به مابقی صنایع نیز توجه حداکثری در خصوص خروج از بنگاه داری و تمرکز بر ایجاد سود عملیاتی تمرکز می‌شود یا خیر؟
فعالیتی که به درآمدزایی ختم نمی‌شود
موضوع فعالیت پتروشیمی فسا که سهام آن در بازار پایه زرد فرابورس مورد معامله قرار می‌گیرد، به فعالیت‌هایی همچون احداث و راه اندازی و بهره برداری مجتمع‌های پتروشیمی و کارخانه‌های صنعتی به منظور تولید و بازاریابی مجاز می‌پردازد. از دیگر فعالیت‌های آن نیز میتوان به صدور محصولات پتروشیمی، ذخیره، صادرات، واردات و تبدیل مواد پتروشیمی و شیمیایی و فرآورده‌های فرعی و مشتقات ذی‌ربط آن‌ها، انجام کلیه فعالیت‌های تولیدی، صنعتی، بازرگانی مجاز، فنی و مهندسی که به‌طور مستقیم و یا غیر مستقیم اشاره کرد.
با این تفاسیر و با نگاهی به صورت مالی سالانه منتشر شده این پتروشیمی در کدال در می‌یابیم که این پتروشیمی درآمدی را مرتبط با عملکرد و فعالیت‌های مربوط به یک پتروشیمی کسب نکرده است. وقتی که می‌گوییم از فعالیت‌های مربوط کسب درآمد نکرده به این معناست که "فسا" هیچ اقدامی را در راستای تولید و فروش محصولات خود انجام نداده و این مقادیر صفر در نظر گرفته شده است. (این آن‌چیزی است که در صورت‌های مالی در نظر گرفته شده است.)
در موضوع فعالیت این پتروشیمی آمده است که در بخش صادرات نیز به فعالیت می‌پردازد؛ اما باید گفت که این شرکت در داخل کشور فعالیت تولید و فروش را انجام نمی‌دهد چه برسد به آنکه بخواهد فعالیت خود را در خارج از کشور به ثبت برساند و باید تجدید نظری در خصوص شرح فعالیت این پتروشیمی در وبسایت رسمی آن شود.
نکته جالب‌تر آنجایی است که با یک جستجوی ساده در سامانه کدال میتوان دریافت که این پتروشیمی از سال ۱۳۸۹ تاکنون میزان درآمدی را از فروش محصولات به دست نیاورده و تنها خود را به درآمد‌های متفرقه و میزان درآمدی که از سپرده‌ها به دست می‌آورد دلخوش کرده است.
زندگی نباتی با کسب درآمد سود سپرده بانکی
پتروشیمی فسا در دوره مالی منتهی به اسفندماه ۱۴۰۱ میزان درآمدی که تحت عنوان سایر درآمد‌ها و هزینه‌های غیرعملیاتی به دست آورده برابر با مبلغ ۲۰ میلیارد و ۹۹۶ میلیون تومان بوده است که از این مبلغ، ۲۰ میلیارد و ۵۴۷ میلیون تومان آن مربوط به سود حاصل از سپرده‌های بانکی است. این موضوع را میتوان به افزایش سود سپرده بانک‌ها بسط داد و در نتیجه در مقایسه با مبلغ سال گذشته شاهد افزایش ۲۲۱۴ درصدی سود سپرده بانکی در این پتروشیمی هستیم.
سهامداران مشترک
حال نگاهی خواهیم داشت به سهامداران درصدی این پتروشیمی که سهامدار عمده این پتروشیمی تحت عنوان شرکت مهد امید آرین (سهامی خاص) به ثبت رسیده است که ۷۵.۹۶ درصد از سهام "فسا" را در برگرفته است. پتروشیمی فیروز آباد با عددی نزدیک به ۷.۸۱ درصد، پتروشیمی جهرم ۱.۷۶ درصد و شرکت بازرگانی پتروشیمی نیز با ۱.۱۵ درصد از سهامداران فسا هستند.
شرکت مهد امید آرین (سهامی خاص) در پرتفوی بورسی خود مالکیت پتروشیمی فسا با ۷۵.۹۸ درصد، پتروشیمی داراب با ۵۶.۹۵ درصد و پتروشیمی جهرم را ۶۲.۵۴ درصد را دارا است. نکته جالب‌تر آنجایی است که پتروشیمی‌های جهرم و داراب نیز همانند پتروشیمی فسا میزان درآمدی را از تولید و فروش محصولات به ثبت نرسانده‌اند و عملکردی یکسان را به همراه داشته اند.
نکته‌ای که حائز اهمیت است و دانستن آن خالی از لطف نیست مربوط به میزان سهامداری شرکت‌ها نام برده از یکدیگر است. همان‌طور که در متن فوق میزان درصد‌های سهامداران پتروشیمی فسا را خواندید اکنون می‌بینیم که فسا ۱.۸۴ درصد از پتروشیمی جهرم را در اختیار دارد.
همان‌طور که گفته شد شرکت‌ها درصدی از سهام یکدیگر را به هم تعارف زده‌اند اسامی افرادی همچون حسن زندی طغان به عنوان رئیس هیئت مدیره (مهد امدی آرین) در ۳ شرکت "فسا"، "جهرم" و "داراب" حضور دارد. دیگر اسامی مشترک در این بین مربوط به سامان اخلاقی (پتروشیمی داراب) و مهدی مقدمی (پتروشیمی فیروزآباد) به چشم می‌خورد.
مکان‌یابی نادرست برای احداث پتروشیمی
پتروشیمی‌هایی که سال‌ها پیش در استان فارس کلنگ‌زنی شد و تا کنون در همان مرحله باقی مانده‌اند و امروز بحث پیدا کردن مقصر یا با نگاهی خوش بینانه‌تر بحث رفع موانع پیش روی این واحد‌ها داغ شده است، شامل ۴ پتروشیمی داراب، فسا، جهرم و فیروزآباد می‌شوند که در دولت نهم و در سال ۸۶ همزمان با سفر استانی هیات دولت به فارس مصوب شد که مجموعا به پتروشیمی پلی اتیلن مرکز مشهور هستند.
دلایل عدم پیشرفت طرح پتروشیمی فسا را میتوان در چگونگی تعریف این طرح جستجو کرد؛ پتروشیمی فسا به همراه دیگر پتروشیمی‌های استان فارس بدون داشتن مطالعات محیط زیستی و اقتصادی به تصویب رسید.
صنعت پتروشیمی، آب بری زیادی دارد و پروژه پتروشیمی فسا ۳.۵ میلیون مترمکعب آب نیاز دارد و مردم خواهان راه اندازی آن هستند. با این وجود اگر میزان آب مورد نیاز برای پتروشیمی فسا، همان رقم اعلامی نماینده در نظر گرفته شود، حجم آب مورد نیاز برای این پتروشیمی در شبانه روز برابر با حجم آب مصرفی ۴۰ هزار نفر در شبانه روز است. این در حالی است که هم اکنون به دلیل خشکسالی، مشکلات زیادی در تامین آب شرب در فسا است.
مکان‌یابی نامناسب و مشکلات موجود برای تامین خوراک پتروشیمی‌ها یکی از مواردی است که باعث می‌شود سرمایه گذاری لازم برای احداث پروژه‌ها محقق نشود تا اینکه در آخرین تحولات طرح تجمیع پتروشیمی‌ها مطرح شد. موضوعاتی در خصوص کمبود آب و تامین خوراک مطرح و اعلام شد که راه اندازی این پتروشیمی‌ها صرفه اقتصادی ندارد. اکنون مدت‌هاست از کلنگ‌زنی آن گذشته است و این زمین‌ها کماکان خاکی باقی مانده اند.
در پایان نیز نگاهی به روند ۲ سال اخیر پتروشیمی فسا خواهیم داشت که چه عملکردی را در این دوره از خود بر جای گذاشته است.
در پایان سوالی که مطرح می‌شود این است که چرا شرکت‌های تولیدی حاضر در بازار سرمایه، فعالیت‌های خود را از حوزه‌های اصلی خارج و صرفا به سپرده‌گذاری در بانک‌ها و دریافت سود غیر عملیاتی معطوف می‌نمایند.
بورس‌نیوز ، رسانه تخصصی بازارسرمایه در راستای شفافیت هرچه بیشتر، آمادگی درج پاسخ نهادهای ذکر شده در مطلب را دارد.