شاخص بورس : انجمن آهن و فولاد ایران با حمایت شرکت های مطرح بورسی نظیر فولاد مبارکه اصفهان ، فولاد آلیاژی ایران ، ذوب آهن اصفهان ، ایران ترانسفو ، سنگ آهن مرکزی ایران ، شرکت ملی فولاد ... در اوایل آبان ماه سال جاری در جزیره کیش عهده دار برگزاری سمپوزیوم فولاد ۴۰۲ است.

این نمایشگاه که به عنوان پل ارتباطی میان پژوهشگران و دست اندرکاران صنعت فولاد است و رویدادی برای تبادل ایده ها و نظرات با هدف رفع موانع توسعه این صنعت معرفی شده ، در واقع رویدادی برای شوآف عملکرد ضعیف مالی و عملیاتی اسپانسرهاست.

سوال چالش برانگیزی که در ذهن فعالان بازار سرمایه پدید آمده آن است که این شرکت ها در واقع چه دستاوردی برای نمایش در این رویداد دارند؟

و یا بهتر بگوئیم دل سهامداران این شرکت ها به کدامین رویداد بنیادی مثبت باید خوش باشد ؟

بررسی «شاخص بورس» از گزارشات مالی و عملیاتی بیشتر شرکت های حاضر در این سمپوزیوم ، از روند نزولی و منفی کلیدی ترین فاکتور های بنیادی نظیر تناژ تولید و فروش ، درآمد عملیاتی ، سود ناخالص ، سود عملیاتی ، سود هر سهم ، وجوه نقد عملیاتی و ... و همچنین افزایش سنگین هزینه های تولیدی و غیر تولیدی آن ها حکایت دارد که اثر بسیار نامساعدی بر وضعیت سودآوری شرکت ها داشته است. با این اوصاف ، آیا سهامداران راضی به هزینه منابعشان در جهت حمایت از رویداد های غیرضروری هستند ؟

سهامداران فولاد مبارکه از تورم عقب ماندند!

گزارش عملکرد دوره ۱۴۰۱ فولاد مبارکه اصفهان که غول فولادی شماره ۱ کشور است ، زنگ خطر جدی برای سهامداران مجموعه بوده است ؛ بدین صورت که درآمد های عملیاتی واحد تجاری نسبت به دوره قبلی رشد ناچیز ۱۰٪ را نشان داده که مهر تاییدی بر عقب ماندگی مجموعه از تورم محیط اقتصادی و سایر رقبا است.

از سویی دیگر ، این رشد ناچیز درآمدی با افزایش چشمگیر ۵۰٪ هزینه های تولیدی همراه بوده و همین امر ، باعث عقب گرد کلیدی ترین معیار های سلامت مالی شرکت یعنی سود ناخالص ، سود عملیاتی و سود خالص نسبت به دوره ۱۴۰۰ شده است. بر خلاف بسیاری از واحد های بورسی که در دوره سال ۱۴۰۱ شاهد رشد عایدی سهامداران و به عبارتی ثروت آن ها بودیم ، در این مجموعه به ازای هر سهم ۸۵ تومان سود شناسایی شده که در مقایسه با دوره مشابه ، به میزان ۱۸٪ تقلیل یافته است . در واقع سهامداران فولاد مبارکه حتی از سود بانکی سالی ۲۰ درصد عقب مانده اند!

وضعیت آنجایی بدتر می شود که در بهار ۱۴۰۲ تناژ فروش واحد تجاری «فولاد» نه تنها نسبت به مقطع مقایسه افزایش نیافته بلکه به میزان ۳۷ تن نیز کاهش یافته و با این حال ، هزینه سربار تولیدی این غول فولادی در بهار ۱۴۰۲ ، ۱۴.۴ هزار میلیارد تومان گزارش شده که معادل ۴۲٪ سربار دوره ۱۲ ماهه ۱۴۰۱ است . همین آمار و ارقام آلارم جدی برای سهامداران و مدیران واحد تجاری است ، چرا که سیگنال منفی درجا زدن تناژ تولید و فروش و رشد شدید هزینه های تولیدی و در نتیجه کاهش حاشیه سود را به بازار مخابره می کند و عملا فرصت افزایش سرفصل هزینه های سالانه از جمله اسپانسری رویداد های غیرضروری را از شرکت سلب می نماید.

در سنوات اخیر هزینه های اداری تشکیلاتی این واحد بورسی همواره پیشگام تر از نرخ تورم بوده ؛ بدین صورت که در دوره ۱۴۰۱ ، مجموعا ۵.۷ هزار میلیارد تومان هزینه عمومی اداری شناسایی شده که نسبت به مقطع مشابه ، جهش سنگین تقریبا ۷۰٪ را نشان می دهد . گفتنی است که در بهار ۱۴۰۲ نیز خروجی نقدی بابت این هزینه ها ۱.۹۶ هزار میلیارد تومان گزارش شده که در مقایسه با مقطع مشابه ، مبین رشدی به مراتب شدید تر از نرخ تورم است ( تداوم جهش نامساعد ۷۰٪ هزینه های شرکت داری ) .

سرفصل سایر هزینه های عملیاتی که از جمله متغیر های تاثیرگذار بر سود عملیاتی شرکت است ، در بهار ۱۴۰۲ با جامپ سنگین سه رقمی ، به میزان ۲۷۰٪ پرش داشته و از ۱۷۷ به ۶۴۷ میلیارد تومان رسیده که با توجه به وضعیت متورم اقتصاد پیش بینی می شود که روند صعودی تغییرات نامساعد این هزینه ها ادامه دار باشد.

گزارش پایگاه خبری « شاخص بورس » حاکی از آن است : چنین رشد های سنگینی اثر نامطلوب خود را بر سود هر سهم مالکان بیزینس گذاشته و باعث کاهش ارزش و سرعت رشد سرمایه مالکان نسبت به متغیر شوم تورم می شود. توجه فرمایید که در بهار ۱۴۰۲ ، به ازای هر سهم ، ۳۳ تومان سود گزارش شده که نسبت به مقطع مقایسه ای ، تنها ۲۹٪ رشد داشته است ؛ کمی بیشتر از نصف نرخ تورم !!!! و یا سود نقدی دوره ۱۴۰۱ ، ۵۰ تومان تصویب شده است ؛ حال آن که در دوره گذشته ، ۱۷۰ تومان سود نقدی بین سهامداران توزیع شده بود.

بنابراین در چنین شرایطی که بیشتر آمار و ارقام تحلیلی از عقبگرد بیزینس حکایت دارد ، بهتر نیست که آیا منابع مالی سهامداران به نحو اثربخش تری به کارگرفته شود و از هزینه های غیرضروری همانند حمایت مالی رویداد های نه چندان اقتصادی کاسته شود و از راه های کم هزینه تری نطیر برگزاری وبینارهای علمی و یا نظر سنجی های آنلاین و .. استفاده کرد؟

بدهی ۴ همتی «فولاژ» و سفر به کیش!!

از دیگر حامیان بورسی این نمایشگاه می توان به فولاد آلیاژی ایران اشاره کرد. صورت های مالی شرکت در بهار ۱۴۰۲ چندان چنگی به دل نمی زند ؛ بدین صورت که در نخستین فصل دوره جاری درآمد های عملیاتی شرکت که ثبات و بقای بیزینس به آن بستگی دارد ، از نرخ تورم محیط اقتصادی عقب مانده و رشد ناچیز ۳۲٪ را نسبت به مقطع مشابه نشان می دهد . علاوه بر آن ، هزینه های عمومی اداری بیزینس نیز نسبت به دوره مقایسه ای قبل به میزان ۷۰٪ افزایش یافته و به ۵۲ میلیارد تومان رسیده است. از سوی دیگر ، رشد شدید ۳۳.۵ برابری هزینه های مالی ، علاوه بر آنکه اثر نامساعدی بر ارقام صورت سود و زیان داشته ، با افزایش خروجی های نقدی ماهانه ، نقدینگی در دسترس واحد تجاری را نیز کم تر کرده است. ( در بهار ۱۴۰۲ تسهیلاتی دریافت نشده است ). توجه فرمایید که بر اساس اطلاعات مندرج در صورت وضعیت مالی منتهی به بهار ۱۴۰۲ ، این واحد بورسی به میزان ۴.۰۴ هزار میلیارد تومان به سیستم بانکی مقروض است.

لازم به ذکر است که در جوامع با تورم افسار گسیخته ، رشد همگام با تورم مهم ترین آیتم صورت سود و زیان یعنی سود هر سهم ( EPS ) کمترین خواسته سهامداران است. کادر مدیریتی فولاژ در بهار ۱۴۰۲ به ازای هر سهم ۴۵ تومان سود شناسایی کرده که نسبت به دوره مقایسه ای رشد ناچیز ۲۸٪ را نشان می دهد و عملا سهامداران شرکت یک پله از تورم عقب مانده اند .

آمار و ارقام گزارش شده ، مدیریت واحد تجاری را به جای اسپانسری رویداد های صنعت ، به صرفه جویی هر چه بیشتر منابع مالی هشدار می دهد ، چرا که بدون شک با تمرکز و سرمایه گذاری منابع در درون بیزینس ، تسویه بدهی ها و به کارگیری روش های مقرون به صرفه تر ؛ چابکی و چالاکی سازمان بیشتر خواهد شد که خود زمینه ساز افزایش فعالیت ها و در نتیجه رشد ارزش بیزینس خواهد بود.

«ذوب» چه چیزی برای نمایش دارد؟

و اما ذوب آهن اصفهان هم دیگر اسپانسر اصلی سمپوزیوم فولاد در جزیره زیبای کیش است.شرکتی که مصداق بارز ضرب المثل " جیب خالی و پز عالی " است ؛ شرکتی که سهامداران آن دیگر از محاسبه سود و زیان آن نا امید شده اند و این روزها به دنبال بهانه ای همچون تجدید ارزیابی دارایی ها جهت افزایش ارزش سهم و به احتمال زیاد خروج از سهم هستند.

بررسی « شاخص بورس » حاکی از آن است : «ذوب» با وجود شناسایی زیان ۱۵ ریالی به ازای هر سهم در بهار ۱۴۰۲ ، به جای آن که اخبار مثبت بهبود وضعیت مالی و عملیاتی شرکت را به گوش مالکان برسد ، کادر مدیریتی آن با سرمایه این افراد اسپانسری چنین رویدادی را بر عهده می گیرد. گزارش زیان ۷۶۶ ریالی به ازای هر سهم در دوره ۱۴۰۱ مبین نیاز مبرم شرکت به سرمایه گذاری های درونی با حداقل هزینه و حداکثر بازدهی است. اما چه افسوس این که مهم از دایره تمرکز تیم مدیریتی خارج شده است. شایان ذکر است که در دو سال گذشته ، سهامداران شرکت عملا" دست خالی از مجمع سالیانه برگشته اند ؛ بدین صورت که در مجامع دوره های مالی ۱۴۰۰ و ۱۳۹۹ به ترتیب ۶ ریال و ۵ ریال سود نقدی تقسیم شده که جز پشیمانی و حسرت ، عایدی دیگری برای مالکان به همراه نداشته است.

بسی جای تعجب است که شرکتی که در سال مالی قبل در صورت عملکرد مالی زیان سنگین ۵.۴۲ هزار میلیارد تومانی گزارش کرده ، هم اکنون از محل سرمایه سهامداران بذل و بخشش کرده و اسپانسری این رویداد صنعتی را بر عهده می گیرد. وضعیت مالی عملیاتی شرکت در دوره ۱۴۰۱ به قدری نامساعد و هشدار دهنده بوده که سرفصل های سود ناخالص ، سود عملیاتی و سود خالص دوره ۱۴۰۰ تماما" به زیان تبدیل شده اند. کادر مدیریتی واحد تجاری نتوانسته است درآمد ها عملیاتی را همگام با تورم و هزینه های تولیدی رشد دهد و همین امر سبب تبدیل سود ناخالص دوره قبلی به زیان ناخالص تقریبا ۱ همتی شده است. شناسایی ۲.۸ هزار میلیارد تومان هزینه اداری تشکیلاتی در کنار رشد شدید ۶۸۰٪ سایر هزینه های عملیاتی ، سود عملیاتی بیزینس را در دوره ۱۴۰۱ نسبت به مقطع مشابه به میزان ۶.۵ هزار میلیارد تومان کاهش داده که خود گویای شرایط کاملا مساعد بیزینس برای حمایت مالی این گونه رویداد های صنعتی است !

سریال رشد های سنگین سرفصل سایر هزینه های عملیاتی این واحد بورسی ادامه دار بوده و در بهار ۱۴۰۲ نیز شاهد جامپ ۳۴۰٪ این هزینه ها نسبت به مقطع مشابه هستیم که با توجه به شرایط صعودی تورم ، پیش بینی می شود که این رشد در فصل های آتی نیز ادامه دار باشد.

همانطور که می دانید ، صنعت فولاد از جمله صنایعی بوده که به سرمایه در گردش و نقدینگی بالایی نیاز دارد. در انتهای بهار ۱۴۰۲ ، وضعیت سرمایه در گردش ذوب آهن اصفهان در شرایط بسیار وخیمی بوده ، به طوریکه بدهی های جاری به میزان ۵.۴ هزار میلیارد تومان از دارایی های جاری بیشتر بوده و همین امر ریسک مالی و عملیاتی بالایی در خصوص تداوم فعالیت های بیزینس پدید آورده است. همچنین خالص وجوه نقد فعالیت های عملیاتی نیز که دیگر معیار سنجش نقدینگی بنگاه های اقتصادی است ، در بهار ۱۴۰۲ ، تنها ۱۷ میلیارد تومان محاسبه شده است. تمامی آمار و ارقام فوق از نیاز شدید واحد تجاری به منابع مالی حکایت داشته و چه بهتر که به جای حمایت مالی از برگزاری رویداد های شوآف محور و نمایشی صنعت ، این منابع صرف بهبود وضعیت عملیاتی و سودآوری بیزینس شود.

سخن آخر آن که تقریبا تمام مسئولیت های مدیریتی هر بنگاه اقتصادی به یک هدف ختم می شود و آن هم " پاسداری بهینه از منابع و منافع مالکان در راستای خلق و افزایش ارزش شرکت " است. در شرایطی که وضعیت مالی و عملیاتی بیزینس ها نیازمند سرمایه گذاری درونی بیشتری است ، بدون شک سهامداران این بنگاه ها راضی به بذل و بخشش سرمایه هایشان در چنین رویداد هایی نیستند و یا به عبارت دیگر " چراغی که به خانه رواست ، به مسجد حرام است " و بهتر است از جایگزین های مقرون به صرفه تر برای نیل به اهداف تعیین شده استفاده کرد.