به گزارش پایگاه خبری بورس پرس ، جواد وکیلی درخصوص برنامه‌های بهینه سازی پرتفوی سرمایهگذاری گروه مالی سپهر صادرات، عرضه اولیه سهام شرکت توسعه نیشکر و حضور در حوزه کسب و کارهای دانش‌‌بنیان به گفت و گو با دنیای اقتصاد پرداخت که بدین شرح است:
ریشه بنگاهداری بانک‌ها در طول سال‌های گذشته چه بود؟
وکیلی: در دهه‌های اخیر همه بانک‌های فعال در نظام پولی به‌‌دلیل فضای ویژه کسب و کار علاوه بر فعالیت در حوزه بانکداری و عملیات بانکی به حوزه‌های دیگر سرمایهگذاری وارد شدند. دلایل متعددی برای این موضوع می‌توان برشمرد. دلیل اول این است که برخی دارایی‌‌ها بابت مطالبات از دولت، نهادها و دستگاه‌های حاکمیتی به بانک‌ها منتقل شد. برخی بنگاه‌های تحت پوشش بانک‌ها هم ناگزیر و به‌‌واسطه اعطای تسهیلات و وام و اجرای وثایق به سبد دارایی بانک‌ها و برخی دارایی‌‌ها هم به واسطه تهاتر یا فرصت‌‌های سرمایهگذاری به بانک‌ها منتقل شدند.
از جمله اینکه برخی بانک‌ها املاک را بعضا با سهام صنایع تهاتر کردند. حتی سهام صنایع در اختیار بانک‌ها به واسطه فرآیندهای قانونی مانند افزایش سرمایه از محل سود انباشته بنگاه‌ها مثل یک گلوله برفی از اندازه اولیه بسیار بزرگ‌تر شده است. در قالبی دیگر، بعضا حاکمیت در طول سال‌های گذشته، به بانک‌ها برای حضور در صنایع، تکلیف‌‌هایی محول کرد. برای مثال در همین اواخر برای برخی بانک‌ها بابت مشارکت در تاسیس و توسعه صنایع پتروشیمی در سواحل مکران تکالیفی مقرر شد. این مسیر هم یکی از عوامل بنگاهداری بانک‌ها است.
چه دلایلی موجب شد بانک صادرات به تاسیس گروه مالی سپهر صادرات فکر کند؟
وکیلی: حضور بانک‌ها در عرصه بنگاهداری عموما هدفمند، هوشمند و برمبنای یک نقشه راه مشخص نبود. ضمن اینکه تجربه سال‌های گذشته نشان می‌دهد با توجه به فضای کسب و کار بانک‌ها، انتقال دارایی‌‌ها به زیرمجموعه بانک‌ها امری ناگزیر است. بانک صادرات دو دهه پیش سهام سرمایهگذاری غدیر را واگذار کرد اما همین بانک یک دهه پیش به واسطه انتقال دوباره دارایی‌‌ها و لزوم تامین شرایط برای رعایت صرفه و صلاح سهامداران بانک، گروه مالی سپهر صادرات را تاسیس کرد.
پرتفوی منتقل شده به زیرمجموعه "وسپهر" خیلی هم متجانس نبود، درست است؟
وکیلی: بله. پرتفوی منتقل شده به اغلب شرکت‌‌های سرمایهگذاری وابسته به بانک‌ها دچار همین مشکل بودند که پرتفوی موجود در زیرمجموعه گروه مالی سپهر صادرات هم جدا از این قاعده نیست. در این پرتفوی از صنایع پتروشیمی تا ساختمانی، صنایع وابسته به حوزه کشاورزی و نیشکر و لیزینگ و... در کنار هم دیده می‌شود.
آیا عرضه سهام "وسپهر" در بورس تلاشی در جهت اصلاح این روند بود؟
وکیلی: بله. مدیریت بانک صادرات پس از تاسیس گروه مالی سپهر صادرات چندی قبل به این نتیجه رسید سهام این شرکت را در بازار سرمایه عرضه کند تا تحت ضوابط و چارچوب‌‌های شفاف بازار سرمایه اداره شود.
با توجه به عرضه سهام "وسپهر" در بورس بهینه‌‌سازی پرتفوی هم مدنظر گرفت؟
وکیلی: بله. همین موضوع موجب شد گروه مالی سپهر صادرات به سمت بهینه‌‌سازی هر چه بیشتر پرتفوی حرکت کند.
قرار است چه برنامه‌‌ای برای بهینه‌‌سازی پرتفوی اجرا شود؟
وکیلی: در حوزه اصلاح شرکت‌‌ها، تدوین استراتژی‌‌های سهامداری و اصلاح ساختارهای مدیریتی در شرکت‌‌های زیرمجموعه در دستور کار قرار گرفت.
برای پرتفوی غیربورسی "وسپهر" چه برنامه‌‌ای دارید؟
وکیلی: بخش اعظم خالص ارزش دارایی‌‌های گروه مالی سپهر صادرات را شرکت‌‌های غیربورسی تشکیل می‌دهند که ارزش جاری آن چندان برای فعالان بازار سرمایه شناخته شده نیست. به همین دلیل عموما در محاسبات اغلب فعالان، تحلیلگران و کارشناسان بورس درصد قابل توجهی خطای محاسبه در ارزش‌‌گذاری سهام سپهر صادرات مشاهده می‌شود.
نمونه بارز اثر خلا محاسباتی در ارزش گروه مالی سپهر صادرات را می‌توان در کف و سقف عددهای محاسبه شده برای ارزش سهام شرکت توسعه نیشکر مشاهده کرد. حتی بعضا مشاهده می‌شود درصد اختلاف بین اعداد محاسبه شده از حدود متعارف در خطاهای محاسباتی، بسیار بالاتر است.
بسیاری فعالان بازار سرمایه شرکت توسعه نیشکر را با شرکت بحران‌‌زده هفت تپه اشتباه می‌گیرند، علت چیست؟
وکیلی: بله. نکته جالبی است. متاسفانه بسیاری از مدیران ارشد، تحلیلگران و فعالان بازار سرمایه به اشتباه فکر می‌کنند شرکت توسعه صنایع نیشکر که در پرتفوی گروه مالی سپهر صادرات موجود است، همان شرکت نیشکر هفتتپه است که در سال‌های گذشته بعضا با بحران‌‌های مالی و کارگری مواجه بود. در صورتی که در شرکت توسعه نیشکر، روندی رو به رشد و پویا دارند.
در زیرمجموعه هلدینگ نیشکر گروه مالی سپهر صادرات ۱۸ شرکت بزرگ حاضر هستند که برخی از کشت و صنعت‌‌های آن بزرگ‌تر از هفتتپه هستند. شرکت هفتتپه متعلق به ایدرو و دولت است و فقط مدیریت آن تحت قرارداد مدیریت پیمان به شرکت توسعه صنایع نیشکر واگذار شده است. کشت و صنعت سلمان فارسی، دعبل خزایی و... از جمله کشت و صنعت‌‌های شرکت توسعه صنایع نیشکر هستند. همین مجموعه در سال گذشته تا ۵. ۴ هزار میلیارد تومان سود خالص ساخت و پیش‌‌بینی می‌شود در سال آینده بیش از ۵. ۵ هزار میلیارد تومان سود داشته باشند.
چرا بر روی برندسازی توسعه نیشکر کار نمی‌کنید که این قبیل گرفتاری‌‌ها کاهش یابد؟
وکیلی: به دلیل برخی موانع و مشکلات در سال‌های گذشته روی برندسازی مجموعه صنایع وابسته به نیشکر در گروه مالی سپهر صادرات کار چندانی انجام نشده که البته باید در آینده این روند تغییر کند.
عرضه سهام شرکت توسعه نیشکر را در دستور کار ندارید؟
وکیلی: در همین مسیر و با هدف شفاف شدن ارزش واقعی مجموعه نیشکر در پرتفوی گروه مالی سپهر صادرات با کمک سایر سهامداران از جمله بانک ملی و سازمان خصوصی‌‌سازی به نیابت از دولت، فرآیند پذیرش شرکت توسعه نیشکر در بازار سرمایه جلو رفت.
نظر سازمان خصوصی‌‌سازی در این باره چیست؟
وکیلی: طبق مواد ۱۶ و ۱۷ قانون رفع موانع تولید باید تکلیف چنین دارایی‌‌هایی در پرتفوی مجموعه‌های دولتی مشخص شود. بنابراین واگذاری سهام توسعه نیشکر یک الزام قانونی است. در این فرآیند اگر سهام توسعه نیشکر در بورس یا فرابورس عرضه و کشف قیمت شود مسیر سازمان خصوصی‌‌سازی برای واگذاری ۲۰ درصد سهام دولت بسیار هموارتر خواهد شد.
آیا با عرضه سهام توسعه نیشکر می‌توان به انتشار اطلاعات مالی روی کدال امیدوار بود؟
وکیلی: بله. عرضه سهام شرکت توسعه نیشکر در بورس ویژگی‌‌های مطلوب و الزاماتی را به لحاظ افشای اطلاعات روی سامانه کدال برای آن شرکت ایجاد می‌کند که در این فرآیند سرمایه‌‌گذاران و تحلیلگران می‌توانند بر مبنای داده‌ها و اطلاعات دقیق‌‌تری به تحلیل وضع شرکت بپردازند. در نتیجه وضع شرکت برای فعالان بازار سرمایه و مجموعه بانک‌های صادرات و ملی شفاف‌‌تر خواهد شد. در نتیجه این موضوع گامی در جهت شفاف‌‌سازی فضای کسب و کارها در اقتصاد ایران به شکل عام و بازار سرمایه و بانک ها به شکل خاص ارزیابی می شود.
عرضه سهام توسعه نیشکر اثر مطلوبی بر "وسپهر" خواهد داشت؟
وکیلی: شفاف شدن ارزش این بخش از دارایی‌‌های موجود در پرتفوی گروه مالی سپهر صادرات می‌تواند اثر مطلوبی در کشف قیمت سهام این گروه در بازار سرمایه داشته باشد. در واقع شفاف شدن ارزش و کشف قیمت واقعی ارزش سهام شرکت توسعه نیشکر می‌تواند بسیاری از ریسک‌‌های موجود در اطراف سهام گروه مالی سپهر صادرات را کاهش دهد یا بطور کل از بین ببرد.
ضمن اینکه شرکت‌‌ها و مجموعه‌های بزرگ و اثرگذار همواره در معرض برخی ناکارآمدی‌‌ها قرار دارند اما با عرضه سهام در بورس یا فرابورس بسیاری از سوء فرآیندهای احتمالی در اداره این شرکت اصلاح یا جلوی بروز آن گرفته خواهد شد. علاوه بر همه اینها با عرضه سهام شرکت توسعه نیشکر، صنعت نو و تازه‌‌ای روی تابلوی بورس و فرابورس نقش خواهد بست. با این عرضه صنعت مهمی مثل قند، شکر و نیشکر تعیین تکلیف و شفاف خواهد شد.
با عرضه شرکت توسعه نیشکر چهره گروه قند و شکر در بورس تغییر خواهد کرد؟
وکیلی: گروه قند و شکر در بازار سهام عموما وابسته به چغندر قند و عموما صنایعی قدیمی و با ابعاد کوچک هستند. به همین دلیل فضای بازی روی سهام این شرکت‌‌ها برای بسیاری از سهامداران و سرمایه‌‌گذاران بورس چندان شفاف نیست. درحالی که شرکت توسعه نیشکر سال‌های پس از انقلاب تاسیس شده و به نسبت صنعتی جوان و رو به رشد است و چند ویژگی بارز دارد. اول اینکه وابسته به چغندر نیست. دوم اینکه یک زنجیره از صنایع مختلف با ارزش‌‌افزوده بالا است و سوم اینکه شرکت توسعه نیشکر در جمع ۱۰ شرکت بزرگ جهان در این حوزه و عملا شرکتی در ابعاد بین‌المللی است.
آیا شرکت توسعه نیشکر فقط یک شرکت قند و شکری است یا در زنجیره محصولات آن مواد و کالاهای دیگری هم تولید می‌شود؟
وکیلی: تنها یکی از محصولات شرکت توسعه نیشکر، نیشکر و شکر است. این شرکت در زیرمجموعه و در زنجیره تولید محصولات مهم دیگری را هم تولید می‌کند. به عنوان مثال یکی از این محصولات خمیر مایه است. در ایران تعداد محدودی شرکت تولیدکننده خمیرمایه وجود دارد. صنعت خمیر از جمله صنایع مهمی است که کاهش تولید و خلا آن در بازار بسیاری از زنجیره‌های کسب و کار را دچار مشکل و اختلال می‌‌سازد.
در نتیجه صنعتی مهم محسوب می‌شود. یکی دیگر از تولیدات این زنجیره، تولید الکل اتانول است که ارزش و اهمیت آن در دوره شیوع همه گیری کرونا به وضوح روشن و مشخص شد. اتانول و حتی شکر تولیدی در این زنجیره از کیفیت قابل استفاده در صنعت دارویی هم برخوردارند. از دیگر محصولات این زنجیره تولید می‌توان به کاغذ و نئوپان اشاره کرد.
وضع دیگر بخش‌های پرتفوی غیربورسی "وسپهر" چگونه است؟
وکیلی: اما پرتفوی غیر بورسی وسپهر به همین جا ختم نمی‌شود و علاوه بر این می‌توان به مجموعه انرژی سپهر اشاره کرد که قیمت تمام‌شده آن در سبد سهام گروه مالی سپهر صادرات چندان بالا نبوده اما با به بهره‌‌برداری رسیدن تدریجی برخی پروژه‌های موجود در سبد آن به ارزش قابل توجهی دست یافته که اتفاقا ارزش واقعی این مجموعه نیز هنوز چندان و به درستی در NAV گروه مالی سپهر صادرات دیده نشده است.
با تکمیل پروژه‌های موجود در سبد انرژی سپهر این شرکت به یکی از غول‌‌های متانولی ایران تبدیل خواهد شد. یکی دیگر از حوزه‌های فعالیت موجود در پرتفوی گروه مالی سپهر صادرات حوزه املاک و ساختمان است که با توجه به الزامات قانونی برای توسعه فعالیت در این بخش محدودیت‌‌هایی وجود دارد و بر همین مبنا باید از حوزه املاک و مستغلات خارج شد. به همین دلیل یکی از برنامه‌های در گروه مالی سپهر صادرات اصلاح ساختار این بخش از پرتفوی گروه است.
آیا راهبردهای بهینه‌‌سازی پرتفوی "وسپهر" تدوین شده است؟
وکیلی: مدیریت گروه مالی سپهر صادرات براساس الزامات بالادستی و قانونی و فضای کسب و کار و چارچوب امکانات و اختیار عزم را برای بهینه‌‌سازی پرتفوی جزم کرد. راهبردها تدوین شده و در سلسله مراتب قانونی این راهبرد در حال نهایی شدن است که در زمانی مساعد جزئیات این راهبردها به اطلاع سرمایه‌‌گذاران و سهامداران خواهد رسید.
جزئیاتی از این راهبردها را اعلام می کنید؟
وکیلی: طبق اسناد و الزامات بالادستی قطعا پرتفوی شرکت در حوزه املاک و مستغلات تا حد زیادی واگذار خواهد شد و طبق مصوبات دولت که امتیازاتی برای بانک‌ها در حوزه‌های دانش‌‌بنیان فراهم کرده و با هدف بهره‌‌گیری از فرصت معافیت ۷ ساله در نظر گرفته شده برای سرمایه‌‌گذاران بانکی در این حوزه، وارد عمل خواهیم شد.
البته این راهبرد به منزله ایجاد محدودیت در فرآیند بهینه‌‌سازی پرتفوی نیست بلکه این موضوع در این مسیر به اولویت وسپهر تبدیل خواهد شد و دست را برای بهره‌‌گیری از سایر فرصت‌‌های سرمایهگذاری سودآور نخواهد بست.
برای حضور در بازار دانش‌بنیان‌‌ها چه کار کرده‌‌اید؟
وکیلی: برای فعالیت اثرگذار در حوزه صنایع دانش‌‌بنیان "وسپهر" به تاسیس یک شرکت سرمایهگذاری خطرپذیر تخصصی در این حوزه اقدام کرد. با توجه به محدودیت‌‌های موجود در صندوق‌های سرمایهگذاری خطرپذیر تصمیم گرفته شد یک شرکت سرمایهگذاری خطرپذیر تاسیس شود.
برنامه ویژه‌‌ای برای حضور پررنگ "وسپهر" در اقتصاد دیجیتال در دست تدوین و اجرا دارید؟
وکیلی: یکی از مهم‌ترین بخش‌ها در راهبردهای آینده گروه مالی سپهر حضور موثر در عرصه اقتصاد دیجیتال خواهد بود. زیرا یکی از مهم‌ترین مولفه‌هایی که می‌تواند اقتصاد ایران را با جهشی جالب توجه مواجه سازد، همین اقتصاد دیجیتال است. در نمونه‌های موفق پیگیری این راهبرد می‌توان به اقتصاد هند اشاره کرد که با تکیه بر این راهبرد و پیگیری آن به موفقیت‌‌های درخوری دست یافته است.
با توجه به شرایط و فضای بین‌المللی اقتصاد دیجیتال از جمله عرصه‌هایی است که تحریم‌‌پذیری آن بسیار کمتر از سایر عرصه‌ها است. ضمن اینکه بر منابع انسانی تکیه دارد که این منابع از همه جای دنیا قابل دسترسی است. هر چند در برخی حوزه‌های خدمات مالی پیش از این شرکت‌‌هایی در حوزه کسب و کارهای دانش‌‌بنیان در بازار سرمایه فعال بودند اما تا این لحظه شرکتی بطور جدی راهبرد حضور و سرمایهگذاری در همه ابعاد اقتصاد دیجیتال را دنبال نکرده باشد.
"وسپهر" به عنوان نخستین یا دست‌‌کم یکی از نخستین مجموعه‌ها برای سرمایهگذاری در این حوزه برنامه‌‌ای دقیق دارد. ثروت ایجاد شده در حوزه اقتصاد دیجیتال برخلاف بسیاری از حوزه‌های دیگر مانا و ماندگار و در عین حال آینده محور است.
برنامه‌های در دست اجرای "وسپهر" را چگونه دسته‌بندی می‌کنید؟
وکیلی: سال جاری وسپهر برنامه جدی برای کاهش بدهی به سهامداران داشت. پرداخت‌‌های نقدی زودتر از موعد به سهامداران حقیقی از طریق سامانه سجام، پرداخت سود سهامداران حقیقی که در سال‌های قبل موفق به دریافت سود شده بودند و پرداخت بخشی از بدهی‌‌ها به سهامدار عمده بخشی از مصادیق این رویکرد است.
گروه مالی سپهر صادرات قصد دارد در حوزه کسب و کارهای دانش‌‌بنیان، فناور و نوآور فعال شود و در این مسیر به دستاوردهای مشخصی در حوزه اقتصاد دیجیتال دست یابد و به یک مجموعه پیشرو در حوزه اقتصاد دیجیتال تبدیل شود. در مسیر اصلاح پرتفوی فعلی هم برنامه مدیریت، اصلاح سبد دارایی‌‌ها برمبنای اسناد بالادستی و صرفه و صلاح سهامداران است. در این حوزه دارایی‌‌های غیربورسی شفاف خواهد شد تا ارزش واقعی آن برای سرمایه‌‌گذاران و سهامداران با هدف تصمیم‌گیری درست، آشکار و عیان شود.
تلگرام اصلی بورس پرس : t.me/boursepressir
انتهای پیام