به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، اعتبار سد فینسک که قرار است با هدف انتقال آب از مازندران به استان سمنان ساخته شود در روزهای اخیر دچار تزلزل شده است. در پی انتشار نامه معاون وزیر نیرو مبنی بر ملغی شدن اعتبار سد فینسک و درز این نامه به رسانه‌ها، نماینده سمنان، مهدی‌شهر و سرخه آن را تکذیب و اعلام کرد این اعتبار همچنان برقرار است.
عباس گلرو، نماینده شهرهای سمنان، مهدی‌شهر و سرخه در مجلس در هفته گذشته در اینستاگرام خود با انتشار نامه‌ای خبر از اختصاص اعتبار ۲۰۰میلیارد ریال برای احداث سد فینسک داد. در این نامه به یکی از آخرین مصوبات دولت پیشین در مورد «دستور اختصاص ۲۰میلیارد تومان از محل حساب خزانه برای احداث سد فینسک» استناد شده بود. اما معاون حقوقی و مجلس وزارت نیرو، چند روز پیش در نامه‌ای دیگر این تخصیص را «کان‌لم‌یکن» تلقی کرد. درحالی‌که مخالفان احداث سد فینسک از ملغی شدن چنین مصوبه‌ای خوشحال بودند، عباس گلرو، نماینده سمنان ملغی شدن اعتبار ۲۰میلیارد تومانی را بی‌اساس اعلام کرد و گفت: «این اعتبار، تخصیص یافته، به‌حساب آب منطقه‌ای واریز شده و در حال هزینه شدن است؛ بنابراین پرسش این است که جلوی چه چیزی گرفته شده و چه چیزی کان‌لم‌یکن تلقی شده است؟ اگر مخاطب نامه انجم‌شعاع(معاون حقوقی و مجلس وزارت نیرو) من هستم، اعلام می‌کنم که چنین نامه‌ای به‌دست من نرسیده است و البته جای شگفتی است که نامه‌ای که مخاطب آن من بوده‌ام و به دستم نرسیده، در کانال شخصی نمایندگان شمال کشور منتشر می‌شود؛ این موضوع قابل پیگیری است.»
به‌گفته نماینده سمنان، مهدی‌شهر و سرخه، مقامات وزارت نیرو از وجود چنین نامه‌ای ابراز بی‌اطلاعی کرده‌اند ولی به اعتقاد حنیف‌رضا گلزار، کارشناس آب و خاک باید دید آیا نماینده سمنان برای اصرار خود بر تخصیص یافتن این اعتبار به آب منطقه‌ای سمنان سندی منتشر می‌کند. او می‌گوید: بعید است در وزارتخانه عریض و طویل نیرو، نامه‌ای با امضای معاون حقوقی جعل شود.
انتقال آب بیش از نیاز آبی سمنان
حجم آبی که قرار است به سمنان از حوضه‌های آبریز استان‌های مجاور منتقل شود به اعتقاد کارشناسان بیش از نیاز و استانداردهای فعلی است. سد فینسک روی سرشاخه‌های آبی رود تجن در استان مازندران برای انتقال به استان سمنان ساخته می‌شود و همچنان با مخالفت‌های جدی روبه‌رو است. گلزار درباره طرح‌های انتقال آب به استان سمنان می‌گوید: متاسفانه برنامه‌ریزی‌هایی برای دست‌اندازی به منابع آبی استان‌های مجاور به اسم تامین آب شرب سمنان صورت گرفته است. این استان با جمعیتی حدود ۷۰۰هزار نفر که به اندازه یکی از شهرهای پرجمعیت استان مازندران است نیاز آبی چندانی در بخش شرب ندارد. در این استان سالانه حدود ۵هزار هکتار محصول غیراستراتژیک خربزه و هندوانه با مصرف آب حدود ۱۵۰میلیون مترمکعب و با بازده ۳۰درصد کشت می‌شود. یا اینکه بیش از ۳۰درصد شبکه انتقال آب شرب درون شهری استان سمنان فرسوده است که سالانه حجم زیادی از منابع آب شرب را هدر می‌دهد. حال سوال اینجاست که چرا متقاضیان آب، سراغ مدیریت منابع آبی درون استان نمی‌روند؟
چندین سد به بهانه تامین آب شرب سمنان روی سرشاخه‌های آبی مازندران و تهران در حال احداث است. طرح انتقال آب از سد نمرود به گرمسار یکی از آنهاست. حنیف‌رضا گلزار در مورد این سد می‌گوید: سد نمرود در حوزه سیاسی و جغرافیایی استان تهران است و قرار است حدود ۱۱۰میلیون مترمکعب آب را در سال به شهر حدود ۷۸هزار نفری منتقل کند که حجم بسیار زیادی است. این آب هم به بهانه تامین آب شرب و کشاورزی قرار است منتقل شود. براساس قوانین و اسناد بالادستی انتقال آب بین حوضه‌ای فقط برای شرب مجاز است. انتقال آب از استان تهران که خود دچار کم‌آبی است با این هزینه‌های گزاف و آثار مخرب زیست‌محیطی به شهری با جمعیت بسیار اندک به چه دلیل است؟ یا اینکه به بهانه رفع نشتی سد لار، سالانه ۱۶۰میلیون مترمکعب آب را می‌خواهند از حوضه آبریز رودخانه هراز که سهم و حقابه استان مازندران است با هزینه‌ای گزاف برای تهران منتقل کنند. اگر در تهران کم آبی وجود دارد چرا حقابه تهران را می‌خواهند به گرمسار منتقل کنند. این تناقضات را چه‌کسی پاسخگوست.علاوه بر پروژه انتقال آب برای گرمسار، قرار است ۲سد برای تامین آب شهرهای سرخه و سمنان احداث شود. این متخصص حوزه آب و خاک می‌گوید: قرار است ۲سد برای تامین آب این شهرها که هردو روی ۲سرشاخه متفاوت رودخانه تالار واقع در استان مازندران است ساخته شود. سد کسیلیان قرار است بر یکی از سرشاخه‌های رودخانه تالار ساخته شود که از شهرهای قائمشهر و سوادکوه می‌گذرد. بیش از ۳۰میلیون مترمکعب نیز برای آن اختصاص یافته است. روی یکی دیگر از سرشاخه‌های رود تالار نیز قرار است سد روزیه با حجم ۲.۷میلیون مترمکعب در سال ساخته شود.
تعارض منافع ۲۲روستا با سد فینسک
ساخت سد فینسک روی یکی از سرشاخه‌های تجن ازجمله سدهایی است که ۱۰ تا ۱۳میلیون مترمکعب آب را به شهر سمنان قرار است منتقل کند. گلزار درباره تبعات ساخت این سد می‌گوید: آبی که در سرشاخه‌های تجن راهی جلگه مازندران می‌شود، نظام هیدرولوژی را ایجاد کرده است که سفره‌های آب زیرزمینی به واسطه آن تقویت می‌شود. حیاتی در داخل و حاشیه رودخانه شکل گرفته است که نمی‌توان آن را نادیده گرفت. این آب حقابه مردمی است که اقتصادشان بر پایه آن شکل گرفته و بدان وابسته است. بیش از ۲۲روستا با بیش از ۶هزار هکتار زمین کشاورزی و عمدتا شالیزاری در پایین دست سدفینسک قرار دارد که با احداث این سد دچار آسیب‌های جدی می‌شوند. حذف ۱۳میلیون مترمکعب آب در سال تبعات زیست‌محیطی بسیاری برای پایین دست سد فینسک دارد. علاوه بر ایجاد مشکلات عدیده در حوضه‌دهنده آب (مبدا)، در محل ساخت مخزن سد و انتقال آب به شهر سمنان نیز تخریب‌های زیست‌محیطی زیادی ایجاد خواهد شد. ۳روستا در مخزن این سد زیر آب خواهند رفت. براساس گزارش‌های زیست‌محیطی مشاور سد، ۴۳هکتار پوشش جنگلی هیرکانی از بین می‌رود که امکان احیا و بازگشت به حالت اولیه ندارد. حجم عظیمی از خاک از بین می‌رود. بیش از ۴۰۰هکتار اراضی کشاورزی دیم و آبی ۳روستای تم، تلاجیم و ملاده در مخزن سد برای همیشه غرق می‌شود. نکته کمتر پرداخته شده این است که براساس گزارش مشاور طرح، ساختگاه سد در بستری که به لحاظ تکتونیکی ناآرام گزارش شده ساخته می‌شود و این برای روستاهای پاییندست بسیار خطرناک است.
او می‌گوید: این استان چقدر نیاز آبی در بخش شرب دارد که می‌خواهید میلیاردها تومان هزینه کنید تا آب بین حوضه‌ای را از استان دیگر به آنجا منتقل کنید. تبعات اجتماعی و تخریب‌های زیست‌محیطی راکه به منابع طبیعی کشور وارد می‌شود چه‌کسی برعهده می‌گیرد. هم‌اکنون اختلاف بین مردم و مسئولان در مبدا و مقصد بر سر انتقال آب وجود دارد و باید یکی جواب دهد که به چه قیمتی بین مردمانی که به لحاظ فرهنگی در طول تاریخ با هم با صلح زندگی کرده‌اند، می‌خواهید اختلاف ایجاد کنید. اگر برنامه‌ریزی تنها برای تامین نیاز شرب مردم این استان بود مطمئن باشید با مخالفت مواجه نمی‌شد. حجم آب انتقالی فقط برای شرب ۷۰۰هزار نفر جمعیت این استان نیست. به این سدهای متعدد طرح مخرب انتقال آب کاسپین به سمنان را نیز باید اضافه کرد که قرار است درصورت تعیین سرمایه‌گذار سالانه ۲۰۰میلیون مترمکعب که برابر حجم آب سد کرج است به این استان منتقل شود.