حالا دولت سیزدهم در ادامه آزادسازیهای اقتصادی، قصد دارد، باقیمانده سهام این شرکتها را بهنوعی آزاد و واگذار کند تا هم از شرّ زیانهای انباشته رهایی یابد و هم به اسم خصوصیسازی، بهرهوری و بازدهی را به این صنعت بزرگ داخلی برگرداند. پرسش مهمی که مطرح میشود، این است؛ با اتکا به کدام تجربه موفق خصوصیسازی و کدام برنامه مدون که حاکی از خلع ید دولت در این شرکتها باشد، واگذاری سهام ایرانخودرو و سایپا انجام خواهد شد؟
رییس سازمان خصوصیسازی، از یکسو، ماههاست اعلام میکند که صدها تن از کارشناسان خبره مالی، مشغول بررسی اموال و داراییها و همچنین صورتهای مالی این دو شرکت بزرگ صنعتی کشور هستند و از سوی دیگر شرط و شروطهایی را برای خریداران و اهلیت آنها پیش پا میگذارد که به نظر میرسد، پوششی برای بلاتکلیفی دولت در واگذاری سهام خودروسازان باشد.
متاسفانه، انتشار خبرهای ضد و نقیض و گاهی غیر کارشناسی در واگذاری سهام خودروسازان، بازار سرمایه را هم زیر تاثیر قرار میدهد. نمادهای خودرویی در بورس تهران، گرچه مارکت کپ و ارزش بالایی در معاملات ندارند اما بهعنوان سهمهای تاثیرگذار و بهاصطلاح لیدرهای روانی بازار شناخته میشوند که افت و اخیز قیمتی آنها روی سایر سهمها تاثیر میگذارد.
در شرایطی که بازار سرمایه اینروزها با ابهامات سیاسی و اقتصادی داخلی و خارجی مواجه است، مطرح کردن نحوه واگذاری سهام خودروسازان توسط مسئولان دولتی و ضد و نقیضگویی برخی از آنها، بر ابهامات بازار میافزاید و سهامداران خرد و حقیقی را مجبور به فروش سهم و خروج نقدینگی از بورس میکند. برای نمونه، در معاملات امروز یکشنبه ۸ خردادماه در بورس تهران، نمادهای خودرویی، بالاترین حجم تراکنش منفی را به خود اختصاص دادند، درحالیکه وضعیت برجام و تاثیر توافق احتمالی آن روی این سهمهای ریالی مثبت خواهد بود اما حقیقیهای بازار تن به ریسکهای داخلی ندادند. اظهارات امروز رییس سازمان خصوصیسازی درباره اهلیت خریداران سهام خودروسازان که شرط اصلی واگذاری اعلام شده است و تدوین سندی برای توانایی، تخصص و تعهد خریداران سهام خودروییها، نشان میدهد که این واگذاریها بزودی انجام نخواهد شد.
البته خبر خوشی که سهامداران خودروییها را امیدوار کرد و از تعداد صفهای فروش این نمادها کاست، اظهارات مدیرعامل ایرانخودرو بود که گفت، کل خودروهای تولیدی از طریق بورس عرضه خواهد شد. به گفته مدیرعامل ایران خودرو، از ابتدای خردادماه تاکنون، برنامه خروج و حذف خودروهای ناقص از فرایند تولید اجرا میشود و خودروهای تولیدی برای حمل و تحویل به مشتری به صورت ۱۰۰ درصدی در اختیار بورس قرار میگیرد. نقطه اتکای تلطیف فضای فروش سهام خودروسازان را میتوان، همین خبر مدیرعامل ایرانخودرو دانست، موضوعی که امیدواریها به بازگشت بازار سهام به مدار صعودی را افزایش داده است.
مولود غلامی- روزنامهنگار بازار سرمایه