به گزارش خبرنگار پایگاه خبری بازار سرمایه ایران (سنا) ، احسان مرادی در یکی از پنل‌های تخصصی برگزار شده در نمایشگاه مشهد اینوکس-فاینکس، اعلام کرد: «در شرایطی که نظام بانکی کشور با محدودیت‌هایی نظیر ناترازی منابع و مصارف، محدودیت‌های اعتباری، الزامات کفایت سرمایه و ملاحظات مقرراتی مواجه است، نمی‌توان تنها به بانک‌ها برای تامین مالی پروژه‌های بزرگ و طرح‌های توسعه‌ای اتکا کرد. بازار سرمایه ابزارهایی دارد که هم از نظر ساختار حقوقی و مالی، و هم از نظر مقیاس و افق زمانی، برای تامین مالی صنعت مناسب‌تر است.»
تنوع ابزارها برای پاسخ‌گویی به نیازهای متنوع صنعت
او با اشاره به این‌که در سال‌های اخیر ابزارهای متعددی در بازار سرمایه طراحی و اجرایی شده‌اند، گفت: «اوراق سلف موازی استاندارد، اوراق مرابحه، اجاره، منفعت، خرید دین، و همچنین صندوق‌های پروژه از جمله ابزارهایی هستند که هرکدام می‌توانند پاسخ‌گوی نوع خاصی از نیازهای تامین مالی بنگاه‌های صنعتی باشند. این ابزارها قابلیت طراحی متناسب با نوع صنعت، سطح ریسک، دوره بازگشت سرمایه و ساختار مالکیت پروژه را دارند.»
او افزود: «برای مثال، شرکت‌هایی که محصول مشخص و تقاضای بازار پایداری دارند، می‌توانند از اوراق سلف موازی برای پیش‌فروش تولیدات آینده خود استفاده کنند. در این روش، بدون نیاز به وثیقه بانکی، تنها با تکیه بر اعتبار و جریان نقدی آتی شرکت، امکان جذب منابع مالی وجود دارد. از سوی دیگر، پروژه‌هایی که نیاز به سرمایه‌گذاری در زیرساخت دارند – مثل ساخت کارخانه یا نیروگاه – می‌توانند از طریق صندوق پروژه تامین مالی شوند و در این قالب، سرمایه‌های خرد مردم نیز وارد طرح‌های عمرانی می‌شود.»
نقش کلیدی تامین سرمایه‌ها در طراحی، عرضه و مدیریت ابزارها
مرادی با تاکید بر جایگاه نهادهای مالی در توسعه این ابزارها، گفت: «تامین سرمایه‌ها حلقه واسط مهمی بین صنایع و بازار سرمایه هستند. آن‌ها مسئول طراحی ساختار ابزار مالی، تهیه امیدنامه و مستندات قانونی، تعامل با نهادهای نظارتی، ارزیابی ریسک، متعهدپذیره‌نویسی، بازارگردانی اوراق و نظارت بر عملکرد وجوه تامین شده هستند. این فرایند نیازمند دانش تخصصی، تیم حقوقی و مالی قوی، و درک عمیق از نیازهای واقعی صنعت است.»
رفع محدودیت‌های تامین مالی با حذف وثایق بانکی
مدیرعامل تامین سرمایه لوتوس یکی از مزایای مهم تامین مالی از بازار سرمایه را حذف وثایق سنتی دانست و گفت: «بسیاری از بنگاه‌های صنعتی به‌رغم برخورداری از ظرفیت تولیدی و فروش بالا، به دلیل نبود دارایی ملکی یا سرمایه جاری، نمی‌توانند از تسهیلات بانکی استفاده کنند. ابزارهای مالی بازار سرمایه این امکان را می‌دهند که شرکت‌ها تنها با اتکا به جریان‌های نقدی آتی، قراردادهای فروش یا طرح توجیهی فنی-مالی خود، جذب سرمایه داشته باشند.»
مرادی اضافه کرد: «همین ویژگی است که موجب شده شرکت‌های بخش خصوصی، دانش‌بنیان‌ها و بنگاه‌های صادرات‌محور تمایل روزافزونی به استفاده از این ابزارها داشته باشند. به‌ویژه در شرایطی که نرخ سود تسهیلات بانکی برای برخی شرکت‌ها سنگین و فرآیند اخذ وام بسیار زمان‌بر است.»
لزوم ارتقای دانش مالی بنگاه‌ها
او در بخش دیگری از سخنان خود به ضعف آگاهی برخی مدیران بنگاه‌ها نسبت به ظرفیت‌های بازار سرمایه اشاره کرد و گفت: «یکی از چالش‌های اصلی ما در توسعه ابزارهای نوین تامین مالی، ناآشنایی مدیران مالی، تولیدی و صنعتی با امکانات و ساختارهای بازار سرمایه است. هم‌چنان بسیاری از بنگاه‌ها، تسهیلات بانکی را تنها راه تامین منابع می‌دانند و اطلاعات دقیقی از فرآیند طراحی اوراق، نرخ‌های تامین مالی، مزایا و ریسک‌های بازار سرمایه ندارند.»
مرادی پیشنهاد کرد: «ضروری است وزارت صنعت، اتاق بازرگانی، سازمان بورس، بانک مرکزی و سایر نهادهای مرتبط، با همکاری هم دوره‌های آموزشی تخصصی برای مدیران بنگاه‌ها برگزار کنند و تجربه‌های موفق موجود در حوزه اوراق و صندوق‌های پروژه را مستندسازی و اطلاع‌رسانی کنند.»
اهمیت تنظیم مقررات و هماهنگی نهادهای سیاست‌گذار
مرادی تاکید کرد: توسعه بازار بدهی شرکتی و ابزارهای تامین مالی نیازمند هماهنگی همه‌جانبه بین نهادهای سیاست‌گذار است.
او گفت: «اگر سازمان بورس، وزارت امور اقتصادی و دارایی، بانک مرکزی، سازمان برنامه و بودجه و دستگاه‌های متولی صنعت نگاه یکپارچه‌ای به توسعه ابزارهای مالی نداشته باشند، امکان گسترش کاربردی آن‌ها فراهم نخواهد شد. هم‌اکنون در برخی موارد، تداخل مقررات، تاخیر در صدور مجوز یا ناهماهنگی در سیاست‌های مالیاتی، اجرای برخی طرح‌ها را با تاخیر یا توقف مواجه می‌کند.»
لزوم نگاه راهبردی به بازار سرمایه
مرادی در پایان با اشاره به چشم‌انداز بازار سرمایه در اقتصاد ایران گفت: «اگر به بازار سرمایه به‌عنوان یک مسیر مکمل و پایدار تامین مالی نگاه کنیم، می‌توانیم بخش بزرگی از مشکلات نقدینگی، رکود تولید و بهره‌وری پایین پروژه‌ها را برطرف کنیم. اما این مهم نیازمند تغییر نگاه، اصلاح مقررات، توسعه زیرساخت‌ها و تربیت نیروهای متخصص است.»
او تاکید کرد: «تامین مالی از بازار سرمایه نه فقط یک انتخاب، بلکه یک ضرورت برای اقتصاد ایران در دهه آینده است. ما در تامین سرمایه لوتوس آمادگی داریم تا در کنار نهادهای اجرایی، صنایع و بازار سرمایه، نقش‌آفرینی بیشتری در توسعه ابزارهای مالی ایفا کنیم و تجربه‌های موفق خود را در سطح ملی گسترش دهیم.»