بورس۲۴ : سوم شهریورماه بود که بانک مرکزی، خدمات کارت‌های متصل به شتاب کارگزاری‌ها را متوقف کرد و پرداخت سود روزشمار در قالب صندوق درآمد ثابت و صندوق‌های کالایی و روش‌های مشابه تا تدوین قوانین جدید ممنوع شد.

این اقدام بانک مرکزی در حالی بود که بیش از یک سال از همکاری شبکه بانکی با کارگزاری های بورسی برای این خدمت نوآورانه می گذرد و علاوه بر غافلگیری این دو نهاد پولی و مالی، دارندگان این کارت ها نیز با سردرگمی به منظور سرمایه گذاری روبه رو شده اند.

ابزار نوآورانه

این اقدام بانک مرکزی از همان ابتدا واکنش های بسیاری به وجود آورد و برخی معتقد به رفتار قهرآمیز و سرکوب گرانه بوده و برخی دیگر سودجویی کارگزاری ها از سرمایه مردم و برخی دیگر باز شدن مسیر پولشویی را عنوان می کنند. بر همین اساس فرهاد اینالویی کارشناس مسائل بانکی به بورس۲۴ می گوید: استفاده از ابزاری به عنوان کارت نباید مساله بانک مرکزی باشد که آن را متوقف کند.

وی که نوع کارت ها را تنها یک ابزار برای ارائه خدمات می داند معتقد است: این کارت ها کارکرد غیر متعارف نداشته و به عنوان یک وسیله ابزاری که اکنون مورد بحث قرار گرفته ، مشکل به شمار نمی رود.

اینالویی به عنوان یک فعال از صنعت و نظام پرداخت الکترونیک تاکید می کند : بانک مرکزی در قالب یک نهاد نظارتی و سیاستگذار بر حوزه پرداخت های مالی اجازه ارائه نظر دارد اما نباید به چنین اقدامات نوآورانه ای آسیب وارد کند.

وی سخت گیری، ایجاد محدودیت و قوانین خلق الساعه را دلیل دلسردی و مهاجرت نخبگان و صاحبنظران عنوان کرده و می گوید:در این موضوع، بانک مرکزی تنها به ابزار توجه کرده و برخلاف هدف غایی یعنی رونق بازار سرمایه، رفتاری دوگانه را در پیش گرفته است.

اینالویی یادآور می شود: بانک مرکزی از یک طرف مردم را سوی بازار سرمایه تشویق می کند و از سمت دیگر ابزارهای آن را محدود می سازد. این رفتار و اتفاق باعث کاهش نوآوری در حوزه بانکی و بازار سرمایه خواهد شد زیرا این دو از یکدیگر جدا نیستند و مکمل به شمار می روند.

مشکل بانک مرکزی با خود کارت ها نیست

قابل ذکر است از فعالیت نکسوکارت کارگزاری فارابی، مفیدکارت کارگزاری مفید و هامرزکارت کارگزاری هامرز بیش از دو سال می گذرد و اینکه چرا بانک مرکزی در همان بدو ارائه مجوز، به آنچه که امروز معتقد به کارشکنی یا امر خلاف قانون عملکردی این کارت ها است توجه نداشته، ایجاد ابهام و سوال می کند. البته محمد نژاد صداقت مدیرعامل داتین روند حرکتی کارگزاری ها را باعث واکنش اخیر بانک مرکزی عنوان می کند و به بورس۲۴ می گوید: متوقف کردن این کارت ها ناشی از نگرانی بانک مرکزی از نحوه مسیری است که کارگزاری ها پیموده اند.

وی این اختیار را دلیلی می داند که بانک مرکزی به جهت تعامل و رونق بازار سرمایه در اختیار کارگزاری ها گذاشته است؛ اما مسیری که این بخش طی کرده و نحوه تبلیغات آن با شرایط و کارکرد کارگزاری ها تفاوت دارد.

نژاد صداقت تاکید می کند: انتقاد بانک مرکزی به عنوان یک نهاد نظارتی، بر نحوه عملکرد کارگزاری ها بوده و کارت را به عنوان یک ابزار که سرویسی ارائه می دهد را نفی نمی کند. به همین منظور باید این عملکرد کارت ها شفاف سازی و تببین شود.

ابهام بانک مرکزی کجاست؟

در ابلاغیه بانک مرکزی عنوان شده است: "اخیرا شرکت‌های کارگزاری با همکاری و بهره‌گیری از زیرساخت‌های شبکه بانکی کشور اقدام به ارائه خدمات مالی به مشتریان خود در قالب کارت‌های متصل به شبکه شتاب و پرداخت سودهای روزشمار از طریق صندوق‌های درآمد ثابت و صندوق‌های کالایی (مبتنی بر طلا) کرده‌اند. این امر زمینه تخطی از ضوابط ابلاغی بانک مرکزی در زمینه‌های مختلف از جمله پرداخت سودهای فراتر از نرخ‌های مصوب شورای پول و اعتبار و پرداخت سود کوتاه‌مدت روزشمار به مانده وجوه نزد شرکت‌های کارگزاری را فراهم کرده است."

این بخش از ابلاغیه بانک مرکزی نشان می دهد که میزان سود دریافتی برای این نهاد نظارتی منشاء ابهام و متوقف شدن کارت ها به شمار می رود.

میلاد معماریان مدیرعامل فیروزه دیجیتال در این مورد به بورس۲۴ می گوید: این میزان سود در قالب عرف شورای پول و اعتبار بوده و بیشتر از حد مجاز نیست.

وی تاکید می کند: این میزان نرخ سود هم اکنون توسط صندوق های درآمد ثابت نیز پرداخت می شود و از سویی دیگر این میزان سود را ابزار به وجود نیاورده و نساخته اند.

معماریان معتقد است، این سرویس نوآورانه بوده و در قالب بانک داری باز ارائه می شود به طوری که کارگزاری ها در این خدمت، تمامی ضوابط قانونی را رعایت کرده اند.