اکس نوین : بالاخره پس از حواشی فراوان، گزارش کمیسیون اقتصادی مجلس در رابطه با ارزهای دیجیتال در صحن علنی قرائت شد. این گزارش طی چند تبصره مطرح شده که امروز توسط غلامرضا مرحبا، سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس خوانده شد.
در این گزارش به مدیریت صحیح حوزه ارزهای دیجیتال در کشور تایید شده است. بر اساس گزارش کمیسیون اقتصادی مجلس در رابطه با ارزهای دیجیتال، همانطور که مدیریت صحیح این حوزه می‌تواند موجب ایجاد فرصت‌هایی برای اقتصاد شود، عدم توجه به آن می‌تواند آسیب‌زا باشد.
موضوع تبصره (۱) ماده (۴۵) قانون آئین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی
مقدمه:
با توسعه روزافزون فناوری اطلاعات و اهمیت اقتصاد دیجیتال شاهد پیدایش تکنولوژی‌های نوین همچون رمز ارزها (ارزهای دیجیتال یا رمز دارایی‌ها) به‌عنوان محصولات مبتنی بر تکنولوژی بلاک چین در جهان هستیم. رمز ارز، پدیده‌ای مبهم و با ریشه نامشخص است و حتی صاحب ایده مذکور (آقای ساتوشی ناکاموتو) نیز یک اسم غیرواقعی می‌باشد. از این رو، اینکه سناریوی طراحی‌شده در پس پرده این پدیده و به ویژه بزرگترین مصداق آن یعنی «بیت کوین» چه می‌باشد خود موضوع بحثی جداگانه است.
ماهیت نامتمرکز بودن رمزارز‌ها و تاکید فعلی بر ناشناس بودن دارندگان و مبادله کنندگان و عدم احراز هویت آنان، بزرگترین چالش فراروی کشور‌ها برای تصمیم‌گیری در این حوزه است. قاعدتا بانک‌های مرکزی کشور‌ها چندان موافقتی با وجود چنین پدیده‌ای که می‌تواند بستر انواع اقدامات مخرب در اقتصاد زیرزمینی و کاهش قدرت بانک مرکزی در اعمال سیاست‌های اقتصادی خود باشد، ندارند.
احتساب رمز ارز به‌عنوان پول یا ارز، محل تامل کارشناسان اقتصادی است؛ چراکه ارزش و قدرت خرید آن تقریبا به‌صورت لحظه‌ای تغییر می‌کند، هرچند این پدیده به‌عنوان وسیله مبادله در ابتدا تعریف شده و شکل گرفته است و نمی‌توان از این جنبه آن غفلت نمود و کاملا آن را نفی کرد. ضمنا این پدیده قابلیت تعریف به صورت دارایی نامشهود و در یک نگاه، به‌عنوان دارایی مالی را دارد. در هرکدام از این نگاه‌ها، آثار اقتصاد کلان این پدیده به‌صورت متفاوتی قابل تبیین است. برخی نیز این پدیده را نوعی شبیه‌سازی از فلزات گران‌بها می‌دانند که اکثرا به‌واسطه محدودیت در تعداد قابل ایجاد، توانسته‌اند در عمر حدود ۱۰ ساله خود، طرفداران زیادی جمع نمایند. عدم محدودیت جغرافیایی این پدیده، باعث شکل‌گیری اقتصاد و صنعتی فرامرزی شده که در دنیا، و ازجمله در کشور ایران، هم در بعد ایجاد (استخراج) و هم در بعد مبادلات، متقاضیان زیادی دارد. این متقاضیان به دلیل عدم ساماندهی، در شرایط غیررسمی و بعضا زیرزمینی فعالیت می‌نمایند. پدیده رمز ارز علاوه بر تبدیل شدن به موضوعی درحال بسط و تاثیرگذاری بر اقتصاد‌های ملی و جهانی، منجر به ایجاد بازار‌های داخلی و صنایع مرتبط شده است و همان‌قدر که مدیریت صحیح آن می‌تواند موجب ایجاد فرصت‌هایی برای اقتصاد شود، عدم توجه به آن می‌تواند آسیب‌زا باشد.
در ادامه گزارش کمیسیون اقتصادی مجلس در رابطه با ارزهای دیجیتال، به نتایج این گزارش و بررسی‌های این کمیسیون اشاره شده است. بر اساس این گزارش، ارزش کل بازار ارزهای دیجیتال در دنیا ۱.۵ تریلیون دلار است و روزانه ۵۳.۱ میلیارد دلار گردش روزانه دارد.
سالیانه ۱۵ میلیارد دلار در جهان استخراج ارزهای دیجیتال انجام می‌شود و سهم ایران در شرایط غیررسمی فعلی ۱.۱ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود. بر اساس این گزارش، تخمین زده می‌شود که از ۳۲۴ هزار بیت کوین استخراجی سالانه دنیا، ۱۹۵۰۰ واحد به‌صورت غیررسمی در ایران استخراج شود.
این گزارش نحوه مواجهه با پدیده ارزهای دیجیتال را در ۵ حوزه دسته بندی کرده است:
۱- در حوزه استفاده از رمز ارزها برای تبادلات خارجی، به نظر می‌رسد به واسطه امکانی که رمز ارزها در کاهش اثر تحریم‌ها – به واسطه دشوارتر بودن رصد مبادلات آن‌ها – ایجاد می‌کند، نمی‌توان نسبت به استفاده از این ظرفیت بی تفاوت و بی برنامه بود. قاعدتا با محاسبه مخاطرات از دست رفتن سرمایه به دلایل مختلف و مقایسه آن با شرایط مبادلات غیررسمی کشور در دنیا که مخاطرات مشابهی دارد، استفاده از شیوه‌های گوناگون جلوگیری از رصد مبادلات مالی کشور منطقی و ضروری به نظر می‌رسد که استفاده از رمزارز‌ها در این راستا، به‌عنوان مسیر جایگزین معاملات تهاتری یا تسهیل کننده این نوع معاملات قابل تعریف است. در این حوزه، فارغ از بحث استخراج رمز ارزها، می‌توان ما به ازای صادرات کشور به کشور‌های مختلف، رمز ارز دریافت و در قبال واردات نیز همان رمز ارزها را پرداخت نمود.
۲- در حوزه استخراج و تولید (ماینینگ) رمز ارزهای موجود (و از جمله بیت کوین)، مزیت مذکور می‌تواند به صورت تبدیل منابع انرژی فسیلی کشور و یا سایر منابع طبیعی همچون جریان آب و باد و انرژی هسته‌ای به برق و سپس استخراج رمز ارز با استفاده از برق تولیدی، تعریف شود. به واقع در صورت محدود شدن صادرات انرژی فسیلی و برق کشور، مسیری برای تبدیل آن به رمز ارز و استفاده از آن برای واردات ضروری در کشور تعریف می‌شود. البته باید خروج ارز برای خرید دستگاه‌ها و تجهیزات ماینینگ را نیز مد نظر قرار داد. همچنین وجود بازار پررونق جهانی رمز ارز و قابلیت تبدیل آن به ارزهای واقعی می‌تواند ظرفیت بالقوه‌ای برای دسترسی به منابع ارزی باشد.
۳- در حوزه طراحی رمز ارزهای ملی یا چندجانبه، شاید یکی از مهمترین و مغفول‌ترین بخش‌های بحث رمز ارزها باشد که هرچند تلاش‌هایی برای آن انجام شده است. اما ظاهرا بازخورد‌های منفی زیادی مبنی بر اثربخش نبودن این اقدام وجود دارد. به نظر می‌رسد اتفاقا همینجا است که همچون توجه به ظرفیت‌های داخلی در ایجاد شبکه ملی اطلاعات، پیام رسان‌های داخلی و ماهواره داخلی، باید اهتمام جدی سیاستگذاران و مدیران کشور به کار گرفته شود تا بتواند به جای بازی در بستری مبهم و طراحی شده، خود ایجادکننده قواعد بازی و اعمال حاکمیت باشد. بزرگترین نقطه مقاومت و مخالفت بسیاری از فعالان این بازار نیز همین جا است که باید در خصوص آن گفتگو‌ها و بررسی‌های عمیق تری صورت پذیرد.
۴- حوزه تبادل رمز ارز، و به ویژه ایجاد بستر‌های تبادل رمز ارز در داخل کشور، مهمترین و پرچالش‌ترین حوزه بحث در زمینه رمز ارزها است که نیازمند بررسی دقیق و آینده نگری عمیق است. اتفاقا ریسک بزرگی که متوجه اقتصاد کشور است نیز در همین بخش است که البته برخورد صرفا سلبی و منفعل موجود با این حوزه هرگز نمی‌تواند راه حل مناسبی برای مواجهه با این ریسک باشد. تبدیل این تهدید به فرصت و بررسی دقیق‌تر جنبه‌های مثبت موضوع تبادل رمز ارز، در کنار ریسک‌های آن، و همچنین بررسی دقیق آثار اقتصاد کلانی تبادل رمز ارز در کشور توسط عموم مردم، از الزامات این حوزه است.
۵- در حوزه صنایع مرتبط با رمز ارز، ابتدا صنعت برق و چگونگی تسهیم برق موجود بین این بخش و سایر بخش های اقتصاد و یا توسعه ظرفیت تولید برق برای توسعه استخراج رمز ارزها مطرح می شود. همچنین تکنولوژی ایجاد و تولید رمز ارز (روش اثبات کار یا اثبات سهم یا سایر روش‌ها که تاثیر بسیار مهمی بر مصرف برق و سایر جنبه های موضوع دارد)، محل و تاسیسات واحدهای (فارم ها یا مزارع) استخراج ، و چگونگی دسترسی به دستگاه‌های استخراج (ماینر) از جمله واردات یا ساخت این دستگاه‌ها از دیگر بحث های مهم صنایع مرتبط با رمزارز هستند.
بر اساس آمار ارائه شده در این گزارش، برخی برآوردها از صرافی های آنلاین ایرانی حاکی از آن است که در بازار داخلی روزانه ۷۰۰ بیت کوین معادل با هزار میلیارد تومان به طور غیررسمی خرید و فروش می شود. در برخی از برآوردها، این رقم تا دو هزار میلیارد دلار نیز برآورد شده است.
علاقه فراوان ایجاد شده به بهره مندی از رشد قیمت ارزهای دیجیتال باعث شده تا مردم به صورت گسترده ای به فعالیت در این بازار سوق داده شوند. شما عزیزان می توانید نسخه کامل این گزارش را در وب سایت تسنیم مطالعه نمایید.