به گزارش پایگاه خبری بورس پرس ، جواد فلاح در خصوص راه اندازی معاملات شمش در بازار گواهی سپرده کالایی گفت: این ابزار مالی از سال ۹۴ در بورس کالا راهاندازی شد و معاملات داراییهای پایه مختلفی از جمله سکه طلا، ربع سکه طلا، زعفران، زیره سبز، برنج، پسته، شیشه جام، سیمان و ... در این بازار انجام میشود. شمش طلا جدیدترین دارایی پایه این بازار است که با توجه به ویژگیهای خاص طلا همچون نقدشوندگی بالا به نظر میرسد دارایی پایه جذابی برای سرمایهگذاران باشد. همچنین بازار گواهی سپرده کالایی بهواسطه اوراق بهادارسازی کالاها، بسیاری از محدودیتهای مبادلات فیزیکی کالاها را از میان برداشته است.
با توجه به حساسیت بورس کالا در خصوص پذیرش انبار برای کالاهای گرانبها تاکنون خزانه بانکهای دارای مجوز بانک مرکزی ظرفیت پذیرش به عنوان انبار کالای گرانبها در بورس کالا را داشتند که در خصوص شمش نیز طبق این رویه اقدام شد. خزانه بانک ملت برای شمش طلا مورد پذیرش قرار گرفته است. انباردار مسئول کمیت و کیفیت داراییهای سپرده شده است و این موضوع، اطمینان خاطر مطلوبی برای سرمایهگذاران ایجاد میکند. چراکه ریسک سرمایهگذار ناشی از خرید فیزیکی طلا، کیفیت و اصالت طلا و نیز جابجاییهای مکرر آن پوشش داده میشود. لذا صرفا زمانیکه شمش طلا با رعایت استانداردهای مورد توافق در خزانه بانک ملت سپرده شده باشد، گواهی سپرده کالایی صادر شده و قابل معامله روی نماد معاملاتی آن خواهد بود.
جزییات دارایی پایه این معاملات
در راهاندازی این معاملات، دارایی پایه، شمش طلای حدودا یک کیلوگرمی با حداقل عیار ۹۹۵ قسمت در هزار، تولید شرکت زرشوران است. عیار شمشهای طلای سپرده شده در خزانه قطعا برابر یا بیشتر از ۹۹۵ خواهد بود. هر گواهی سپرده کالایی معادل ۰.۱ گرم یا ۱۰۰ میلی گرم یا ۱۰۰ سوت از شمش طلای ذکر شده یعنی سرمایهگذاران قادرند در این بازار طلا را در قالب اوراق با پشتوانه ۱۰۰سوت طلا مورد معامله قرار دهند. این موضوع یکی دیگر از مزایای این بازار است که امکان حضور سرمایهگذاران خرد را نیز فراهم کرده است. بنابراین قیمت قابل مشاهده در نماد روی تابلو نیز قیمت ۱۰۰ سوت یا ۱۰۰ میلی گرم طلا خواهد بود.
معاملات گواهی سپرده شمش طلا در سامانه معاملات ابزارهای نوین مالی بورس کالا انجام خواهد شد به این منظور مشتریان باید اقدام به اخذ کد معاملاتی بازار مالی از بورس کالا کنند. اشخاص حقیقی میتوانند با مراجعه به درگاه آنلاین شرکتهای کارگزاری دارای مجوز معاملات مشتقه مبتنی بر کالا در کوتاهترین زمان ممکن اقدام به دریافت کد بازار مالی بورس کالا کنند. مشتریان حقوقی نیز از طریق شرکت کارگزاری باید اقدم به اخذ کد معاملاتی کنند. مشتری برای ورود به این بازار همانند رویه قبلی معاملات گواهی سپرده کالایی، باید وجه معامله را در اختیار داشته باشد.
تفاوتی که معاملات شمش طلا با سایر اوراق گواهی سپرده کالایی بورس کالا دارد این است که ساز و کار پرداخت و دریافت وجه معاملات بر مبنای دفتر دارایی یا حساب در سامانههای معاملات و تسویه است. به منظور شارژ دفتر دارایی، مشتری وجه مورد نظر را به حساب کارگزار واریز و کارگزار نیز وجه را به حسابهای معرفیشده از سوی بورس کالا واریز میکند. این امر با شناسههای یکتا مربوط به هر مشتری انجام میشود.
بورس کالا به محض وصول وجه در حساب، دفتر دارایی مشتری را به میزان واریز شده، شارژ میکند و کارگزار و مشتری میتوانند وجوه شارژ شده را مشاهده کنند و مشتری با این وجوه قادر به معامله در بازار خواهد بود.
برای برداشت وجه از دفتر دارایی نیز رویه عکس فرآیند فوق صورت میگیرد. مشتری درخواست برداشت وجه را به کارگزار ارایه داده و کارگزار موظف است آن را در سامانه معاملات ثبت کند. بورس کالا در انتهای جلسه معاملاتی، درخواستهای برگشت وجه را بررسی و کارسازی میکند. تسویه کارمزدهای معاملاتی و هزینههای انبار در معاملات گواهی سپرده کالایی نیز از طریق ساز و کار دفتر دارایی انجام میشود.
معاملات گواهی سپرده شمش طلا در هر جلسه معاملاتی با یک دوره پیشگشایش آغاز میشود و پس از اتمام دوره پیشگشایش به شیوه حراج تک قیمتی، معاملات بصورت حراج پیوسته آغاز میشود. در شروع بازار زمان آغاز و طول جلسه معاملاتی در این معاملات مشابه نمادهای گواهی سپرده سکه طلا در نظر گرفته شده البته در این بازار مشابه معاملات قراردادهای مشتقه در بورس کالا، روزهای پنجشنبه نیز روز معاملاتی خواهد بود.
هزینه نگهداری شمش در خزانه
طبق رویه موجود در بازار گواهی سپرده کالایی، مالک گواهی سپرده کالایی موظف است هزینه نگهداری دارایی پشتوانه آن در انبار را پرداخت کند، شمش طلا نیز از این قاعده مستثنی نیست. بنابراین هر شخصی که مالک تعدادی گواهی سپرده شمش باشد، باید هزینه نگهداری دارایی پایه پشتوانه آن در انبار را پرداخت کند.
مقدار این هزینه براساس نظر خزانه بانک و تایید بورس کالا تعیین میشود و سالانه با تغییرات قیمت دارایی پایه، تعدیل میشود. تسویه این هزینهها همانطور که پیشتر اشاره شد، از طریق ساز و کار دفتر دارایی مشتریان انجام میشود. فعلا" صرفا شرکت زرشوران امکان سپردهگذاری دارایی پایه در خزانه بانک ملت را دارد. بنابراین امکان سپردهگذاری شمش طلا در خزانه برای سایر مشتریان وجود ندارد. با توجه به ظرفیت خزانه و دارایی سپرده شده در آن محدودیتی برای مشتریان وجود ندارد.
از آنجا که صندوقهای سرمایهگذاری پشتوانه طلا از بازیگران اصلی بازار گواهی سپرده سکه طلا هستند، امکان سرمایهگذاری صندوقها در این بازار نیز فراهم شده است. برخی نهادهای مالی نیز درخواست اخذ مجوز بازارگردانی در این بازار را داشتند که به محض آغاز معاملات به این موضوع نیز پرداخته میشود. همانند سایر نمادهای گواهی سپرده کالایی، معاملات در نماد گواهی سپرده کالایی شمش طلا نیز با محدودیت دامنه نوسان انجام خواهد شد که تمامی موارد مربوطه در اطلاعیه گشایش نماد معاملاتی در سایت بورس کالا به آدرس www.ime.co.ir اطلاعرسانی میشود.
الزامات تحویل شمش طلا از خزانه
هر گواهی سپرده کالایی معادل ۱۰۰ سوت (۱۰۰ میلی گرم یا ۰.۱ گرم) از یک شمش طلای حدودا یک کیلوگرمی با عیار ۹۹۵ سپرده شده در خزانه است. بنابراین اگر شخصی متقاضی دریافت شمش طلا باشد با توجه به تلورانس عیار (۹۹۵ تا ۹۹۹) و وزن شمشهای سپرده شده در انبار، باید مالک حداقل ۱۱ هزار گواهی سپرده شمش طلا باشد که بتواند درخواست تحویل ارایه دهد. در صورت دارا بودن کمتر از این میزان، مشتری باید در نماد شمش طلا، نسبت به خرید حداقل تا آستانه مجاز برای تحویل اقدام کند.
به این منظور مشتری درخواست را به کارگزار مربوط ارایه میدهد، کارگزار با ثبت درخواست ترخیص برای مشتری در سامانه، درخواست را به خزانه ارسال میکند. تخصیص شمش طلا به درخواستهای ترخیص براساس الگوریتم تصادفی سامانه الکترونیکی مدیریت انبار صورت گرفته و شمش طلای ترخیص شده از سبد دارایی مشتری خارج میشود. در این شرایط مشتری میتواند با مراجعه به خزانه بانک و احراز هویت، شمش طلای خریداری شده را دریافت کند.
امکان انجام معامله توسط مشتری به صورت برخط
اطلاعرسانی برای شرکتهای کارگزاری دارای مجوز توسط بورس کالا از ماههای قبل انجام شده و چنانچه شرکت کارگزاری بستر و زیرساخت مربوطه را تامین کرده باشد، امکان انجام معاملات برخط برای مشتریان کارگزاری فراهم خواهد بود. در صورت فراهم نبودن این موضوع، کارگزاران میتوانند سفارشهای مشتریان را از طریق ایستگاههای معاملاتی به سامانه معاملات ارسال کنند.
تلگرام اصلی بورس پرس : t.me/boursepressir
انتهای پیام