.
🔰 بررسی یک مفهوم در ۲ اپیزود
🟦 مدرن‌شدن و الزامات آن
✍محمود سریع‌القلم
🔹حکومت قانون ضرورتا حکومت دموکراتیک نیست. سنگاپور یک حکومت قانون، قاعده و شفافیت است اما حکومتش دموکراتیک نیست. انگلستان سه قرن حکومت قانون بود در حالی‌که هنوز یک قرن نشده که دموکراتیک شده است.
🔹دموکراسی بدون نظام حزبی و تسلط بخش خصوصی بر اقتصاد تحقق پیدا نمی‌کند. با شرایط فعلی رسیدن به دموکراسی در خاورمیانه اگر عزمی باشد، نزدیک به نیم‌قرن کار دارد.
🔹ریشه فلسفی مدرن‌بودن در مدنیّت است. شخص مدرن به تکثر برداشت و اندیشه معتقد است و نظر خود را صرفا یک نظر در میان نظرات دیگر تلقی می‌کند. شخص مدرن، متفاوت‌بودن فکری انسان‌ها را حق آن‌ها می‌داند.
🔹شخص مدرن در هیچ شرایطی دشنام نمی‌دهد، پرخاش نمی‌کند بلکه تلاش می‌کند ریشه‌های جهل طرف مقابل را کشف کند. شخص مدرن نه اجازه می‌دهد دیگری وارد حریم خصوصی او شود و نه در حریم خصوصی دیگران دخالت می‌کند.
🟨 حکومت دموکراتیک لزوما به بخت‌یاری یک ملت نمی‌انجامد
✍غلامرضا علیزاده
🔸می‌پذیرم که دموکراسی یکی از ملزومات حکومت مبتنی بر مکتب لیبرالیسم است و با بخش‌هایی از آن همنوایی دارم. از نگاه جان لاک از آنجا که هر انسانی آزاد آفریده شده است، هیچ چیز جز میل و رضایت او نمی‌تواند او را وادار کند تا خود را مقیّد به فرمانبری از قدرت زمینی کند. به باور لاک، انسان تنها وقتی می‌تواند که آزادی‌های مشروع خود را محدود کند و تحت قاعده‌ی پیمان‌های جامعه مدنی قرار دهد که این پیوند خوردن با تنواره سیاسی-اجتماعی، امنیت و صلح را تامین کرده و به مراقبت از مالکیت او بر خویش منجر شود. (اقتباسی از لاک، رساله‌ای درباره حکومت)
جناب سریع‌القلم اما توضیح نداد که با برکشیده‌شدن حزب نازی از دل دموکراسی دویچلند و یا پدیده ترامپیسم و سیطره راست افراطی از متن دموکراسی‌های غربی چگونه مواجه خواهد شد؟
🔸 نکته مهمتر اینکه، نمی‌توان دموکراسی مدل غربی را عینا کپی و در کانتکست (Context) پر آشوب خاورمیانه paste کرد. این پیش‌فرض به علت عدم تشابه زیست‌جهان مردمان خشن خاورمیانه‌ای با فی‌المثل کشورهای اسکاندیناوی با مردمان آرام و قانونپذیر است.
یا می‌بینیم شبه‌قاره هند یکی از کشورهایی است که در طول این سال‌ها از رشد درآمد ناخالص ملی برخوردار بوده و می‌رود تا در سال‌های آتی رتبه خود را در میان ۳-۴ کشور برتر دنیا تثبیت کند، اما وضعیت هند از جمله در حوزه بهداشت عمومی مطلوب نیست، متاسفانه میزان دسترسی مردم این کشور به ویژه در روستاها به نیازهای اولیه نظیر آب سالم و بهداشتی و دسترسی به خدمات بهداشتی عمومی، و پزشکی بسیار پایین است. بر اساس یک گزارش بیش از ۴۷٪ مردم هند تا سال ۲۰۱۲ فاقد امکانات سرویس بهداشتی بودند. تنها یک کمپین جاه‌طلبانه بهداشتی بود که در تنها ۵ سال بیش از نیمی از جمعیت ۱.۳ میلیارد نفری هند را دارای دستشویی‌های بهداشتی کرد. نارندرا مودی (نخست‌وزیر هند) پرچمدار کمپین «Swachh Bharat» به معنای «هند را تمیز کن» بود که در سال ۲۰۱۴ و در تلاش برای ریختن فضولات انسانی در فضاهای عمومی تا سال ۲۰۱۹ راه‌اندازی شده بود.
🔸مثال هند را از این‌رو وام گرفته‌ام تا نشان دهم، پیش از کاربست اصول دموکراسی یا سیستم تحزب؛ رشد آگاهی‌های عمومی ضروری است. چرا که ذیل فقدان آگاهی و فریب توده توسط احزاب منفعت‌طلب (شب انتخاباتی)، مصالح عمومی و منافع ملی، نخستین قربانیان چنین انگاره‌ای خواهند بود.
🔸 یک مثال خاورمیانه‌ای بیاورم، اگر محمد بن سلمان در کشوری که صدها سال است که مردم آن به زیست قبیلگی و تقید به شریعت غیرگریز و نیز فرهنگ غالبی که در مقابل مدرنیسم، مانع ایجاد کرده‌است، فاقد اتوریته و اختیارات تام می‌بود، چگونه می‌توانست چنین اصلاحات شگرفی را به این جامعه بدوی بقبولاند و گام‌های اساسی برای توسعه گردشگری و افق بدون اتکا به نفت را برای سال ۲۰۳۰ بردارد؟
⭕️ از قضا من حکومت قانون را برای کشورهای خاورمیانه‌ای با وجود نیروهای گریز از مرکز، ارجح از فرایند به دنیا آوردن نوزاد نارسی به نام دموکراسی می‌دانم، حکومت قانون که حقوق انسان را به رسمیت بشناسد حول گرانیگاه منافع ملی می‌تواند به شکوفایی اقتصاد آزاد منجر شود با این حق تفحظ که بر اساس جامعه‌ای پیاده‌سازی شود که طوفان تلاطمات اقتصادی ده ساله اخیر، طبقات و دهک‌های هرم اجتماعی را دستخوش دگردیسی‌های بسیار کرده و همانند دموکراسی، اجرای مو به موی یک مکتب اقتصادی، می‌تواند به نتایج فاجعه‌بار منجر گردد.