پایگاه خبری بازار سرمایه ایران(سنا)، در این اجلاس که مقامات و کارشناسان ارشد ۱۱ وزارتخانه و ۱۴ نهاد دولتی از ایران حضور داشتند، بندهای مندرج در پیش‌نویس تفاهم‌نامه‌ای نهایی شد که یکی از بندهای آن مرتبط با بازار سرمایه بود.
در حاشیه این رویداد، مقدمات انعقاد یادداشت تفاهم مستقیمی بین سازمان بورس و اوراق بهادار و بانک مرکزی روسیه(نهاد ناظر بر بازار سرمایه این کشور) فراهم شد.
در خصوص دستاوردها و نتایج این رویداد با مینا صادقی، کارشناس مسئول اداره امور بین الملل سازمان بورس و اوراق بهادار، گفت وگو کرده ایم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:
اهداف اصلی برگزاری اجلاس چه بود ؟
هدف اصلی هجدهمین اجلاس کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی ایران و روسیه، بازتعریف نقشه راه جدید همکاری‌ها در تمام عرصه‌های روابط، متناسب با چشم‌انداز معاهده جامع بلندمدت راهبردی بود. در جریان این اجلاس، جلسات تخصصی متعددی با حضور مدیران و کارشناسان دستگاه‌های ذی‌ربط برگزار شد و در نهایت، تفاهم‌نامه همکاری بین‌دولتی با ۲۸۵ ماده، توسط محسن پاک‌نژاد وزیر نفت ایران و سرگئی تسویلیف وزیر انرژی روسیه به امضا رسید. این سند، در برگیرنده همکاری‌های دو کشور در حوزه صنایع بالادستی و پائین دستی نفت، گاز و پتروشیمی، انرژی صلح آمیز هسته‌ای، حمل و نقل و ترانزیت، فعال کردن گذرگاه شمال-جنوب و تکمیل قطعه راه آهن رشت-آستارا، همکاری نهادهای ناظر بازار سرمایه دو کشور، تطابق مبانی استانداردهای دو کشور برای تسهیل تجارت، تقویت و گسترش همکاری‌ها در حوزه کشاورزی و تامین اقلام اساسی، ادامه همکاری در حوزه بهداشت و سلامت و توسعه همکاری‌های گمرکی است.
آیا قبل از جلسات عمومی در قالب نشست‌های تخصصی جزئیات مورد ارزیابی قرار گرفت؟
بله، در طول سه روز برگزاری اجلاس، جلسات متعددی در سطوح مختلف برگزار شد که مهم‌ترین آنها عبارت بودند از نشست‌های تخصصی میان کارگروه‌های مشترک، جلسات مذاکره دوجانبه میان مقامات و کارشناسان ارشد ایرانی و روسی و نشست عمومی وزرای نفت ایران و انرژی روسیه به منظور امضای تفاهم‌نامه نهایی. البته یکی از مهم‌ترین جلسات برگزار شده، نشست هیات ایرانی در سفارت ایران در مسکو بود. در این جلسه که با حضور تمام کارشناسان هیات ایرانی و به دعوت سفیر ایران در روسیه برگزار شد، قبل از اجلاس این فرصت فراهم شد تا تمام دستگاه‌ها و نهادهای شرکت‌کننده موارد مدنظر خود، از جمله مفاد مورد توافق قرار نگرفته را مورد بررسی قرار داده و چالش‌های مورد نظرشان را طرح کنند.
از نظر ترکیب شرکت‌کنندگان، هیات ایرانی شامل نمایندگانی از دستگاه‌های متعددی بود. علت حضور نماینده سازمان بورس در این رویداد چه بود؟
در این اجلاس، ترکیب هیات ایرانی بسیار گسترده و تخصصی بود و شامل نمایندگان و کارشناسان ارشد ۱۱ وزارتخانه از جمله وزارت نفت (مسئول اصلی برگزاری اجلاس و هماهنگی برنامه‌ها)، وزارت امور خارجه، وزارت اقتصاد و امور دارایی، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت راه و شهرسازی و چند وزارتخانه دیگر بود. دلیل حضور نماینده سازمان این بود که یکی از بندهای تفاهم‌نامه توافق شده، مرتبط به بازار سرمایه است.
این بند چیست و چه دستاوردی برای بازار سرمایه دارد؟
این بند مستقیم به همکاری استراتژیک، بلندمدت، سازنده و مفید بین بازار سرمایه دو کشور اشاره دارد. هدف این بند، تسهیل، تشویق و رفع موانع سرمایه‌گذاری خارجی و پیوند نهادهای مالی هر دو کشور، بررسی امکان ایجاد پروژه‌های مشترک برای ارتقای زمینه‌های سرمایه‌گذاری نهادهای مالی روسیه در صکوک و سایر ابزارهای مالی در بازار سرمایه ایران است. همچنین تلاش خواهد شد در قالب این بند، همکاری دوجانبه در زمینه پیوند بازارهای مالی به ویژه بازارهای سهام از جمله بورس اوراق بهادار تهران و سازمان‌های زیرساختی فدراسیون روسیه فراهم شود. اجرای تفاهم‌نامه امضا شده بین شرکت‌های پایاپای و تسویه وجوه دو کشور یعنی شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار ایران (CSDI) و شرکت سپرده‌گذاری ملی اوراق بهادار روسیه (NSD) هم از دیگر اهداف آن است.امضای این تفاهم‌نامه بین وزیر نفت ایران و وزیر انرژی روسیه به نمایندگی از دو کشور انجام شد و انتظار این است که طی این همکاری‌ها و با توجه به بند مورد نظر در این تفاهم‌نامه، امکان بیشتری برای سرمایه‌گذاری خارجی در بازار سرمایه ایران فراهم شده و موانع به ویژه در حوزه تسویه وجوه و ارتقای وضعیت رگولاتوری و نظارتی برای ایران رفع شود.
شما به عنوان نماینده سازمان علاوه بر رویداد اصلی، در حاشیه این سفر مذاکراتی هم با بانک مرکزی روسیه داشتید. نتیجه و اهداف این مذاکرات چه بود؟
علاوه بر رویداد اصلی، نشست دوجانبه هم با بانک مرکزی روسیه که نهاد ناظر بازار سرمایه این کشور محسوب می‌شود در ساختمان اصلی بانک مرکزی روسیه برگزار شد.
هدف از این نشست چه بود؟
این نشست با هدف نهایی کردن متن یادداشت تفاهم مستقیم دو نهاد برگزار شد. البته کارشناسان دو نهاد از مدتی قبل در خصوص تدوین متن این یادداشت تفاهم و نحوه همکاری در حوزه عرضه و گردش اوراق بهادار رایزنی کرده و در جلسات کارشناسی بررسی‌های لازم در این خصوص را انجام داده بودند، به همین دلیل در نشستی که در بانک مرکزی روسیه برگزار شد، بیشتر بر روی موارد باقی‌مانده تمرکز کردیم تا قبل از امضای یادداشت تفاهم‌نامه که به زودی شاهد امضای آن خواهیم بود، متن به طور کامل مورد توافق طرفین باشد.
این یادداشت تفاهم دقیقا به دنبال چیست؟
ایجاد بسترهای جدید برای توسعه سرمایه‌گذاری مشترک یا متقابل. در واقع یادداشت تفاهم توافق‌شده بین سازمان بورس و اوراق بهادار ایران و بانک مرکزی روسیه با هدف همکاری‌های مشترک تنظیم شده که به زودی طی مراسمی در تهران یا مسکو به امضای روسای سازمان بورس و اوراق بهادار و رئیس بانک مرکزی روسیه می‌رسد.
به عنوان سوال آخر، از نظر جایگاه بورس مسکو در بین بورس‌های دنیا، رسیدن به این اهداف را تا چه حد برای بازار سرمایه ایران موفقیت‌آمیز ارزیابی می‌کنید؟
طبق آمار وب‌سایت استاتیستا ارزش بازار سرمایه روسیه در سال ۲۰۲۵ به بیش از ۷۴۹ میلیارد دلار رسیده و بازار سرمایه روسیه از نظر اندازه اقتصادی در رتبه یازدهم جهان قرار دارد. بورس مسکو، از نظر حجم معاملات و کل ارزش بازار در بین ۲۰ بورس برتر جهان قرار دارد و بخش خدمات مالی، روسیه سطح بالایی از دیجیتالی شدن را تجربه می‌کند که از میانگین جهانی فراتر رفته است. بنابراین همکاری مشترک با نهاد ناظر بازار سرمایه روسیه، از وجوه مختلف منافع زیادی برای بازار سرمایه ایران خواهد داشت.
