میثم حامدی مدیر پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس، در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری بازار سرمایه ایران (سنا) با اشاره به سابقه برگزاری همایش بین‌المللی بازار سرمایه اسلامی اعلام کرد: این همایش از سال ۱۳۸۷ به ابتکار سازمان بورس و در همکاری بین مدیریت پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی و مدیریت روابط عمومی و امور بین‌الملل، برگزار شده است. اگرچه این همایش در ابتدا در قالب دوره و سپس در قالب نشست برگزار می‌شد اما از دو سال پیش با تصمیمی که در کمیته راهبری پژوهش اتخاذ شد، تصمیم گرفتیم این رویداد را به یک همایش بین‌المللی تبدیل کنیم. در سال‌های ابتدایی برگزاری این همایش، ارائه دستاوردهای بازار سرمایه ایران در حوزه بازار سرمایه اسلامی به سایر کشورهای شرکت کننده، هدف‌گذاری شد اما به تدریج، غیر از ارائه دستاوردها، بحث تعامل، تبادل نظر و شناساندن بیشتر بازار سرمایه کشور به اساتید، صاحب نظران و خبرگان حوزه مالی اسلامی نیز در دستور کار قرار گرفت. این رویداد بدون وقفه در شانزده سال گذشته برگزار شده و حتی در حوادث خاص مانند پاندمی کرونا، به‌صورت برخط برگزار شده است.
ارائه دستاوردهای بازار سرمایه ایران
مدیر پژوهش و توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس در خصوص ارائه دستاوردهای بازار سرمایه ایران به مخاطبان خارجی این همایش تاکید کرد: بازار سرمایه کمتر کشوری در جهان اسلام از نظام صرفا اسلامی برخوردار است. در بازارهای مالی، کشورهای اسلامی از نظام دوگانه، یعنی اسلامی و متعارف بهره می‌برند؛ یعنی ابزارهای متعارف هم که از منظر شرع مورد تایید نیستند در این کشورها قابلیت معامله دارند. اما در ایران، به تدبیر و زحمات کمیته تخصصی فقهی و کارشناسان حوزه مالی اسلامی، مهندسی مالی خوبی در زمینه انطباق انواع ابزارهای مالی با شریعت صورت گرفته است. تبیین مدل‌های شرعی برای انواع مشتقات، استفاده نوآورانه از انواع صکوک مثل صکوک اجاره سهام و سایر موارد از جمله دستاوردهایی هستند که در طول این سال‌ها به شرکت‌کنندگان در این رویداد ارائه شده است.
تبیین محصولات جدید
او با تاکید بر تبیین محصولات جدید بازار سرمایه ایران در این رویداد بین المللی افزود: تبادل نظر در خصوص دستاوردهای جدید بازار سرمایه ایران هم از دیگر موضوعاتی بود که در این رویداد مطرح شد و تجربه انتشار اوراق وکالت در کنار موضوعاتی همچون توسعه بازارهای مشتقه اسلامی در ایران برای مخاطبان خارجی ارائه شد. مباحث جدید فقهی در بازار سرمایه اسلامی همچنین روش‌های تامین مالی بنگاه‌ها از طریق اوراق مرابحه سهام هم از دیگر موضوعاتی بود که در این کنفرانس مطرح شد. بررسی سازوکارهای نظارت شرعی و حاکمیت شرعی هم از مسائل بود که در دستور کار این کنفرانس قرار داشت. همچنین تجربه توسعه منطبق با موازین شریعت مطرح و صاحب نظران در خصوص تجربیات خود به بحث و تبادل نظر پرداختند.
موضوعات مطرح شده در همایش شانزدهم
حامدی در خصوص موضوعات مطرح شده در این همایش دو روزه به خبرنگار سنا، توضیح داد: در این رویداد دو روزه مباحثی همچون نوآوری در عرصه مالی اسلامی، فناوری‌های جدید و کاربرد آنها برای توسعه مالی اسلامی، مباحث جدید فقهی و نظارت شرعی در بازارهای سرمایه اسلامی، بررسی تحولات فرصت‌ها و چالش‌ها برای توسعه بازارهای سرمایه اسلامی از جمله موضوعات محوری در پنل‌ها در این رویداد بین‌المللی بود. در مباحثی که در این همایش مطرح شد، اساتید بر لزوم توسعه، با در نظر گرفتن شاخص‌های پایداری، فراهم ساختن زمینه مشارکت افراد و سرمایه‌گذاران با ترجیحات مختلف سرمایه‌گذاری و لزوم حفظ آموزه‌های شریعت اسلام در بازارهای سرمایه، استفاده از فناوری‌های جدید در عرصه بازار سرمایه اسلامی مانند به‌کارگیری هوش مصنوعی و بلاکچین و محصولات مرتبط با آن مانند توکنایزکردن دارایی‌ها، تاکید داشتند.
او در مورد جهت‌گیری بازارهای مالی اروپا در عرصه مالی اسلامی گفت: فرصت‌ها و چالش‌های توسعه بازارهای سرمایه اسلامی در اروپا هم از دیگر مباحثی بود که در این رویداد بین‌المللی مطرح شد و صاحب نظرانی از کشورهای اروپایی دیدگاه‌های خود در مسیر توسعه صنعت مالی اسلامی در بازارهای مالی در اروپا را مطرح کردند. از نکات مهم در این حوزه موضوع جذابیت سرمایه‌گذاری در محصولات بازار سرمایه اسلامی برای سرمایه‌گذاران در اروپا بود و به اعتقاد صاحب نظران برخورداری از پشتوانه دارایی‌های واقعی در طراحی محصولات مالی اسلامی باعث پایداری ذاتی این ابزارهای مالی می‌شود و بر این مبنا در شرایطی که بازارهای مالی در اروپا دچار نوسانات هستند محصولات مالی اسلامی از قوام و پایداری بیشتری برخوردارند.
مدیر پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان در پایان تاکید کرد: در این رویداد، اساتید و صاحب نظرانی از کشورهایی چون مالزی، تاجیکستان، افغانستان، عمان، قزاقستان، مالدیو، روسیه، عراق، یمن، پاکستان، سنگاپور، لبنان، غنا، آلمان، سوریه، کنیا، بنگلادش، موریس، اندونزی، سودان، بلغارستان و... حضور داشتند . این کنفرانس شامل ۵ پنل با موضوعاتی همچون نوآوری در بازارهای سرمایه اسلامی، توسعه پایدار، فناوری‌های نوین و نقش آنها در این حوزه، نظارت شرعی و مسائل جدید فقهی و فرصت ها و چالش های توسعه محصولات بازار سرمایه اسلامی بود.