به گزارش « دنیای بورس » اکو ایران نوشت: لزوم تبدیل گزارش پیش‌بینی درآمد هر سهم به گزارش تجزیه و تحلیل مدیریت براساس استانداردهای بین‌المللی، سبب شد در آخرین روز پاییز سال ۱۳۹۶، معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس با صدور ابلاغیه‌ای اعلام کند که از ۹ دی‌ماه همان سال ناشران ثبت شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار، مجاز به انتشار گزارش پیش‌بینی عملکرد سالانه نیستند.
با این حساب، در پی جایگزین شدن گزارش‌های تفسیری مدیریتی به‌جای پیش‌بینی درآمد هر سهم (EPS)، سرمایه‌گذاران تحلیل را مبنای معاملات خود قرار دادند. به این ترتیب برگزاری کنفرانس مطبوعاتی رسمی بود که در این دوره بنا نهاده شد. همچنین در این دوره شرکت‌ها ملزم به ارایه گزارش ماهانه شدند.
اخیرا حسن قالیباف رییس جدید سازمان بورس عنوان کرده است که قصد دارد از اسفند امسال پیش بینی سود را به بازار سرمایه بازگرداند. موضوعی که از همین الان صدای مخالفان را درآورده است. در گفتگویی با محمدجواد سرکانیان، تحلیلگر بازار سرمایه ( لینک ) به نقد و بررسی این تصمیم مدیریت جدید سازمان پرداخته‌ایم.
بازگشت EPS با استفاده از نظر تحلیلگران
علیرضا توکلی کاشی | معاون توسعه کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران برگشتن پیش‌بینی سود آینده‌نگر شرکت‌ها قطعا خوب است چون در هر بازاری ما به یک راهنما نیاز داریم و دانستن سود آینده‌نگر شرکت‌ها بسیار حایز اهمیت است.
اما پیش از هرچیز باید به این برسیم که چرا پیش‌بینی سود شرکت‌ها حذف شد؟ به نظر می‌رسد مشکلی که در این خصوص وجود داشت ناشران یا شرکت‌هایی که در بورس پذیرفته شده بودند و مسوول ارایه پیش‌بینی سود بودند از امکان اعلام EPS که روی قیمت‌ها اثرگذار بود؛
بعضا سوء استفاده می‌کردند و مشاهده می‌شد که سودهای غیرواقعی را برای پایان سال اعلام می‌کردند و خیلی وقت‌ها سودهای غیر‌عملیاتی را لابه‌لای سود خود اعلام می‌کردند و در پایان سال می‌گفتند که محقق نشد و احتمالا سال آینده محقق می‌شود.
شرکت‌ها به همین شکل می‌توانستند چند سال سهامداران را با اعلام سودهای واهی به دنبال خود بکشانند. اگر از این جنبه به موضوع پیش‌بینی سود نگاه کنیم، حذف آن کار درستی بود. اما از طرف دیگر وقتی این آیتم حذف شد، آیتم درست دیگری جایگزین آن نشد.
گزارش تفسیری مدیریتی نیز که به‌جای آن ارایه و جایگزین شد، نتوانست به اهداف خود برسد به این معنا که اطلاعات لازم را به بازار بدهد که آنها بتوانند این کار را درست به انجام برسانند.
به‌نظر می‌رسد راه درست این است که ما از شرکت‌ها بخواهیم سود خود را به‌عنوان یک نماگر و پارامتر در بازار سرمایه اعلام کنند و علاوه بر آن اجازه بدهیم که تحلیلگران بازار نظرشان را در مورد سود و تخمین سود آینده اعلام کنند.
در واقع علاوه بر اینکه شرکت‌ها سودشان را اعلام می‌کنند، اجازه بدهیم تحلیلگر‌ها نیز نظراتشان را در خصوص سود اعلام کنند. اطلاعات سود شرکت که شامل تخمین میزان فروش، قیمت تمام شده، درآمد‌ها و هزینه‌های غیر‌عملیاتی شرکت است به‌عنوان یکی از ورودی‌ها به بازار وارد شود. پیشنهاد من این است که مشابه گزارش اجماع تحلیلگران به صورت عمومی در بازار منتشر شود.
این گزارش‌ها بر این اساس تنظیم شود که نظر متفاوت تحلیلگران در خصوص تخمین سود شرکت‌ها را دریافت کنند و به صورت یکجا آن را منتشر کنند. البته به نظر می‌رسد برای انتشار نظرات اجماع تحلیلگران، باید مقرراتی نوشته و در نظر گرفته شود.
به‌عنوان مثال افراد و شرکت‌هایی که سابقه قبلی ندارند در آن اجماع قرارنگیرند یا اینکه به‌عنوان مثال میانه نظراتی که در خصوص سود هر شرکت مطرح شده منتشر شود. پیشنهاد دیگری که می‌تواند مکمل باشد این است که شرکت‌هایی که سود پیش‌بینی را منتشر می‌کنند، مجموعه مفروضات خود را نیز منتشر کنند.
به‌عنوان مثال اگر فرض کردند نرخ ارز، نرخ بهره بانکی و... چه اعدادی است؛ آن اعداد را در گزارش‌ها منتشر کنند. تا تحلیلگران با اطلاع از مفروضات شرکت بتوانند شرایط را تحلیل کنند و در صورت تمایل بتوانند مفروضات را تغییر دهند.
دیگر اینکه به جای استفاده از EPS سالانه، از EPS دوازده ماه آتی استفاده کنند به این معنا که مستقل از سال مالی شرکت‌ها، ما در هر زمانی EPSای از دوازده ماه آتی داشته باشیم.
به‌عنوان مثال اگر سال مالی منتهی به ۲۹ اسفند است و اکنون در آذرماه هستیم، اولا شرکت‌ها عملکرد ۱۲ ماهه منتهی به آذرماه را منتشر کنند و ثانیا شرکت‌ها و تحلیلگر‌هایی که می‌خواهند پیش‌بینی سود ارایه دهند؛ تخمین سود ۱۲ ماه آتی را به‌عنوان یک شاخص منتشر کنند.
اشکالی که در روش قبلی وجود داشت و هنوز نیز کم و بیش دیده می‌شود این است که تقریبا اسفند یا فروردین ماه ما همچنان سود سال آینده را نداریم یا در شهریورماه یا آذرماه تخمین سودی که داده می‌شود طبیعتا دقت بالایی دارد به خاطر اینکه ۹ ماه محقق شده و عملا ۳ ماه آن تخمین است و ما برای سال مالی بعد که ۹ ماه آن در سال مالی بعد اتفاق می‌افتد تخمینی نداریم.
پیشنهاد من این است که اصولا EPS به EPS دوازده ماه آتی از هر تاریخی تبدیل شود. آخر اینکه عدد EPS در سامانه‌های بورس نیز با EPS اجماع تحلیلگران بازار تعویض شود.
پیش‌بینی‌های سود فساد زا است
باقر خادمی | کارشناس سرمایه‌گذاری در مورد بحث انتشار پیش‌بینی سود شرکت‌ها چند نکته قابل توجه وجود دارد. اول اینکه اجرایی شدن انتشار پیش‌بینی سود شرکت‌های بورسی (EPS) به‌طور کل بد نیست. اما مشکلی که در این خصوص وجود دارد این است که این آیتم به خوبی اجرا نمی‌شود.
از همین رو با توجه به اینکه سرمایه گذاران و تحلیلگران چندان اطلاعات و دیتای درست و دقیقی ندارند و ناشران بورسی درخصوص انتشار پیش‌بینی سود آینده نگر، ساز و کار دقیق و مشخصی برایشان تدوین نشده، قطعا احتمال ایجاد فساد در این موضوع زیاد است هرچند دیگران مدعی باشند که این موضوع کنترل و نظارت می‌شود.
مادامی که سیستم فعلی پابرجاست، سیستمی که در آن اطلاعات نهانی چندان نهان نیست و پرایویسی خوبی ندارد، به‌نظر می‌رسد انتشار EPS کار جالبی نیست چون عدالت در این حوزه رعایت نمی‌شود. زیرا درنهایت کسانی که در این بین متضرر می‌شود سهامداران هستند، سهامدارانی که با تحلیل سهام را خریداری کرده‌اند و به اطلاعات نهانی دسترسی ندارد.
این درحالی است که تجربه‌های گذشته در بازار سرمایه نیز گواه همین امر است و متاسفانه اتفاقاتی که در سال‌های گذشته رخ داد بسیار بد بود که گل سرسبد آنها شرکت کنتورسازی است که همین موضوع EPS موجب شد که شاهد آن فساد بزرگ در آکنتور باشیم و تا کنون هم هنوز موضوع آن به جمع بندی نرسیده و همچنان سهامداران زیادی؛ سهامشان متوقف است و ارزش خاصی هم ندارد.
اگر موضوع پیش‌بینی سود آینده نگر شرکت‌ها به درستی اجرا شود قاعدتا خوب است اما با توجه به شناختی که از فضای فعلی داریم که موجب می‌شود درست اجرا نشود و منجر به اتفاقات بدی خواهد شد، با اجرایی شدن آن مخالف هستم.
به نظر می‌رسد کسی که در بازار سرمایه حضور دارد و سرمایه‌گذاری مستقیم انجام می‌دهد باید کارشناس و تحلیلگر باشد و طبق اطلاعات مالی و گزارش فعالیت‌های ماهانه و آیتم‌های جهانی و موثر در تحلیل می‌تواند سهام خوب را شناسایی کند. کسی هم که کارشناس نیست و قصد سرمایه‌گذاری دارد بهتر است از طریق سرمایه‌گذاری غیرمستقیم ورود پیدا کند.
لازم به ذکر است زمانی که پیش‌بینی سود شرکت‌ها منتشر می‌شد در شرایطی بود که گزارش فعالیت ماهانه به فعلیت درنیامده بود و گزارش‌های سه ماهه چندان دندانگیر نبود.
اما درشرایط فعلی گزارش‌های ماهانه و گزارش‌های سه ماهه به‌طور مرتب منتشر می‌شود و میزان تولید و فروش‌های ماهانه در اختیار همه اهالی بازار قرار می‌گیرد، در این چنین شرایطی ما نیازی به EPSشرکت‌ها نداریم.
وقتی ما می‌توانیم روندها را تشخیص دهیم، پیش‌بینی سود آینده‌نگر (EPS) چندان در کار تحلیل گر تاثیری ندارد و صرفا می‌تواند زمانی تاثیرگذار باشد که اشخاص از اطلاعات نهانی استفاده می‌کنند. ذکر این نکته لازم است که در بازار سرمایه کشورهای پیشرفته چنین آیتمی وجود ندارد.
پیشتر هم خوانده بودیم: پیش بینی سود شرکت ها به نفع ماست