بورس۲۴ : بازهم انتخابات ؛ آن هم در بازار سرمایه ؛ بازاری که فراز و فرودهای زیادی را تجربه کرده و هر چند از سوی دولت بیشتر به عنوان ابزاری برای مهار نقدینگی و یا تامین مالی شناخته می شود اما توانسته در دو دهه گذشته اثبات کند که وظایف مهم تری نیز دارد ؛ مثل شفافیت اقتصادی ، تقویت تولید و ایجاد بستری امن برای سرمایه گذاری بلند مدت.
حال، کانون نهادهای سرمایه گذاری به عنوان یکی از تشکل های خود انتظام و پویا فردا انتخابات هیات مدیره برگزار می کند.
در سال ۱۳۷۹ نهادهای سرمایه‌گذاری در کشور، تشکلی غیردولتی و غیرانتفاعی به نام موسسه توسعه صنعت سرمایه‌گذاری ایران (موسسه) را تشکیل دادند.
این موسسه تا بهمن‌ماه ۱۳۸۶ فعالیت داشت و از آنجا که بر اساس ماده ۵۳ قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب آذر ماه ۱۳۸۴، کارگزاران، بازارگردانان، سرمایه‌گذاران و سایر فعالان این بازار مکلف شدند هرکدام نسبت به تشکیل کانون خود اقدام کنند، در آذر ماه ۱۳۸۶ تعداد قابل توجهی از نهادهای سرمایه‌گذاری (۹۸ شرکت) که بسیاری از آن‌ها عضو موسسه مذکور بودند به عنوان هیئت موسس نسبت به تشکیل کانون اقدام کردند. پس از موافقت سازمان بورس و اوراق بهادار (سبا) با اساسنامه، کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران در پانزدهم بهمن ۱۳۸۶ تحت شماره ۲۲۱۹۴ به ثبت رسید و در شانزدهم اسفند ماه ۱۳۸۶ فعالیت خود را با مجوز سبا به دبیرکلی علی ثقفی آغاز کرده و عملا به‌عنوان جایگزین موسسه توسعه صنعت سرمایه‌گذاری ایران نیز تلقی گردید.
در حال حاضر نیز با بیش از ۳۵۰ عضو با دبیرکلی سعید اسلامی بیدگی ادامه فعالیت می‌دهد.
اما تا به اینجای کار کانون چقدر توانسته به وظایف خود عمل کند؟!
در وب سایت این تشکل خود انتظام از مزایای عضویت در کانون از استفاده از حقوق صنفی به عنوان مهمترین وظیفه این نهاد یاد شده است.
کانون نهادهای سرمایه گذاری ایران ۳۵۰ حقوقی بزرگ را گرد هم آورده است اما پراکندگی آن ها و کسب و کارهای متفاوت آنان سبب شده تا این نهاد آن طور که باید و شاید منافع همه نهادهای سرمایه گذاری را پیگیری و مطالبه نکند.
کانون نباید محل لابی برای منافع کسب و کارهای خاص باشد
علیرضا باغانی عضو هیات مدیره مشاور سرمایه گذاری ایرانیان تحلیل و کاندید دهمین دوره هیات مدیره کانون نهادهای سرمایه گذاری از اهمیت پویا کردن این گونه تشکل های خود انتظام سخن گفت.
مدیر مسئول بورس۲۴ گفت: کانون نباید محل لابی عده ای خاص برای پیگیری منافع کسب و کارهای خاص باشد.به عنوان مثال اکنون تعداد سبدگردان های دارای مجوز به عددی در حدود ۵۷ می رسد.۲۰ شرکت مشاوره مستقل داریم.۳ موسسه رتبه بندی ، ۱۲۸ شرکت سرمایه گذاری و ۱۰ شرکت تامین سرمایه و ۳۰۰ صندوق سرمایه گذاری داریم. البته با مجوزهای جدیدی که در راه است این تعداد نهادهای مالی در حال افزایش است.
چالش های حرفه سبدگردانی
وی در برابر این سوال که کانون آیا توانسته منافع صنفی نهادهای سرمایه گذاری را به درستی پیگیری کند ؛ پاسخ داد : ترکیب فعلی کانون شامل افراد حرفه ای است و تلاش های زیادی در جهت صیانت از حقوق اعضا صورت گرفته است ، لکن تمرکز دقیقی بر روی همه حرفه ها و کسب و کارهای بازار سرمایه وجود ندارد. به عنوان مثال اکنون سبدگردان ها با مشکلات زیادی مواجه هستند و فرآیند ثبت و راه اندازی صندوق های سرمایه گذاری زمان بر شده است.صندوق های مشاع ، صندوق های بخشی و بهبود بازارگردانی توسط صندوق ها باید از جمله اولویت های اصلی سبدگردان ها باشد.
وی افزود : وظیفه کانون و شرکت های سبدگردان این است که از طریق ابزارهای اطلاع رسانی به مردم آموزش دهند که مدیریت دارایی چیست و چه اهمیتی دارد و اگر در سال ۹۹ مردم سرمایه خود را به سبدگردان ها یا صندوق های سرمایه گذاری می سپردند ، زیان آن ها کمتر بود.
دلیل کم بودن تقاضا برای تاسیس شرکت مشاور سرمایه گذاری
باغانی در ادامه به مشکلات حرفه مشاور سرمایه گذاری اشاره کرد و گفت : در حالی که اکنون حدود یکصد درخواست تاسیس سبدگردانی جدید در بورس داریم اما تنها ۲۰ شرکت مشاور سرمایه گذاری مجوز فعالیت دارند و تقاضای تاسیس شرکت مشاور سرمایه گذاری جدید به عدد انگشتان دست هم نمی رسد.این موضوع دلیل دارد و مهمترین دلیل هم این است که کسب و کاری برای این حرفه تعیین نشده است.خیلی از شرکت های مشاوره مجوز سبد گرفته اند و به سمت کسب و کاری متفاوت از مشاوره رفته اند. تنها کسب و کار موجود این حرفه فروش محتوا و متولی گری است. فروش محتوا به دلیل رشد افسار گسیخته فضای مجازی کنترل آن از دست نهادهای نظارتی خارج شده است و در واقع کانال های تلگرامی و اینستاگرامی بدون هیچ مجوز و مسئولیتی اقدام به فروش سیگنال و تحلیل می کنند ؛ این در حالی است که طبق قانون بازار اوراق بهادار هرگونه اظهار نظر و توصیه به خرید و فروش سهام مستلزم اخذ مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار است! کسب و کار دیگر مشاوران متولی گری است که هم مسئولیت های بسیار سنگینی دارد و هم درآمدی ناچیز در قبال مسئولیت های در نظر گرفته شده برای این سمت.
عضو هیات مدیره مشاور سرمایه گذاری ایرانیان تحلیل فارابی در برابر این سوال که برای احیای حرفه مشاور سرمایه گذاری چه برنامه ای دارید ؟ گفت: حاشیه نشینی متخصصان در این بازار منجر شد تا در سال ۹۹ مردم به شکل مستقیم وارد بازار سرمایه شوند و همین ورود هیجانی، زیان سنگینی را برایشان رقم زد.
این فعال رسانه ای در حوزه بورس، ضعیف بودن نهادهای مالی بازار سرمایه را دلیل این رخداد دانست و افزود: این ضربه و شکست مالی عموم مردم سهامدار، تنها به جهت نبود مدیریت دارایی، حضور شرکت‌های سبدگردان و نحوه مدیریت شرکت‌های تامین سرمایه و صندوق‌های سرمایه‌گذاری نبود بلکه خلاء مشاورانی بود که راهنمایی صحیحی را به مردم ارائه دهند تا ریسک بازار کاهش یابد.
نقشی که مشاوران رسمی می توانستند در سال ۹۹ ایفا کنند
او گفت: سازمان بورس می توانست از شرکت های مشاوره بخواهد در همان اوج بازار شرکت ها را تحلیل و ارزشگذاری کنند و گزارش های مشاوران سرمایه گذاری در سامانه کدال منتشر شود. خیلی از مردم در سال ۹۹ تحلیلی برای خرید یک سهم در اختیارشان نبود و خودشان هم توان تحلیل نداشتند. اگر واقعا سازمان بورس به عنوان نهاد ناظر تعمیق بازار و فرهنگ سرمایه گذاری بلند مدت را پیگیری می کند باید به مشاوران این اختیار را بدهد که درباره صورت های مالی شرکت ها و بودجه های ارائه شده در کدال اظهار نظر کنند و سرمایه گذاران به صورت رایگان در کدال به تحلیل همه شرکت های بورسی و فرابورسی دسترسی داشته باشند. حداقل مزیت این رخداد این است که به مردم این سیگنال را داده ایم که قبل از خرید یک سهم تحلیل آن را هم مطالعه کنید و بی محابا و بدون مطالعه نسبت به خرید یک سهم اقدام نکنید.
باغانی با بیان این که کانون نهادهای سرمایه گذاری ایران باید عرصه حضور متخصصان بازار سرمایه باشد ؛ گفت : کسانی که با اهداف اقتصادی بخش خصوصی در این بازار آشنایی داشته اند باید از هرگونه رویکرد سیاسی دوری کنند.
وی با ذکر مثالی اظهار داشت : اگر سال گذشته شرکت های مشاور سرمایه گذاری در خصوص سهام کفش ملی به عنوان شرکتی که قیمت سهم آن به شکل حبابی رشد داشت ورود کرده و به زبان ساده سهام این شرکت را شرکت مشاور سرمایه گذاری رسمی تحلیل می کرد که برای معامله گر چه میزان ارزش سودآوری دارد و یا ارزش جایگزینی آن چقدر است بازار و مردم سهامدار تجربه نزول و رنگ قرمز را به این شدت نداشتند.
مدیر پایگاه اطلاع رسانی و تحلیلی بورس۲۴ ضمن یادآوری روزهای پی در پی نزولی بازار افزود: ایامی را با طعم تلخی گذراندیم؛ زیرا لیدرهای بازار سرمایه کسانی بودند که از فعالان بازار به شمار نمی رفتند اما صفحات متعددی را در فضای مجازی ایجاد کرده و سیگنال فروشی می کردند، به طوری که امروز هیچگونه خبر و اثری از آن ها به چشم نمی خورد.
باید حرفه مشاور سرمایه گذاری را احیاء کرد
وی دلیل این رخداد را ضعیف بودن حرفه مشاور سرمایه گذاری بورس دانست و عنوان کرد: بنابراین باید در کانون مربوطه، حرفه مشاور سرمایه گذاری را احیاء کرد. زیرا همواره مشاوران سرمایه گذاری در دنیا حرفی شنیدنی برای گفتن دارند. گزارشات منتشره از سوی آن ها نیز بسیار معتبر است و به عنوان منبع معاملات نیز به شمار می روند. همچنین پیش بینی خرد و کلان دارند، به طوری که داده های اطلاعاتی آنان در سامانه های رسمی منتشر و استفاده می شود.
وی رسالت حضور کارشناسان خبره در بورس را تنها به کسب سود محدود ندانست و یادآور شد: مسئولیت اجتماعی در بازار سرمایه نقطه نظر دیگری است که کاندید شدن را تقویت و پررنگ می کند.
باغانی ادامه داد: هم اکنون تعداد زیادی شبکه اجتماعی به وجود آمده و تحلیل ها و پیشنهادات معاملاتی متعددی را به مردم ارائه می دهند که واقعی نیست. اما اگر یک مسیر تجاری صحیح برای ارائه چنین پیشنهاداتی برای شرکت های مشاوره و سرمایه گذاری بخش خصوصی به وجود آید از ابعاد گوناگون معنوی و مادی به شرکت های بخش خصوصی کمک می کند تا مستقل روی پایشان ایستاده و در فعالیت اصلی خودشان اظهار نظر صحیح و هدفمندی را ارائه دهند.
چرا کارشناس رسمی؟
این تحلیلگر بازار سرمایه، به آسیب های دیگر از منظر نبود نهاد نظارتی درخصوص ارائه مشاوره اشاره کرد و گفت: متاسفانه در ماه های اخیر گزارش های ارزش گذاری شرکت ها در زمان عرضه اولیه از مشاوران سرمایه‌گذاری گرفته شد و به کارشناس رسمی دادگستری داده شد. سوال این است که کارشناس رسمی دادگستری چه میزان از فضای بازار سرمایه مطلع بوده و این صنعت را می شناسد؟ از سویی دیگر چه تحلیلی راجع به سهم و فضای حاکم بر بازار دارد؟
باغانی با ذکر چند سوال گفت: در همین چند هفته گذشته، خصوصی سازی در حال عرضه سهام استقلال و پرسپولیس است. چه کسی و چه زمانی این سهام ارزشگذاری شده است؟ آیا کارشناس دادگستری از فضای امروز حاکم بر بازار و روند معاملات اطلاعی دارد؟ آیا مدل های ارزش گذاری رایج توسط نهادهای مالی بورس در این سهام رعایت شده است؟ آیا هیجانی شدن بازار با انتشار اخبار و ورود فاندامنتالی صحیح است؟آیا گزارشات مزبور قابلیت اتکا دارد؟چرا نباید شرکتی که می خواهد از طریق بورس تامین مالی کند را شرکت های تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار ارزشگذاری کند؟
برای موسسات رتبه بندی نیز کسب و کار دقیقی تعیین نشده است
این کارشناس بازار سرمایه به نبود کسب و کار مشخص برای شرکت های رتبه بندی اشاره کرد و گفت : در حال حضر سه موسسه رتبه بندی در بازار سرمایه داریم.متاسفانه این گروه هم که اغلب از چهره های خبره بورس هستند کسب و کار دقیقی برای آن ها تعیین نشده است. نمی توان برای کاری مجوز سختی را در نظر گرفت اما عملا کاری برای انجام وجود نداشته باشد.به عنوان مثال کارگزاری ها کسب و کار مشخصی دارند و بر اساس آن کسب و کار توانسته اند مدل های درآمدی مختلفی تعریف کرده و در یک فضای رقابتی فعالیت کنند.
صندوق های بورسی و هزار و یک چالش
عضو هیات مدیره مشاور سرمایه گذاری ایرانیان تحلیل فارابی ادامه داد : صندوق های سرمایه گذاری که اکنون تعداد آن ها به ۳۰۰ نهاد مالی رسیده است هم هر روز با چالش هایی مثل بخش نامه ها و الزامات جدید مواجه هستند. همین موضوع مالیات سپرده اشخاص حقیقی که تا به این لحظه حل نشده چالش بزرگی است و ۱۳۰ هزار میلیارد تومان از منابع صندوق ها را در معرض خطر خروج قرار داده است. در حالی که مطلع هستم که کانون تلاش های زیادی برای رفع این مشکل کرده اما شاید از ابزارهای قوی تری می شد برای چانه زنی و مرتفع شدن قطعی این چالش بزرگ استفاده کرد.
وی گفت : معتقدم کانون نهادهای سرمایه گذاری در دوران دکتر اسلامی بیدگلی تلاش های زیادی کرده است ، اما اگر هیات مدیره تخصصی تر و وابسته به بخش خصوصی در آنجا حاکم بود می شد برای کسب و کارهای بورسی بیشتر و جدی تر جنگید.
عوارض های ناصواب برای نهادهای مالی
او از عوارض کسب و پیشه شهرداری ، مشکلات مالیاتی و بیمه شرکت ها به عنوان دیگر مسائلی نام برد که در کانون نهادهای سرمایه گذاری باید به عنوان چالش های بزرگ درگیر با نهادهای مالی پیگیری کرد و افزود : اخیرا" در حالی که طی ۱۸ ماه گذشته برخی نهادهای مالی تا مرز ورشکستگی هم پیش رفتند اما شهرداری تهران عوراض کسب و پیشه سنگینی را تحمیل کرده و به دنبال کسب درآمد خویش است!
این کاندیدای انتخابات کانون نهادهای سرمایه گذاری ضمن انصراف از حضور در انتخابات مجمع ۲۲ اسفند ۱۴۰۰ توضیح داد : بیش از ۱۵ نهاد مالی در انتخابات مزبور به طور قطعی رای خود را برای اینجانب در نظر گرفته بودند، ضمن تشکر از مدیران همه این نهادهای مالی معظم با توجه به لزوم تجمیع آرا و شکسته نشدن آرای دیگر نامزدهای همسو لیست پیشنهادی و مورد حمایت خود را جهت حضور در هیات مدیره کانون نهادهای سرمایه گذاری با هدف پیشبرد دغدغه های همه اعضا اعلام می نمایم.
۱. سید جواد میر طاهر نماینده سرمایه گذاری صبا تامین
۲. کوروش شمس نماینده سبدگردان کوروش
۳. داود رزاقی نماینده تامین سرمایه نوین
۴. مجتبی کباری نماینده گروه کاریزما
۵.محمد مایلی نماینده سرمایه گذاری دانایان پارس
۶. محمد علی میرزاکوچک شیرازی نماینده سرمایه گذاری امید
۷.عبدالعلی عسکری نماینده شرکت پتروشیمی خلیج فارس