بنابه روال کوین ایران، این هفته نیز با تحلیل آنچین دیتا دیگری همراه شما هستیم. بازار بیت کوین بار دیگر با کاهش قابل توجهی مواجه شد. افت ۸.۸ هزار دلاری در یک روز باعث بسته شدن قراردادهای آتی به ارزش ۵.۴ میلیارد دلار شد.
شرح وضعیت بازار بیت کوین در هفته گذشته (۱-۷ دسامبر) طبق تحلیل آنچین
پرونده ماه نوامبر بازار بیت کوین با حداکثر نوسان و کاهش شدید قیمت بسته شد. با تسویه شدن حجم گسترده‌ای از قراردادهای آتی به خاطر کاهش ناگهانی قیمت، این فرآیند کاهش با قدرت بیشتری ادامه یافت. باید به این نکته اشاره کرد که اقدامات Federal Reserve و ظهور سویه اومیکرون نیز در پدید آمدن این روند تاثیرگذار بود و باعث شد بازار سهام و رمز ارزها دچار نوسانات کاهشی شود.
بیت کوین این هفته را با قیمت ۵۴۸۱۵ دلار آغاز کرد و توانست تا ۵۹۰۴۱ دلار رشد کند، اما پس از آن روند کاهشی شدیدی آغاز شد و در روز شنبه به قیمت ۴۵۰۳۲ دلار رسید. این کف قیمتی ۳۴ درصد کمتر از قله قیمتی ۹ نوامبر است.
برای شرح وضعیت موجود و توضیح علل نوسانات حاکم بر بازار موارد زیر را بررسی خواهیم کرد.
کاهش قابل توجه تراکم اهرم‌ها و ایجاد فشار فروش در آخر هفته گذشته زیان محقق شده حاصل از نوسانات برای گروه‌های مختلف سرمایهگذاری تغییر روند انباشت‌کنندگان بیت کوین و آنچه الگو‌ها راجع به رفتار انباشت‌کنندگان به ما می‌گویند.
حجم بالای قراردادهای به زیان بسته شده در نوسان شدید اخیر
در تحلیل هفته گذشته اشاره کردیم که قراردادهای آتی با بهره باز، ریسک نوسان و سقوط قیمت را افزایش داده است. این رخداد پتانسیل کافی را برای شکستن سطوح حمایتی را داشت و همانطور که مشاهده شد تاثیر خود را بر حرکات قیمتی گذاشت.
وقتی که سطوح حمایت نتوانستند جلوی سقوط قیمت را بگیرند، فشار فروش حاصل از بسته شدن حجم عظیمی از معاملات اهرمی در صرافی‌ها، قیمت را با شیب تندی پایین کشید. در طی چند ساعت بخش قابل توجهی از معاملات بهره باز، با ارزش کلی ۵.۴ میلیارد دلار بسته شدند.
نوسانات شدید و یک روزه در سال جاری
زنجیره بسته شدن قراردادها در روز شنبه در مجموع ارزشی برابر با ۵۸۲۰۲ بیت کوین داشت. در حوزه بازار بیت کوین این رخداد دومین نوسان شدید قراردادهای بهره باز، در سال ۲۰۲۱ بود. اولین بار در ۱۹ می بود که بسته شدن قراردادهای بهره باز، به میزان ۷۹۲۴۴ بیت کوین رسید و قیمت را به شدت کاهش داد.
دیگر رخدادهای قابل توجه امسال عبارت بود از:
۱۲ می: روزی که اکانت کمپانی تسلا اعلام کرد که از پذیرش بیت کوین در ازای فروش ماشین‌های الکتریکی خود معذور است. ۲۶ جولای: تراکم بالای معاملات در یک دوره کوتاه باعث بالا رفتن قیمت و خروج قیمت از روند نزولی شد. ۷ سپتامبر: در این روز El Salvador (یک کشور در آمریکای مرکزی) بیت کوین را به عنوان پول رایج و قانونی خود پذیرفت.
افزایش معاملات Option
بازار قراردادهای آتی تنها بازار مشتقاتی نیست که در هفته‌های اخیر با استقبال و حجم بالایی همراه بوده، فعالیت معامله‌گران Option (امکان همزمان خرید یا فروش یه سرمایه در یک قیمت مشخص) نیز در روز‌هایی که فشار فروش بالاست، حجم قابل ملاحظه‌ای را به خود اختصاص می‌دهد. این معامله‌گران از روند نزولی قیمت استفاده کرده و با ورود به معاملات فروش (put) خواهان کسب سود از سقوط بیشتر قیمت هستند.
در هفته گذشته شاهد یکی از بالاترین آمار ثبت شده در حوزه معاملات Option از اواسط ماه می تا امروز بودیم. این میزان ۱.۷ میلیارد دلار در ساعت برآورد شده است. علاوه بر این حجم معاملات Option از ماه جولای ۲۵۰ درصد افزایش یافته و در حال حاضر، روزانه بیش از یک میلیارد دلار را به خود اختصاص داده است.
تغییر نرخ سرمایهگذاری در قراردادهای آتی پرپچوال
نرخ سرمایهگذاری در قراردادهای آتی پرپچوال، وضعیت کلی اهرم‌ها و سوگیری آن‌ها را مشخص می‌کند و به طور کلی در فهم تعادل بازار قراردادهای آتی پرپچوال کمک‌کننده است.
زمانی که نرخ سرمایهگذاری مثبت است، خریداران ( Longs ) برای حفظ موقعیت و معاملات خود (باز نگه داشتن معامله)، مبلغی را ( premium ) به عنوان اختلاف قیمت اسمی و واقعی، به فروشندگان ( Shorts ) می‌پردازند. در موقعیت‌هایی که بازار در روند صعودی قرار دارد، این مبلغ را می‌توان به عنوان هزینه انجام معامله در نظر گرفت. به همین ترتیب، زمانی که نرخ سرمایهگذاری منفی است، مبلغ مذکور را فروشندگان به خریداران می‌پردازند، چرا که سوگیری کلی بازار نزولی است. زمانی که حجم عظیمی از معاملات آتی بسته می‌شوند، نرخ سرمایهگذاری تغییر می‌کند و می‌تواند در جهت عکس پیشروی کند. همین وضعیت در بازار هفته گذشته رخ داد. پس از بسته شدن حجم عظیمی از معاملات آتی بهره باز، به ارزش ۵.۴ میلیارد دلار، نرخ سرمایهگذاری در قراردادهای آتی منفی شد (۰.۰۳۵-)، که نشان‌دهنده تغییر در سوگیری کلی بازار است. این نرخ منفی سرمایهگذاری از اواخر سپتامبر رخ نداده بود و شدید‌ترین تغییر از ماه جولای به حساب می‌آید.
روند بسته شدن حساب در قراردادهای آتی
از آخرین تغییر وضعیت نرخ سرمایهگذاری، بازار قراردادهای پرپچوال به مدت دو ماه ثبات خود را حفظ کرده بود. اعتماد معامله‌گران به بازار و ثبات وضعیت سرمایهگذاری در طول زمان تغییر می‌کند که خود نشان‌دهنده روند بسته شدن حساب‌های اهرمی است. با بررسی این تغییرات می‌توان به چرخه‌های معاملاتی بازار تسلط یافت.
از رشد قیمت در کف قیمتی ماه جولای، روند بسته شدن حساب‌های اهرمی فروشندگان آغاز شد و تا اوایل ماه اکتبر ادامه داشت، تا اینکه در هفته گذشته روند معکوس شد. در اواخر اکتبر وضعیت به طور کلی تغییر کرد و این بار خریداران با روند بسته شدن حساب‌هایشان مواجه شدند. این چرخه همواره در یک بازار مالی اتفاق می‌افتد و جزئی از روند طبیعی بازار محسوب می‌شود.
همواره وقتی که قیمت به قله جدیدی دست می‌یابد، سرمایه‌گذارانی هستند که سرمایه مورد نظر را در بالاترین قیمت خریداری می‌کنند. این سرمایه‌گذاران اولین گروهی هستند که تحت تاثیر ناپایداری بازار قرار می‌گیرند و هیچ چیز مثل یک فشار فروش قوی در قراردادهای آتی نمی‌تواند این ناپایداری را توصیف کند.
با سیل بسته شدن حساب‌های اهرمی قله جدیدی از زیان‌های محقق شده در بازار بیت کوین ثبت شد. مجموع کوینهای خرج شده با ضرر، در ۴ دسامبر به ۳ میلیارد دلار رسید. در روز شنبه میزان زیان محقق شده، جزو بالاترین زیان‌های سال جاری که در ۱۹ می و ۲۵ جون به ترتیب با ۴.۵ میلیارد دلار و ۳.۸ میلیارد دلار ثبت شده‌اند، قرار گرفت.
بررسی شاخص HODL Waves در تحلیل آنچین
پس از بررسی وضعیت بازار مشتقات زمان آن رسیده که وضعیت موجودی کوینها را بر اساس شاخص‌های تحلیل آنچین بررسی کنیم. دارندگان بیت کوین با سیاست‌های تجاری مختلف، دسته‌ای از بازیگران کلیدی بازار هستند که با تحلیل آن‌ها می‌توان روند بلند مدت بازار را ارزیابی کرد.
امواج انباشت کوینها (HODL Waves) موجودی کوینها را بر اساس قدمت آن‌ها به ما نشان می‌دهد. این شاخص بر اساس قوانین زیر تفسیر می‌شوند:
کوین‌هایی با طول عمر صفر که اخیرا خرج شده‌اند با نوار‌هایی با رنگ‌های گرمتر نشان داده شده‌اند و از کف نمودار شروع می‌شوند. هرچه قدمت کوینها افزایش یابد رنگ نوارها سردتر خواهد شد که قسمت بالای نمودار را می‌سازد. زمانی که از فیلتر کوین‌هایی با قدمت کمتر از سه ماه استفاده می‌کنیم، خواهیم دید که از تاریخ ۲۷ اکتبر فقط ۲.۶۳ درصد از موجودی کوینهای قدیمی در این دسته قرار دارند. به عبارتی بیش از ۹۷ درصد کوینها، با قدمت بیشتر از سه ماه، چه در دوره رشد قیمت تا قله و جه در دوره سقوط آن، همچنان خرج نشده باقی مانده‌اند و این نشان می‌دهد که دارندگان کوینهای قدیمی تر، در تمام این دوره‌ها کوینهای خود را خرج نکرده‌اند.
بررسی شاخص Dormancy در تحلیل آنچین
برای فهم بیشتر، نگاهی به شاخص Dormancy می‌کنیم. این شاخص میانگین قدمت کوینهای مبادله شده در روز را به ما نشان می‌دهد. این شاخص مثل شاخص میانگین قدمت کوینهای خرج شده است، با این تفاوت که حجم کوینها در هر دسته نیز جزو پارامترهای اساسی در نظر می‌گیرد.
روند افزایشی این نمودار نشان می‌دهد که کوینهای قدیمی در حجم بالایی خرج می‌شوند. روند کاهشی این نمودار نشان می‌دهد که خرج شدن کوینهای قدیمی در حال کاهش است. سطح میانگین در سال ۲۰۲۰، مقدار ۴۰ روز را نشان می‌دهد و در حال حاضر این رقم بسیار پایین‌تر قرار گرفته و میانگین ۲۵ روز را نشان می‌دهد. در واقع حجم کوینهای خرج شده قدیمی از ابتدای شروع روند صعودی قیمت در ماه ژانویه، رو به کاهش است. به عبارتی دارندگان کوینهای قدیمی رفتار پایدار‌تری از خود نشان می‌دهند و تغییرات اخیر بازار تحت کنترل کوین‌هایی با قدمت کم است. با توجه به نوسانات اخیر بازار و سقوط قیمت، می‌توان گفت دارندگان کوینهای قدیمی‌تر اعتمادشان را به روند صعودی بازار از دست نداده‌اند.
بررسی شاخص کارمزد صرافی‌ها در تحلیل آنچین
می‌توانیم مشاهده خود، مبنی بر خرج نشدن کوینهای قدیمی را با بررسی میزان فعالیت صرافی‌ها در این حوزه ارزیابی و تایید کنیم. شاخص کارمزد صرافی‌ها (Exchange Fee Domunance)، فعالیت مجموعه صرافی‌ها را بر اساس درصد کارمزد آن‌ها در هر روز، بررسی می‌کند. فعالیت بالا را می‌توان به عنوان افزایش بهره یا موقعیت‌های اضطراری برای دارندگان بیت کوین قلمداد کرد.
زمانی که این شاخص میزان بالایی را نشان می‌دهد یا رو به افزایش است، به این معنا است که صرافی‌ها فعالیت بالایی در راستای تسویه معاملات دارند. همانطور که در نمودار نیز نشان داده شده، صرافی‌ها در اواخر سال ۲۰۲۰ و اوایل سال ۲۰۲۱ چنین وضعیتی را تجربه کرده‌اند. زمانی که نمودار نرخ کارمزد صرافی‌ها ثابت یا رو به کاهش است، به این معنا است که صرافی‌ها دوره افت معاملات را تجربه می‌کنند و می‌توان انتظار فعالیت کمتر و بهره پایین‌تر و سرمایه‌گذارانی محتاط‌‌تر را داشت. با یک نگاه اجمالی به شاخص زیر می‌توان فهمید که میزان کارمزد صرافی‌ها بعد از سقوط قیمت از قله اخیر، روندی به شدت کاهشی داشته و به پایین‌ترین حد خود از اکتبر ۲۰۲۰ رسیده است.
شاخص حجم ورودی صرافی‌ها در تحلیل آنچین
میزان موجودی بیت کوین در صرافی‌ها شاخصی است که در دوره نوسان، مرز خروج دارندگان بیت کوین را مشخص می‌کند: یعنی زمانی که دارنگان بیت کوین، کوینهای خود را برای فروش در صرافی عرضه می‌کنند.
در اینجا می‌توانیم جریان کوینهای وارد شده یا خارج شده از صرافی را با ارزیابی شاخص حجم ورودی مبادلات صرافی‌ها (Exchange Net Transfer Volume)، مشخص کنیم. در طول دوره کاهش ماه می، صرافی‌ها با ثبت ۱۰.۴ هزار و ۱۳.۹ هزار بیت کوین ورودی، افزایش قابل توجهی را در میزان ورودی کوینها نشان می‌دهند. این وضعیت، عکس وضعیت کنونی صرافی‌ها است. در حال حاضر میزان ورودی کوینها ۲ هزار و ۳.۲ هزار است. به عبارتی دارندگان بیت کوین مانند دیگر موقعیت‌های افت قیمت عمل نمی‌کنند. این امر نشان می‌دهد که دارندگان بیت کوین همچنان به بازار اعتماد دارند و نوسانات اخیر حاصل فعالیت‌های بازار مشتقات است.
بررسی شاخص سود حاصل از کوینهای خرج شده توسط خریداران کوتاه‌مدت
بنابراین اگر کوینهای قدیمی در حجم محسوسی خرج نشوند و فعالیت صرافی‌ها افزایش نیابد، پس کوینها کجا خرج می‌شوند؟
کوینهای خرج شده متعلق به خریداران کوتاه مدت است. سرمایه‌گذرانی که چند ماه پیش اقدام به خرید کوین کرده‌اند و اکنون اکثرشان با زیان، کوینها را خرج می‌کنند.
شاخص نرخ سود محقق شده خریداران کوتاه مدت (STH-SOPR)، سود حاصل از خرج کردن کوینها توسط خریداران کوتاه مدت را نمایش می‌دهد. این نمودار بر اساس قوانین زیر تفسیر می‌شود.
اگر شاخص مقداری بالاتر از ۱ را نشان دهد به این معنا است که قیمت بالاتر از قیمت پایه خریداران کوتاه مدت است و کوینها همراه با سود خرج شده‌اند. اگر مقدار شاخص حدودا برابر با ۱ باشد، به این معنا است که قیمت بازار در سطح قیمت پایه خریداران کوتاه مدت قرار گرفته است. اگر شاخص مقداری پایین‌تر از ۱ را نشان دهد به این معنا است که کوینها با زیان خرج شده‌اند. در نمودار زیر مشاهده می‌کنیم که شاخص پایین‌ترین حد خود از اواخر جولای را نشان می‌دهد. به عبارتی سرمایه‌گذاران جدید در مقابل موج فروش و کاهش قیمت تسلیم شده‌اند. این خریداران که در قله‌های اخیر اقدام به خرید کوین کرده بودند، طی هفته گذشته متضرر شدند و کوینها را با زیان خرج کردند. به نظر می‌رسد این دسته از سرمایه‌گذارن تنها گروهی باشند که به اتفاقات هفته گذشته واکنش نشان می‌دهند، چرا که خریداران بلند مدت همچنان آرام و محتاط عمل می‌کنند.
جمع‌بندی
با توجه به ارزیابی‌های انجام شده، سقوط قیمت هفته گذشته ناشی از بسته شدن معاملات آتی بازار مشتقات بوده و دیگر گروه‌ها و دارندگان بیت کوین در این رخداد نقش موثری نداشتند. به نظر می‌رسد فشار فروش از طرف کسانی است که کوینها را در قیمت‌های بالاتر خریده‌اند و در مواجهه با سقوط قیمت، تسلیم شده و اقدام به خرج کردن کوینهای خود کردند.
استفاده از اهرم‌های سطح بالا و به دنبال آن نوسانات شدید قیمتی، جزئی از روند‌های معمول اصلاح قیمت است. متاسفانه تسلیم شدن در برابر فشار فروش و شکل‌گیری نوسانات شدید لازمه برگشت بازار به نقطه تعادل است. سوال مهمی که باید در هفته‌های بعدی به آن پاسخ دهیم این است که با توجه به تجربیات اخیر بازار، آیا روند پیش رو ادامه‌دهنده نوسانات است یا وضعیت به تثبیت خواهد رسید.