اقتصادآنلاین - محمد عبدی ؛ درحالی در آستانه سالگرد افزایش قیمت بنزین قرار گرفتیم که هنوز این موضوع چند نرخی بودن و بنزین یارانهای نه تنها حل نشده بلکه به بخش جدایی ناپذیر از اقتصاد انرژی کشور تبدیل شده است.
شامگاه ۲۴ آبان سال ۱۳۹۸ به ناگاه دولت از افزایش قیمت و سهمیه‌بندی بنزین خبر داد که سبب اعتراض‌های چندروزه در سراسر کشور شد و در پی آن ناآرامی‌هایی شکل گرفت که به یکی از خاطرات تلخ چند دهه اخیر تبدیل شد. البته که یکی از عوامل این ناآرامی‌ها، کم تجربگی مسیولان شرکت ملی پالایش و پخش در خصوص نحوه اطلاع رسانی تغییر نرخ بنزین بود.
در آن زمان دولت هدف خود را از این کار، متعادل کردن مصرف، جلوگیری از قاچاق سوخت و همچنین هدفمندی یارانه‌ها اعلام کرد که با گذشت یکسال می‌بینیم هیچ کدام محقق نشده و در پی آن نیز تورم شدیدی بر جامعه تحمیل شده است. گفتنی است در همان روزهای اولیه افزایش نرخ بنزین ، برخی مسیولین از قبیل رییس بانک مرکزی و رییس سازمان برنامه بودجه به مردم این اطمینان را دادند که تاثیر افزایش قیمت بنزین بر تورم بیشتر از ۴ درصد نخواهد بود.
از سوی دیگر نکته قابل توجه در دو نرخی کردن و پرداخت یارانه سوخت در نمونه‌های مشابه کشورهای دیگر، گذر از بحران و رسیدن به شرایط متعادل است نه اینکه سوخت یارانهای برای همیشه در سیستم توزیع سوخت کشور پایدار بماند.
در تجربه کشورهای دیگر می توان یافت که بحث نظام سهمیه بندی و یارانه ای یک امر کوتاه مدت و گذرا بوده و نباید برای بلندمدت روی آن حساب کرد چرا که تاثیر اصلی خود که همان کاهش مصرف و هدفمندی یارانه است را در دراز مدت از دست می‌دهد.
از سوی دیگر همانطور که آمارها نشان می‌دهد، میزان مصرف بنزین در کشور باوجود محدودیت‌های سفر و قرنطینه ، قریب به ۷۵ میلیون لیتر است که نشان می‌دهد دولت چندان در خصوص رسیدن به هدف کاهش مصرف سوخت موفق نبوده است.