با توجه به شاخصهای آنچین، فشار فروش تا حد قابل توجهی افزایش یافته و از طرفی بازار معاملات آتی به علت احتمال وقوع نوسانات شدید قیمتی و افزایش تقاضای معاملات Short، بالاترین حد معاملات اهرمی را تجربه میکند.
سرمایهگذاران بازار بیت کوین در هفتهای که گذشت با ۶ روز کاهش قیمت متوالی مواجه شدند. این کاهش قیمت در پی افزایش نگرانیها درباره سیاستهای جنگ طلبانه فدرال رزرو (Federal Reserve) و نتیجتا افزایش فشار فروش، رخ داد. در پی انتشار جزئیات جلسه ماه دسامبر کمیته بازار آزاد در اوایل هفته نیز نوساناتی در بازار بیت کوین بهوجود آمد و پس از آن روند نزولی قیمت آغاز شد.
بازار کار خود را با ۴۷۸۷۵ دلار آغاز کرد و در یک سقوط شدید، ۱۵ درصد کاهش قیمت را تجربه کرد. بازار هفته گذشته نهایتا در ۴۰۶۷۲ دلار بسته شد. در واقع بازار بیت کوین در شروع سال ۲۰۲۲ به روند صعودی خود پشت کرد. در این نسخه از تحلیل آنچین قصد داریم به برخی از مفاهیمی که در روشنتر شدن علت وضعیت موجود کمک میکند، بپردازیم.
ارزیابی وضعیت خرج شدن کوینهای قدیمیتر در تحلیل آنچین افزایش قابل توجه سطح معاملات بهره باز احتمال افزایش فشار فروش و شکلگیری معاملات در قیمتهای پایینتر و در نهایت اعتقاد سرمایهگذاران به آغاز یک بازار نزولی
جایگاه انباشتکنندگان در بازار بیت کوین، براساس تحلیل آنچین
همانطور که در تحلیل آنچین ۲۳ آذر اشاره کردیم، روند زیان محققشده خریدارانی که در قیمتهای بالاتر اقدام به خرید بیت کوین کردند، از ۴ دسامبر رو به افزایش است. در هفتههای گذشته رفتار بازار عمدتا تحتتاثیر حرکات انباشتکنندگان بوده است و شاید نقش کوچکی هم به فعالیت شرکتهای جدید در این حوزه اختصاص یابد. یکی از راههایی که میتوان برای تحلیل وضعیت موجود به آن رجوع کرد، بررسی شاخص تغییر جایگاه انباشتکنندگان است که بر اساس بازههای ۳۰ روزه مرتب شده است. با افزایش قدمت کوینها در کیف پولهای سرمایهگذاران، مجموع عمر سکهها بهدست میآید و با خرج شدن آنها عمرشان صفر شده و از مجموع عمر کوینها کاسته میشود. این اطلاعات میتواند ما را در تحلیل وضعیت انباشتکنندگان راهنمایی کند.
میزان مثبت این شاخص که با رنگ سبز نشان داده شده به این معناست که نرخ افزایش قدمت کوینها بیشتر از نرخ خرج شدن آنها است. چنین شرایطی معمولا در بازارهای نزولی رخ میدهد و نشاندهنده این است که تمایلی به خردهفروشی وجود ندارد و خریداران بلندمدت منتظر تغییر روند قیمت هستند. میزان منفی این شاخص که با رنگ قرمز نشان داده شده، زمانی رخ میدهد که نرخ خرج کردن کوینها، مخصوصا کوینهای قدیمیتر، افزایش یابد و از نرخ انباشتشدن کوینها بیشتر شود. این الگو معمولا در قلههای یک بازار صعودی مشاهده میشود. در این شرایط احتمال اینکه دارندگان کوینهای قدیمی، کوینهای خود را خرج کنند افزایش مییابد. پس از مقطع کوتاه افزایش نرخ خرج شدن کوینها در قله قیمتی اوایل نوامبر، دوباره با کاهش قیمت، نرخ انباشت کوینها بر خرج شدن آنها غلبه پیدا کرده است. این وضعیت معمولا زمانی رخ میدهد که خردهفروشان از بازار خارج شده و انباشتکنندگان باقی میمانند و انتظار میرود روند حرکات قیمت نزولی شود.
ارزیابی میزان خرج شدن کوینها با استفاده از شاخص VDD
یکی دیگر از راههای بررسی نرخ خرج شدن کوینها، استفاده از شاخص VDD است. این شاخص مجموع ارزش ماهانه سکههای خرجشده را با میانگین سالانه آنها مقایسه میکند و اطلاعات زیر را دراختیار ما میگذارد:
میزان بالای شاخص VDD نشاندهنده افزایش میزان خرج شدن کوینها نسبت به سال گذشته است. با این روش میتوان دورههای تاریخی افزایش نقدینگی، مبادلات ذخیره کوینها و افزایش قیمت را تحلیل کرد. میزان پایین شاخص VDD نشاندهنده یک بازار آرام برای انباشتکنندگان است که در آن، میزان خرج شدن کوینها در حجمی محدودتر و با روندی ثابت ادامه مییابد. این روند میتواند تا مدت قابل توجهی ادامه یابد. با ارزیابی فعالیت بازار از طریق شاخص VDD مشاهده میکنیم که خرج شدن کوینها در اکتبر و نوامبر به مراتب خفیفتر از میانگین بلندمدت آن است. میتوان گفت این وضعیت متاثر از میزان بسیار بالای شاخص در اوایل سال ۲۰۲۱ است. با این حال میبینیم که قله اخیر نرخ خرج شدن کوینها، به نسبت دورههای دیگر پایین محسوب میشود.
ارزیابی شاخص نسبت ارزش بازار در مقابل ارزش کوینهای خرج شده، براساس تحلیل آنچین
ارزیابی نحوه خرج شدن کوینها را با یک شاخص دیگر نیز بررسی میکنیم. شاخص قدمت کوینهای خرجشده که ارزش بازار بیت کوین را با ارزش دلاری کوینهای خرجشده، مقایسه میکند، ابزاری برای بررسی دقیقتر نحوه خرج شدن کوینهاست. یکی از عناصر اساسی این نمودار میانگین قدمت کوینهای خرج شده است و در نهایت تفاسیر زیر را در اختیار ما خواهد گذاشت:
میزان بالای این شاخص به این معناست که ارزش شبکه بیت کوین بیشتر از ارزش مجموع کوینهای خرجشده در یک سال است. تفسیر چنین وضعیتی، وجود یک بازار صعودی پایدار است (میزان خرج شدن کوینها با تقاضای موجود در بازار تناسب دارد). میزان پایین این شاخص نشاندهنده این است که ارزش شبکه بیت کوین پایینتر از ارزش سالانه مجموع کوینهای خرج شده است. این امر به این معناست که تقاضا کاهش یافته است. همانطور که در نمودار زیر مشاده میکنید، شاخص جریان کوینهای خرجشده اخیرا به پایینترین سطح خود رسیده است که میتواند نشاندهنده نقطه برگشت باشد. از منظر سوابق تاریخی و چرخههای بازار و با توجه به ارزیابی دو شاخص پیشین میتوان نتیجه گرفت که در نقطه برگشت قرار گرفتهایم. بهعبارتی تلاقی این سه شاخص در این نقطه همچون یک کف حمایتی برای افت جریان خرج شدن کوینها، عمل میکند.
با ارزیابی این سه شاخص میتوانیم نتیجه بگیریم که بازار در موقعیت پایانی روند نزولی قرار دارد. باید دید که آیا همچنان جریانهای مخالف کلان در بازار حضور دارند یا خیر. اگر چنین جریانهایی در بازار شکل نگیرد که قیمت را بیش از پیش کاهش دهد، بر اساس تحلیل شاخصهای آنچین میتوان در انتظار شکلگیری بازار صعودی بود.
یک قله جدید در افزایش میزان معاملات بهره باز
در حالی که بازار معاملات نقدی بهآرامی دنبال میشود و انباشتکنندگان در انتظار تغییر روند حرکات قیمتی هستند، بازار مشتقات رشد سریع و قابل توجهی را نشان میدهد. احتمال نوسانات شدید قیمت، معاملهگران بازار مشتقات را به سرمایهگذاری هرچه بیشتر در این بازار ترغیب کرده است. در عین حال تقاضا برای خرید بیت کوین در بازارهای نقدی پایین است.
رشد بازار مشتقات در پی افزایش قابل توجه قراردادهای بهره باز معاملات پرپچوال، صورت گرفته است. حجم معاملات پرپچوال در این بازه زمانی به بالاترین حد خود در تاریخ بازار بیت کوین رسیده است و قله ۲۶۴ هزار بیت کوین را در خلال کاهش قیمت اخیر، ثبت کرده است. یک افزایش ۴۲ درصدی را از ۴ دسامبر مشاهده میکنیم، افزایشی که توانست از قله پیشین (۲۵۸ هزار بیت کوین) که در ۲۶ نوامبر شکل گرفته بود نیز عبور کند.
طبق اصول تحلیل بازار، کاهش شدید قیمت معمولا سرمایهگذاران بلندمدت را متوقف میکند، اما در چنین شرایطی معمولا قراردادهای بهرهباز افزایش مییابند و خریداران کوتاهمدت از این ضعف بازار استفاده کرده و برای کسب سود از نوسانات احتمالی، وارد بازار خواهند شد.
توزیع معاملات بهره باز در صرافیها
محرک رشد بازار آتی کاربران صرافی بایننس هستند. میتوان گفت بزرگترین بازار آتی بیت کوین چه از منظر حجم معاملات، چه از نظر اندازه هر معامله، در اختیار صرافی بایننس است. صرافی بایننس از ماه می ۲۰۲۱ در حال افزایش سهم خود در بازار بیت کوین است و اکنون در میان تمام صرافیها بیشترین اثرگذاری بر بازار بیت کوین، به این صرافی تعلق دارد.
پس از رخدادهای مالی بازار بیت کوین در ۴ دسامبر (که در پی افت قیمت اتفاق افتاد و منجر به بسته شدن بسیاری از حسابها شد) بایننس توانست ۹.۴ درصد از قراردادهای بهرهباز را جذب خود کند و در حال حاضر سهم بازار بایننس به ۳۰ درصد رسیده است. میتوان نتیجه گرفت که فعالیتهای صرافی بایننس کاملا بر بازار بیت کوین موثر است.
پس از بایننس بیشترین سهم معاملات بهره باز مربوط به صرافی FTX است که ۱۹ درصد از این معاملات را به خود اختصاص داده است. پس از صرافی FTX، صرافی CME با ۱۵ درصد سهم از بازار معاملات بهره باز، سومین صرافی موثر در این حوزه است. صرافی CME پس از پیادهسازی BITO ETF$ در ماه اکتبر، رشد قابل توجهی داشت و توانست ۱۵ درصد از سهم بازار را به خود اختصاص دهد.
نرخ تغییر اهرمها و سهم قراردادهای بهرهباز از ارزش کل بازار
جهش چشمگیر قراردادهای بهره باز را میتوان از طریق دیگری نیز بررسی کرد. ارزیابی نرخ تغییرات اهرمی نسبت به ارزش بازار، یکی از این ابزارهاست. به طور کلی دورههایی که قراردادهای بهرهباز بیش از ۲ درصد کل ارزش بازار را به خود اختصاص میدهند، مقطعی و زودگذر است و معمولا با کاهش اهرمها به پایان میرسد.
کاهش اهرمها میتواند در روندهای صعودی و نزولی رخ دهد. بهعنوان نمونه پس از ۷ سپتامبر که El Salvador بیت کوین را به عنوان وجه رایج و قانونی کشور اعلام کرد، علیرغم آنکه قراردادهای باز کمتر از ۲ درصد ارزش بازار را به خود اختصاص داده بودند، سطح اهرمها به شکل قابلتوجهی کاهش یافت.
به هر حال با توجه به سوابق و چرخههای بازار، هر بار که مجموع قراردادهای بهره باز بیش از ۲ درصد ارزش بازار را به خود اختصاص داده است، روند روبهرشد اهرمها با مجموعهای از بسته شدن قراردادها (Liquidation) به پایان رسیده است. در زمان نوشته شدن این مقاله سهم معاملات بهرهباز اهرمی در بازار ۱.۹۸ درصد است. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که بازار در هفتههای آینده نوسانات شدیدی را تجربه خواهد کرد.
روند بسته شدن حساب خریداران ( Long Trader )
یکی از عوارض روند ثابت و نزولی قیمت، بسته شدن حساب خریدارانی است که کوینها را در قیمتهای بالاتر خریدارای کردند. یکی از ابزارهای مهم برای ارزیابی روند بسته شدن حسابها، نمودار زیر است که در آن میزان بسته شدن حسابها در معاملهگران Long با معاملهگران Short مقایسه شده است.
میتوان دید که از ماه نوامبر، میزان بسته شدن حساب خریداران بیت کوین (long) به میزان بسته شدن حساب فروشندگان (short) غلبه دارد. در این مدت معاملهگرانی که معتقد به افزایش قیمت بیت کوین بودند، همواره در طرف بازنده قرار گرفتند و در حال حاضر شاخص با نمایش میزان ۶۹ درصد، نشان از غلبه زیان سنگین معاملهگران Long است. این مقدار بالاترین میزان این شاخص پس از سقوط ماه می ۲۰۲۱ است.
با توجه به مطالب گفته شده راجع به افزایش معاملات بهره باز در روند کاهشی قیمت و افزایش احتمال تغییر روند بازار در نقاط انتهایی بازار نزولی، میتوانیم نتیجه بگیریم که شرایط برای معاملهگران Short بسیار خطرناک است و ممکن است بازار با تغییر روند، آنها را متحمل زیان کند. اما با این وجود این دسته از فروشندگان همچنان به معاملات خود ادامه میدهند و با افزایش نرخ اهرمها سعی میکنند فشار فروش را بیشتر و روند کاهش قیمت را تمدید کنند.
ارزیابی حجم معاملات بازار آتی بر اساس تحلیل آنچین
همچنان که حجم قراردادهای باز در حال افزایش است و به یک قله جدید دست پیدا کرده، مجموع حجم معاملات بازار آتی روندی عکس را پیش گرفته و در حال کاهش است. حرکات شدید قیمت معمولا باعث دست به دست شدن کوینها و تغییر حد ضرر (Stop loss) معاملهگران میشود. براساس تحلیل حرکات قیمتی، معاملهگران در این شرایط معاملات خود را نمیبندند، بلکه سعی میکنند در دورههای برابری عرضه و تقاضا و محصور شدن قیمت در یک بازه خاص، حجم معاملات را کاهش دهند. در حالی که قراردادهای بهره باز میتوانند همچنان با حجم بالایی ادامه یابند.
حجم معاملات بازار آتی در نیمه اول سال ۲۰۲۱ به اوج خود رسید. درست زمانی که حجم معاملات روزانه برای یک هفته از ۷۵ میلیارد دلار عبور کرد. پس از سقوط ۵۰ درصدی بازار در بازه زمانی منتهی به جولای، روند صعودی اکتبر تا قله قیمتی، با پشتوانه ۶۵ میلیارد دلاری معاملات روزانه، پیش رفت.
در حال حاضر وضعیت متفاوت است. شاخص میانگین ۱۴ روزه حجم معاملات بازار آتی به ما نشان میدهد که حجم معاملات روزانه در حدود ۳۸ میلیارد دلار است. در پایینترین سطح قیمتی جولای نیز حجم معاملات روزانه همین مقدار را نشان میدهد. حجم پایین معاملات عمق بازار را کاهش داده و باعث میشود بازار مقاومت کمتری نسبت به حرکات قیمتی آینده نشان دهد. هرچه حجم معاملات کمتر باشد قابلیت جهشهای قیمتی بیشتر خواهد بود. بنابراین در صورت کاهش اهرمها، احتمال وقوع یک جهش بزرگ قیمتی بالا است.
در نهایت ارزیابی خود از وضعیت بازار را، با نگاهی به معاملات بهره باز بازار مشتقات به اتمام میرسانیم. با ورود به ماه دسامبر تمام اعضای بازار مشتقات منتظر تعیین وضعیت بازار در روز پایانی سال (strike) بودند (Strike روزی است که قراردادهای بازار مشتقات میتوانند در قیمت مشخصشده خریده یا فروخته شوند). بسیاری از قراردادها که ارزشی معادل ۱۱ میلیارد دلار داشتند، با امید به تثبیت روند کلان صعودی و تاکید بر جهش قیمت تا ۱۰۰ هزار دلار، قراردادهای خود را باز نگه داشته بودند.
اما در روز اول ژانویه حجم قراردادهای بهره باز بازار مشتقات از ۱۱.۲ میلیارد دلار به ۶.۲ میلیارد دلار کاهش یافت. یک کاهش ۴۵ درصدی به ارزش ۵ میلیارد دلار. Strike پایان سال بزرگترین Strike سال ۲۰۲۱ از منظر درصد بسته شدن قرادادها بود، اما در مجموع این دومین Strike بود. Strike ۲۶ مارچ یک کاهش ۵.۳ میلیارد دلاری را رقم زد، اما در مجموع کاهشی ۳۶ درصدی محسوب میشد.
جمعبندی
در مجموع میتوان وضعیت حال حاضر بازار بیت کوین را به شکل زیر خلاصه کرد:
کاهش تقاضا در بازارهای نقدی و تاکید اکثر شاخصهای آنچین بر تمرکز سرمایهگذاران بر انباشت کوینها. وضعیتی که معمولا در یک بازار نزولی با تمایل کم به خردهفروشی، رخ میدهد. اهرمهای بازار مشتقات در سطح بسیار بالایی از ریسک قرار دارند و ۲ درصد از ارزش بازار را به خود اختصاص دادهاند. به طور کلی حرکات بازار مشتقات تحت تاثیر فعالیتهای صرافی بایننس است و همچنان که قیمت کاهش مییابد، قراردادهای بهره باز در حال افزایش است. خطر کاهش ناگهانی اهرمها وجود دارد، از طرفی حجم کل معاملات کاهش یافته و احتمال غلبه فروشندگان (Short) در بازارهای آتی وجود دارد. علیرغم اینکه بسیاری از شاخصهای آنچین حاکی از احتمال افزایش فشار فروش و کاهش بیشتر قیمت است، این فشار فروش مقطعی میتواند تعادل را به بازار برگرداند و موجب تغییر روند حرکات قیمتی شود. اما اینکه آیا بازار میتواند بر نیروهای کاهشدهنده قیمت غلبه کند و یک روند صعودی بلندمدت را تثبیت کند یا خیر، مسئلهای است که در مقالههای بعدی به آن خواهیم پرداخت.