اقتصاد آنلاین – سجاد رفیع ؛ یکی از تاثیرگذارترین مولفه‌ها در ایجاد، تکامل و رشد شرکت‌های دانش‌بنیان، مساله تامین مالی آن‌هاست. در همین رابطه، شواهد موجود حاکی از آغاز فعالیت بسیاری از این شرکت‌ها، با اتکا به منابع مالی خصوصی (خانواده، دوستان و ...) است. با این حال، به تدریج و با افزایش نیاز به منابع مالی، استفاده از انواع دیگر روش‌های تامین مالی مانند سرمایه‌گذاری مخاطره‌پذیر، سیستم بانکی، بازار سهام و ... ضرورت پیدا می‌کند. در ایران نیز، وجود برخی ساز و کارهای اداری زاید در شیوه تامین مالی غیر مستقیم (سیستم بانکی) و از طرفی گسترش روزافزون بازار سرمایه و ورود منابع مالی بسیار زیاد به آن، شیوه تامین مالی مستقیم (بازار سهام) را تبدیل به یکی از گزینه‌های بسیار مناسب برای جذب سرمایه از سوی شرکت‌های دانش‌بنیان کرده است.
بورس ایده
در همین رابطه، سازمان فرابورس کشور در سال ۱۳۹۱ و با هدف حمایت از فعالیت‌های اقتصادی دانش‌بنیان در کشور، اقدام به تاسیس بازار دارایی فکری با عنوان بورس ایده کرد. در اساسنامه این سازمان، مهمترین هدف از ایجاد این بازار، "حمایت از دارندگان دانش فنی و امتیاز ثبت اختراع به منظور ارزش‌گذاری دارایی معنوی و همچنین تخفیف ریسک‌های قیمتی مرتبط با اوراق بهادار مبتنی بر مالکیت معنوی" ذکر شده است. گسترش پدیده انتقال فناوری، تسهیل قیمت‌گذاری منطقی اوراق مالکیت معنوی و ارتقاء شاخص ثبت اختراع کشور، از جمله دیگر اهداف ذکر شده برای این بازار است.
بر اساس مکانیزم بورس ایده، صاحبان ایده و دارندگان اوراق دارایی فکری می‌توانند از طریق مراجعه به یکی از شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری، شرکت‌های تامین سرمایه و یا کارگزاران عضو فرابورس، درخواست خود را مبنی بر انتقال تمام یا بخشی از حقوق مادی ناشی از مالکیت معنوی خود مطرح کنند. در همین زمینه، در حال حاضر نقل و انتقالات انواع اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری به چهار طریق ۱) عرضه اوراق بهادار شرکت‌های سهامی خاص مبتنی بر دارایی فکری، ۲) عرضه مستقیم و بی واسطه اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری، ۳) عرضه حق بهره‌برداری اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری برای مدت زمان معین و ۴) عرضه حق بهره‌برداری اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری برای مقدار معین صورت می‌گیرد.
حضور ۳۵ شرکت دانش‌بنیان در بازار سرمایه کشور
بنا بر سخنان ستاری معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری در تیر ماه امسال، در حال حاضر ۳۳ شرکت دانش‌بنیان به ارزش ۱۸۰ هزار میلیارد تومان در تابلوی بورس قرار دارند که این تعداد به زودی به ۳۵ شرکت می‌رسد. در همین رابطه، ۱۶ شرکت نیز تاییدیه اولیه ورود به بازار بورس و فرابورس را کسب کرده‌اند. مسایلی که موید افزایش چشمگیر نقش‌آفرینی بازار سرمایه در تامین مالی فعالیت‌های اقتصادی دانش‌بنیان طی سالیان اخیر است.