باتوجه به آخرین خبرهای منتشر شده، رییس سازمان خصوصیسازی، معتقد است که ورود این دو باشگاه به بورس، ارتباطی با واگذاری سهام آنها در بازار سرمایه ندارد. این سخنان جناب حسین قربانزاده، بهعنوان معاون وزیر اقتصاد و رییس کل سازمان خصوصیسازی کشور، پرسشها و ابهامات فراوانی را برای اهالی بازار سرمایه و فعالان بورس ایجاد کرده است.
یک- مگر تعاریف و قوانین تجارت جهانی برای تمامی باشگاههای ورزشی یکسان نیست؟ آیا باشگاههای ایران از این قوانین مستثنی هستند؟
دو- تا جاییکه میدانیم، بازار سرمایه ایران، تنها بازار شفافی است که از قانون تجارت بهره میبرد و طبق این قوانین اداره میشود. اگر باشگاههای استقلال و پرسپولیس، خارج از چارچوبها و قوانین تجارت هستند، چگونه میتوانند در بازار سرمایهای که در قالب همین قوانین فعالیت میکند، وارد شوند؟ آیا قانون تجارت در ایران استثناهایی دارد؟
سه- رییس سازمان خصوصیسازی اکتفا به داشتن «برند» و «نشان» این دو باشگاه را ملاک ورود و پذیرش آنها در بازار سرمایه قرار میدهد. اگر اینگونه است که بسیاری از بنگاههای اقتصادی دارای «برند» و «نشان» تجاری معروفی هستند، بنابراین ورود و پذیرش آنها هم به بازار سرمایه با همین روالی که برای استقلال و پرسپولیس اجرا میشود، امکانپذیر خواهد بود!
چهار- بهرغم اینکه قیمتگذاری دو باشگاه استقلال و پرسپولیس جای ابهامات زیادی دارد، ارزیابی رقم ۱۸۰۰ میلیارد تومانی برای هر یک از این باشگاهها با بدهیهای پیدا و پنهانی که دارند، از سوی کدام نهاد مالی و حسابرسی مستقل انجام شده است و جناب قربانزاده چگونه با یک حساب سرانگشتی، ارزش باشگاه را منهای بدهیها و مالیات معوقه، ۱۰۰۰ میلیارد تومان اعلام کردهاند؟!
پنج- موضوع بسیار مهمتری که باید در اینجا یادآور شویم، اینکه سرمایهگذاران بورس، مانند معاملهگران بازار ملک و ارز و طلا نیستند و سودآوری شرکتها برایشان اهمیت ویژهای دارد. مشارکتکنندگان در عرضه اولیهها، معمولا پس از ارزش ذاتی بنگاههای اقتصادی، سودآوری شرکتها و برنامههای توسعهای آنها را مورد توجه قرار میدهند که تماما روی سایت کدال منتشر میشود. آیا باشگاههای استقلال و پرسپولیس که طی دهههای اخیر با ارتزاق از منابع عمومی و با حمایت مدیران دولتیشان، هیچ طرح توسعهای و برنامهای برای درآمدزایی و سودآوری ندارند، از اقبال سرمایهگذاران بورس برخوردار میشوند. سرمایهگذاران و سهامدارانی که سال گذشته به دولت وقت اعتماد کردند و سهام بنگاههای بزرگ و پربازده را خریدند اما زیان کردند، حالا صرفا به دلیل «برند» سرخابیها حاضر به مشارکت در عرضه اولیه سهام این دو باشگاه دولتی و زیانده میشوند؟
شش- رییس سازمان خصوصیسازی پس از انتشار خبر محرومیت دو باشگاه استقلال و پرسپولیس از سوی کنفدراسیون فوتبال آسیا و حذف از لیگ قهرمانان ۲۰۲۲، با دستپاچگی خاصی، خواستار ارایه هرچه سریعتر صورتهای مالی «نداشته» این دو باشگاه برای عملیات تجدید ارزیابی در هیات پذیرش بورس شده است و همچنان اصرار به عرضه سهامشان در بهمنماه دارد و صراحتا میگوید در غیر اینصورت، مشکلات سرخابیها در سال آینده ادامه خواهد داشت. پرسش اینجاست که آیا بازار سرمایه و سرمایهگذاران بورس، ضامن تداوم مشکلات بنگاههای زیانده و خارج از چارچوب قوانین تجارت هستند؟ چرا بازار سرمایه باید همچنان تاوان بیبرنامهگیهای دستگاههای دولتی را بپردازد؟
مولود غلامی- روزنامهنگار بازار سرمایه