روند هفته های اخیر بازار سرمایه، این هفته نیز تکرار شد ، برآیند معاملات این هفته بورس افت نزدیک به ۹ درصدی را برای شاخص کل و افت ۲ درصدی را برای شاخص هم وزن به همراه داشت و بازهم به زیان سهامداران منجر شد. از یک سو دلایل زیادی وجود دارد که سهامداران نتوانند چشم انداز روشنی از آینده اقتصادی کشور برای خود ترسیم کنند و از سوی دیگر ریسک های اقتصادی و غیراقتصادی متعدد باعث شده مسیر صعودی بورس صعب العبور باشد .
اما در این میان نکته قابل تاملی وجود دارد که سرمایهگذاران در بازار سرمایه را با دیگر بازارها متمایز میکند. این روزها چشمانداز سرمایهگذاران در همه بازارها مبهم است .
هنوز چند روزی تا به دست گرفتن قدرت توسط بایدن زمان باقی مانده است، آینده برجام، لوایح FATF ، بازگشت ارزهای بلوکه شده و ... نامشخص است. در نتیجه فعالان بازار ارز، طلا، مسکن و خودرو نیز نمی توانند تحلیل درستی از روند قیمتها داشته باشند .
با این حال سرمایهگذاران در این بازارها اغلب سعی کردهاند از معاملات هیجانی در روزهای جاری خودداری کرده و منتظر بمانند تا با شفاف شدن شرایط، تصمیم مطمینتری بگیرند .
برای مثال سرمایهگذاری که در بازار مسکن، خانهای خریده است این روزها به ملک خود چوب حراج نمیزند، بلکه سعی می کند برای چند هفته از بازارها عقب بنشیند و زمانی که شرایط مهیا بود، برای ملک خود تصمیم مناسبتری بگیرد .
اما در بازار سرمایه شرایط به گونه دیگری است. در این شرایط سهامداران تصمیمات احساسی و هیجانی را سرلوحه کار خود قرار داده اند اما شاید بهترین کار در این روزهای هیجانی، پرهیز از خرید و فروشهای احساسی باشد.
و اما در پنج روز معاملاتی این هفته چه گذشت؟
عملکرد صنایع
بهترین نمادها
بدترین نمادها
شنبه ؛فروشنده های کم رنگ
برتری نسبی عرضهها در بازارروز شنبه به افت ۲۴۸۰۰ واحدی شاخصکل منجر شد و در نتیجه کانال ۱.۳ میلیون واحد نیز از دست رفت. اما در میان منفیهای بازار یک نکته مهم وجود داشت، آن که حجم فروشها آن قدر نبود که نماد خاصی (به خصوص در میان نمادهای لیدر و شاخصساز) در صف فروش قفل شود. حتی در دقایق پایانی بازار، ماندههای صف فروش در گروه پالایشی هم جمع شد تا حداقل امیدواری به بهبود معاملات در بازار فردا افزایش یابد .
این مسیله را می توان در تفاوت دو شاخص مهم بورس هم مشاهده کرد. اگر چه شاخصکل روز شنبه افت ۱.۸۹ درصدی را به ثبت رساند اما شاخص هموزن به افت ۰.۱۷ درصدی بسنده کرد که نشان می دهد نمادهای کوچکتر تمایل بیشتری به صعود دارند .
در حاشیه بازار روز شنبه، دلار افت قابل توجهی را تجربه کرد به نحوی که نرخ فروش دلار در صرافی بانک ملی طی چند مرحله کاهش قیمت به نرخ ۲۴۸۷۰ تومان رسید. در بازار طلا نیز به واسطه افت قیمت دلار و انس جهانی، بهای هر قطعه سکه تمام طرح جدید تا اوایل کانال ۱۱ میلیون تومان افت داشت. سکههای تحویل یک روزه بورسی نیز با صف فروش سنگین و افت ۵ درصدی مواجه شد ند.
به نظر می رسد با توجه به پایان کار ترامپ، ریسک سیستماتیک در بازارها کاهش یافته و انتظار می رود کم کم از حجم و قدرت فروشندگان در بازار کاسته شده و نمادهای بیشتری جامه سبز بر تن کنند .
در بازار روز شنبه «خساپا» در شرایطی بیشترین حجم معامله را به ثبت رساند که در پایان بازار به صف خرید هم رسید. پس از آن نیز «خودرو» قرار داشت که معاملات آن در محدوده منفی پیگیری می شد و حتی در دقایقی به صف فروش هم رسید. در سوی دیگر «شپنا» بیشترین ارزش معاملات را به نام خود ثبت کرد و این در حالی است که بیشتر معاملات آن در صف فروش انجام می شد .
ادامه افت قیمت «دارایکم» و «پالایش» هم قابل توجه بود. فشار فروش در گروه های پالایشی، فلزات اساسی، و بانکی مشهودتر بود و در سوی دیگر گروه محصولات شیمیایی، انبوه سازی، سیمانی و خودرویی روند صعودیتر داشتند. ارزش معاملات خرد نیز به حدود ۱۳ هزار میلیارد تومان رسید که در محدوده روزهای قبل است .
یک شنبه؛ امید به حمایت
طی این روز چالش قیمتگذاری دستوری فولاد به پایان خط رسیده و در جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی دولت، رییس جمهور با بیان اینکه بورس سازوکارهای ویژه خود را دارد، تاکید کرد: سیاستگذاریهای آن نیز باید از طریق شورایعالی بورس انجام گیرد و از مداخلات غیر کارشناسی در بورس باید پرهیز شود .
از سوی دیگر حسن قالیباف اصل رییس سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به اینکه هیات مدیره شرکتها باید فقط قوانین بازار سرمایه را ملاک عمل قرار دهند و از راهکارهای بورسی پیروی کنند گفت« ناشرین را ملزم کردهایم، در قیمتگذاری عرضه محصولات، ضمن پایبندی به قانون، صرفه و صلاح سهامداران را مبنا قرار دهند و مطالبه جدی و همیشگی ما رعایت این اصل مهم است و پیگیری قضایی تخلفات را وظیفه ذاتی خود می دانیم .»
با توجه به این موارد به نظر می رسید چالش قیمت گذاری فولاد در بازار پایان یافته به نظر می رسید، مسیلهای که در معاملات هم خودنمایی کرد .
با افزایش تقاضا در گروه فلزات اساسی و به دنبال آن دیگر گروه های مطرح همانند پالایشی و خودرویی، شاخصکل بورس رشد ۲۰۸۲۲ واحدی را تجربه کرد و توانست کانال ۱.۳ میلیون واحد را پس بگیرد .
کاهش ریسک سیستماتیک و رسیدن قیمتها به محدوده جذاب و از طرف دیگر کاهش قیمتها در بازارهای موازی، منجر به افزایش تقاضا در بازار سرمایه و به دنبال آن رشد ۱.۶۲ درصدی نماگر بازار شد .
رشد شاخصکل در شرایطی رقم خورد که شاخص هموزن نیز شد ۱.۴۹ درصدی را تجربه کرد و به این ترتیب هم نمادهای شاخص ساز و هم کلیت بازار روند صعودی داشت. معاملات یک نکته امیدوارکننده دیگر هم داشت، چرا که تعداد و ارزش نمادهایی که صف خرید داشتند بار دیگر از صف فروشها پیشی گرفت .
بیشترین حجم معاملات همانند روزهای قبل به دو نماد گروه خودرو تعلق داشت. «خساپا» که بیشتر در سقف قیمتی معامله شد با دادو ستد حدود ۷۹۰ میلیون سهم، بیشترین حجم معاملات را به نام خود ثبت کرد این در شرایطی است که حجم معاملات این روز از میانگین یک ماه گذشته نیز کمتر بود.
ارزش معاملات خرد نیز همانند روز شنبه به حدود ۱۳ هزار میلیارد تومان رسید. برآیند خرید و فروش حقیقیها هم بیانگر تزریق ۲۸۰ میلیارد تومان نقدینگی از سوی این سهامداران است.
دوشنبه؛ جنگ با چاشنی محافظه کاری
تقابل خریداران و فروشندگان در بازار روز دوشنبه با چاشنی محافطه کاری همراه بود و در نتیجه شاخصکل بورس، بالا و پایین خاصی نداشت. اگرچه رشد چندهزار واحدی نماگر بازار در یک ساعت ابتدایی در نهایت به افت بیش از ۵ هزار واحدی منجر شد، اما سبزپوشی برخی نمادهای شاخصساز نظیر «شستا»، نگذاشت عرضههای هیجانی شدت بگیرد .
ارزش معاملات خرد در بازار این روز به مرز ۱۵ هزار میلیارد تومان نزدیک شد اما بر خلاف روز یک شنبه برآیند خرید و فروش سهامداران حقیقی، از خروج نقدینگی از سوی این سهامداران حکایت دارد. ارزش ۱۵ هزار میلیارد تومانی معاملات خرد در شرایطی رقم خورد که در برابر افت ۰.۴ درصدی شاخص کل، رشد ۰.۵۸ درصدی شاخصهم وزن به ثبت رسید .
در نتیجه به نوعی سهام شرکتها در حال جابهجایی بین سهامداران بوده و در این میان بازار روند خاصی را دنبال نمی کند. در نهایت شاخص کل توانست خود را در کانال ۱.۳ میلیون واحد حفظ کند و با حمایت هایی که در روزهای گذشته از بورس صورت گرفته، به نطر می رسد از شدت فروشهای هیجانی کاسته شد و اگر اتفاق غیرمنتظره دیگری رخ ندهد، بورس می توان روال منطقی خود را دنبال کند .
بعد از مدتها «شستا» هم به صف خرید قابل توجه رسید و هم با مبادله بیش از ۵۳۰ میلیارد تومانی، توانست رکورددار بیشترین ارزش معاملات در روز جاری باشد. در سوی دیگر نیز نزدیک به یک میلیارد سهم از سه نماد «خساپا»، «خودرو» و «وتجارت» دادوستد شد و به ترتیب بیشترین حجم معاملات را بر جای گذاشتند. بازگشایی دو نماد نیز با رشد قابل توجه قیمت آنها همراه بود. سرامیک های صنعتی اردکان با رشد ۲۹ درصدی و صف خرید به کار خود پایان داد .
در سوی دیگر ایران ترانسفو نیز بعد از افزایش سرمایه سنگین با رشد بیش از ۲۰ درصدی بازگشایی شد اما در ادامه با حجم سنگین عرضهها به صف فروش هم رسید. در فرابورس هم نماد «ذوب» در کانون توجه قرار داشت به نحوی که بیش از ۳۰۰ میلیون سهم از آن دادوستد شد و نکته مهمتر صف خرید ذوب آهن در بیشتر زمان معاملات بود .
در حاشیه بازار روز دوشنبه، اعضای هیات رییسه کمیسیون اقتصادی مجلس از تالار بورس تهران بازدید کرده و صحبتهای امیدوارکنندهای هم داشتند، سهامداران نیز امیدوارند این صحبتها و قولها پیگیری و عملی شود .
سه شنبه؛ غافلگیری در بازار
روند بازار روز دوشنبه به گونهای بود که اغلب سهامداران غافلگیر شدند. اگرچه انتظار میرفت حجم عرضهها بالا باشد، اما نبود تقاضای مناسب از سمت حقیقیها، افت سنگین دیگری برای بورس به ارمغان آورد .
با افت ۴۰ هزار واحدی شاخص کل، نماگر بازار برای دومین بازار طی این هفته ،کانال ۱.۳ میلیون واحد را هم از دست داد و تا ارتفاع یک میلیون و ۲۶۰ هزار واحد کاهش یافت. نکته قابل تامل در بازار سه شنبه این بود که حقوقیها بر خلاف دفعات گذشته نه تنها در سمت فروش، عرضه زیادی نداشتند، بلکه سهم قابل توجهی هم در خریدها داشتند .
برای مثال در دو نماد «فولاد»، «فملی» کمتر از ۱۰ درصد فروشها به سهامداران حقوقی اختصاص داشت و این در حالی است که حدود ۷۰ درصد خریدها نیز توسط همین حقوقیها انجام شد .
فروش حقوقیها در دیگر نمادهای مطرح و تاثیرگذار همانند «فارس» و «شستا» هم اندک و در حد ۵ درصد بود. با این حال در روزی که حقیقیها رمق یا دلیل خاصی برای خرید نداشتند و حدود ۲۳۰۰ میلیارد تومان نقدینگی از بازار خارج کردند، نماگر بازار افت بیش از ۳ درصدی بر جای گذاشت .
نکته مهم دیگر این است که طی این روز خبری از مصوبات و اتفاقات حاشیهای نبود تا بتوان ریزش ۴۰ هزار واحدی را به آن مرتبط بدانیم. نبود دلیل یا بهانه روشن برای صف فروش های این روز، اغلب سهامداران را کلافه و مستاصل کرده بود و حتی برخی از ترس این که خبر منفی بعدا منتشر می شود، در صف فروش ها نشستند .
به عبارت دیگر تصویب کلیات طرح توسعه و تولید پایدار زنجیره فولاد با رویکرد اصلاح سیاستهای تنظیم بازار روی کاغذ باید به مثبت شدن معاملات گروه فلزات اساسی منجر میشد اما در نهایت در دقایق پایانی صف فروش برخی از نمادهای مطرح این گروه جمعآوری شد تا نشان دهد بازار برای ریزش به کوچکترین بهانه و برای صعود به دلایل قویتری نیاز دارد .
دلیل این موضوع نیز به بی اعتمادی سهامداران باز می گردد. سهامدارانی که روی صندوق پالایش یکم که با تخفیف ۲۰ درصدی هم عرضه شد، به زیان ۳۸ درصدی رسیدهاند به سختی می توانند به شرایط بنیادی مناسب فعلی، دلخوش کنند.
چهارشنبه؛ ریزشی تلختر از زهر
بازار چهارشنبه هم کار خودش را با ریزشی ۳۰ هزار واحدی تمام کرد تا بورس تهران ظرف تنها دو روز نزدیک به ۶ درصد ارزش خود را از دست بدهد!
بورس امروز هم برای سومین روز پیاپی در مدار منفی معاملات قرار گرفت و شاخص کل افت ۳۰هزار واحدی (معادل ۲.۴ درصد) را تجربه کرد. شاخص هموزن هم امروز با افت نزدیک به ۲ درصدی مواجه شد.
با توجه به شتاب گرفتن افت شاخص هموزن، به نظر میرسد فشار فروش در کل بازار بیشتر شده است. اما نکته جالب توجه در این میان نمادهای بزرگ بازار هستند که اغلب منفی اما متعادل معامله می شدند. این دسته از نمادها کمتر با صف فروشهای سنگین مواجه بودند و حتی طی دقایقی در اغلب نمادهای بزرگ بازار شاهد رنجهای مثبت هم بودیم. به طوری که بسیاری از این نمادها به مدار مثبت معاملات رسیدند و حتی نمادی مثل شستا با صف خرید هم همراه شد .
البته این تعادل نسبی که فقط دقایقی در بازار پایدار بود در نمادهای بزرگ به واسطه خریدهای سنگین حقوقیها برای جمع کردن این نمادها در روز پایانی هفته بود.
طی روزهای اخیر حقوقیها به شدت در سمت خرید فعال بودهاند و به واسطه خروج برخی از حقیقیها، این معاملهگران مستاجران جدید بورس تهران شدهاند .
باید دید این حمایتهای حقوقی در روز پایانی هفته میتواند منجر به بازگشت بازار و شروع مثبت آن در روز شنبه شود یا در ادامه معاملات منفی امروز دوباره فشار فروش بورس تهران را به سطوح پایینتری می برد .
امروز خودروسازها، فلزات و پالایشیها صنایعی بودند که بیشترین ارزش معاملات را داشتند. در بین نمادها هم شستا، شپنا، خودرو و کسرا بیشترین ارزش معاملات را داشتند .