اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز یا Dapps بخش جدایی‌ناپذیر دنیای رمزنگاری هستند. Dapps مانند اپلیکیشن‌های معمولی کاربردهای گسترده‌ای داشته و طیف متنوعی از خدمات مالی، پلتفرم‌های ذخیره‌سازی غیرمتمرکز و حتی بازی‌های ویدیویی را دربر می‌گیرند؛ اما وجه تمایز آن‌ها با اپلیکیشن‌های عادی، توسعه‌ی Dapps بر یک ساختار همتا-به-همتای غیرمتمرکز مانند بلاک‌چین‌ها است.

غیرمتمرکز بودن Dapps به‌معنای این است که هیچ نهاد یا شخصی قدرت کنترل آن‌ها را ندارد ، بلکه امنیت‌شان توسط شبکه‌ای از نودها (node) و توکن‌های رمزنگاری‌شده تامین می‌گردد. این ویژگی، اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز را دربرابر سانسورشدن محافظت کرده و هیچ دولت یا شخصی به‌تنهایی توان دراختیارگرفتن و مسدودسازی آن‌ها را ندارد.

از دیگر ویژگی‌های جالب غیرمتمرکزبودن، عدم خرابی شبکه و اختلال در عملکرد این اپلیکیشن‌هاست. برای مثال، بسیاری از صرافی‌های متمرکز همچون بایننس، با اوج‌گیری قیمت بیت‌کوین در سال جاری و افزایش حجم مبادلاتی دچار اختلال شده و از ارائه‌ی خدمات به مشتریان بازماندند، اما صرافی‌های غیرمتمرکز یا DEX همچون گذشته به فعالیت خود ادامه دادند.

در ادامه به معرفی مختصر برخی از جذاب‌ترین اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز براساس تعداد کاربران فعال می‌پردازیم.

یونی‌سوآپ (Uniswap)

صرافی غیرمتمرکز یونی‌سوآپ بر بلاک‌چین اتریوم ساخته شده و به کاربران امکان مبادله‌ی توکن‌های ERC-۲۰ را می‌دهد. توکن بومی یونی‌سوآپ، یونی (UNI) نام داشته و یکی از محبوب‌ترین پلتفرم‌های نوظهور امورمالی غیرمتمرکز (DeFi) است. همان‌طور که از اسم این صرافی می‌توان حدس زد، فرآیند سوآپینگ یا مبادله به‌تنهایی نقدینگی موردنیاز Uniswap را تامین کرده و آن را از وجود رابطه‌ی فروشنده-خریدار بی‌نیاز می‌کند. یونی‌سوآپ در مارس ۲۰۲۱ نسخه‌ی سوم (v۳) به‌روزرسانی خود را راه‌اندازی کرد که علاوه‌بر امکان انتخاب کارمزدهای منعطف، کاربران را قادر به کنترل دقیق نقدینگی خود می‌کرد.

چگونه از یونی‌سوآپ استفاده کنیم؟

مرحله‌ی نخست استفاده از Uniswap و اکثر اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز، اتصال کیف‌پول رمزنگاری خود به این صرافی است. ماهیت غیرمتمرکز یونی‌سوآپ به‌معنای عدم وجود کیف‌پول بومی صرافی بوده و همه‌ی کاربران باید از کیف‌پول انتخابی خود برای استفاده از خدمات این DEX استفاده کنند. پس از آنکه کیف‌پول خود را از فهرست موجود ( متامسک ، کیف‌پول Coinbase و WalletConnect) انتخاب کردید، فرآیند اتصال و همگام‌سازی به‌سادگی و با اسکن کد QR آغاز می‌گردد.

اگر این مرحله را با موفقیت انجام دهید به داشبرد یونی‌سوآپ هدایت می‌شوید و در برخورد اول متوجه سادگی و سهولت استفاده‌ی این رابط کاربری درمقایسه با گزینه‌های پیچیده و نمودارهای فراوان صرافی‌های غیرمتمرکز و سنتی خواهید شد.

برای استفاده از یونی‌سوآپ تنها کافیست توکنی که قصد مبادله‌ی آن را دارید از داخل کیف‌پول خود انتخاب و آن را با توکن مقصد در صرافی، معاوضه نمایید. به‌لطف فرآیند اتصال اولیه‌ی کیف‌پول، کاربران نیازی به احراز هویت خود به هنگام ثبت‌نام و دردسرهای مربوط به سیاست «مشتری خود را بشناس (KYC)» نخواهند داشت.

یونی‌سوآپ همواره ۰.۳ درصد از ارزش هر تراکنش را به‌عنوان کارمزد دریافت می‌کند؛ بااین‌‌وجود کاربران ملزم به پرداخت هزینه‌های گس اتریوم نیز هستند که تامین‌کننده‌ی نقدینگی استخر این صرافی است.

پنکیک‌سوآپ (PancakeSwap)

PancakeSwap از صرافی‌های غیرمتمرکزی است که براساس کدهای منبع یونی‌سوآپ توسعه یافته، اما به‌جای استفاده از بلاک‌چین اتریوم از زنجیره‌ی هوشمند بایننس (BSC) به‌عنوان زیرساخت اجرایی بهره می‌برد. درنتیجه، مبادلات کاربران به‌کمک توکن بومی زنجیره‌ی هوشمند بایننس یعنی BEP-۲۰ صورت گرفته و دسترسی به توکن‌های سایر بلاک‌چین‌ها نیز از طریق پل‌های داخلی امکان‌پذیر خواهد شد. صرافی PancakeSwap را گروهی از توسعه‌دهندگان ناشناس اجرا کرده و کاربران به‌وسیله‌ی رای‌گیری توکن بومی CAKE مدیریت آن را برعهده دارند. PancakeSwap توانست پس از افزایش نامعقول هزینه‌های گس اتریوم در اوایل سال جاری به محبوبیت ویژه‌ای بین کاربران دست یابد.

چگونه از PancakeSwap استفاده کنیم؟

اگه بخواهیم رابط کاربری PancakeSwap را در یک کلمه توصیف کنیم، واژه‌ی «بامزه» بهترین انتخاب است؛ صفحه‌ی داشبرد این صرافی مملو از کیک‌های کوچک کارتونی و خرگوش‌های خندان است. در کنار این طراحی گرافیکی جذاب، فرآیند اتصال کیف‌پول و استفاده از آن نیز به‌راحتی یونی‌سوآپ است. توسعه‌ی این صرافی بر زنجیره‌ی هوشمند بایننس، امکان اتصال کیف‌پول زنجیره‌ی بایننس را به کاربران خواهد داد. برای مبادله‌ی رمز ارزها تنها کافیست توکن موردنظر را انتخاب و سپس آن را با توکن دلخواه خود تعویض کنید. ‌علاوه‌بر امکان انباشت توکن‌ها در استخرهای نقدینگی این صرافی که Syrup نام دارند، شانس برنده شدن توکن CAKE ازطریق شرکت در قرعه‌کشی نیز از دیگر امکانات این صرافی غیرمتمرکز است.

PancakeSwap تقریبا ۰.۲۰ درصد از ارزش هر تراکنش را از طرفین مبادله به‌عنوان کارمزد خود دریافت می‌کند. این صرافی نیز هدف حملات هک واقع شده و اخیرا ۱.۸ میلیون دلار از استخرهای قرعه‌کشی آن به‌سرقت رفته است.

سوشی‌سوآپ (SushiSwap)

سوشی‌سوآپ از پلتفرم‌های دیفای مبتنی بر اتریوم است که کاربران توسط آن می‌توانند به مبادله‌ی دارایی‌های دیجیتال خود پرداخته و به‌کمک توکن بومی SUSHI در نحوه‌ی مدیریت این صرافی غیرمتمرکز شرکت کنند. سوشی‌سوآپ درمقایسه با سایر پلتفرم‌های حاضر در این مقاله، نسبتا جدید است. این صرافی در سال ۲۰۲۰ و توسط گروه یا فردی با نام مستعار «Chef Nomi» برپایه‌ی کد متن-باز یونی‌سوآپ توسعه یافته است.

چگونه از سوشی‌سوآپ استفاده کنیم؟

مانند دو صرافی یونی‌سوآپ و PancakeSwap، نخستین مرحله‌ی استفاده از سوشی‌سوآپ، اتصال و همگام‌سازی کیف‌پول خود با این پلتفرم است. سوشی‌سوآپ از شبکه‌های گوناگونی همچون اتریوم، زنجیره هوشمند بایننس، xDai، هارمونی و سایر بلاک‌چین‌ها پشتیبانی کرده که موجب رفع محدودیت استفاده از آن خواهد شد. همواره در انتخاب کیف‌پول خود دقت کنید تا دچار ضررهای احتمالی نشوید. چنانچه از کیف‌پول متامسک استفاده کنید، سوشی‌سوآپ از شما می‌پرسد که خواهان اجرای خودکار مبادلات هستید یا خیر، که ویژگی بسیار مفیدی برای کاربرانی است که حجم مبادلات بالایی دارند. فرآیند مبادله‌ی سوشی‌سوآپ بسیار ساده است؛ تنها کافیست توکن دلخواه را از فهرست موجود انتخاب و تراکنش را تایید نمایید!

عضویت کاربران در استخرهای نقدینگی و تایید توکن‌های جدید ملزم به پرداخت کارمزد ۰.۳۰ درصدی خواهد بود. در کارنامه‌ی عملکرد سوشی‌سوآپ سابقه‌ی سوءاستفاده‌های امنیتی از سوی مجرمان به‌چشم می‌خورد.

آوه (Aave)

آوه (Aave) در زبان فنلاندی به معنای «شبح» است و دلیل این نام‌گذاری دیدگاه بنیان‌گذار آن برای یک پلتفرم شفاف امورمالی غیرمتمرکز بوده است. کاربران با استفاده از آوه می‌توانند دارایی‌های رمزنگاری متنوعی همچون ETH، BAT و MANA را به امانت داده، وام گرفته و یا از سود حاصل آن‌ها بهره‌مند گردند. توکن بومی و حاکمیتی آوه، AAVE نامیده شده و کاربرانی که مایل به وام‌دهی هستند سود سپرده‌های خود را با صدور aToken دریافت خواهند کرد.

چگونه از آوه استفاده کنیم؟

آوه درکنار پشتیبانی از کیف‌پول‌های گرم متنوعی همچون MEW، متامسک، Coinbase Wallet و تراست ولت (Trust Wallet) ، با انواع کیف‌پول‌های سرد یا سخت‌افزاری شرکت لجر (Ledger) نیز سازگاری دارد. درمقایسه با سایر پلتفرم‌های DEX فوق، رابط کاربری آوه کمی شلوغ به‌نظر می‌رسد، اما پس از اتصال کیف‌پول موردنظر فرآیند واریز، برداشت و خدمات وام‌دهی کاملا ساده خواهد بود.

نرخ کارمزد وام‌های فلش یا بدون‌نیاز به وثیقه در آوه ۰.۰۹ درصد بوده و از کاربران هزینه‌ی گس جداگانه‌ای برای جابه‌جایی دارایی‌های خود اخذ می‌گردد. با‌توجه به اینکه آوه بر بلاک‌چین اتریوم توسعه ‌یافته است، قیمت این هزینه‌ی گس براساس متغیرهای گوناگونی از قبیل شلوغی شبکه محاسبه می‌گردد.

اکسی اینفینیتی (Axie Infinity)

در این بخش قصد داریم تا درمورد یک بخش متفاوت دنیای دیفای صحبت کنیم: یک بازی ویدیویی غیرمتمرکز! اکسی اینفینیتی که به اختصار آن را Axie می‌نامیم، با الهام‌گیری از بازی‌هایی همچون Pokémon و Tamagotchi بازیکنان را قادر می‌سازد تا هیولاهای عجیب و متنوعی را پرورش داده و با آن‌ها مبارزه کنند. این هیولاهای کوچک که به‌صورت توکن‌های غیرقابل‌‌تعویض (NFT) بر بستر غیرمتمرکز اتریوم ایجاد شده‌اند قابل مالکیت بوده و امکان ذخیره، انتقال و یا مبادله با سایر هیولاها یا توکن‌های رمزنگاری را دارند.

نحوه‌ی بازی Axie Infinity

پیش از آنکه اقدام به اتصال کیف‌پول خود به Axie کنید، لازم است تا نسخه‌ی متناسب با دستگاه خود (مک، ویندوز، iOS و اندروید) را دانلود نمایید. توجه داشته باشید که نصب نسخه‌ی اندروید کاملا دستی بوده و باتوجه به راهنمای آنلاین مراحل را پیش ببرید. نسخه‌ی iOS نیز به حدنصاب کاربران خود رسیده و امکان ثبت‌نام بازیکنان جدید برای آن وجود ندارد. هر بازیکن برای آغاز بازی به سه عدد هیولای Axie نیاز دارد.

همزمان با نگارش این مقاله، ارزان‌ترین هیولای Axie حدودا ۱۱۰ دلار قیمت دارد. باتوجه به اینکه این مبلغ (۳۳۰ دلار هزینه‌ی اولیه برای سه عدد هیولا) کاملا فراتر از سرمایه‌گذاری اولیه جهت شروع یک بازی است، بنابراین برای ازدست‌دادن بخشی از بودجه‌ی خود پیش از دریافت سود احتمالی آماده باشید. در پایان ذکر این نکته ضروری‌ست که Axie Infinity به‌هیچ وجه بازی مناسبی برای افرادی که به‌تازگی وارد صنعت کریپتو شده‌اند نیست و آشنایی با جزئیات آن نیازمند زمان کافی است.

جهان‌های بیگانه (Alien Worlds)

Alien Worlds یکی دیگر از بازی‌های غیرمتمرکز مبتنی بر NFT است که بازیکنان می‌توانند آیتم‌های دیجیتال منحصربه‌فردی را جمع‌آوری و یا با سایر بازیکنان مبادله کنند. آیتم‌های این بازی به دو روش خرید یا ایجاد بر بلاک‌چین WAX دردسترس بوده و بازیکنان با به‌دست آوردن توکن بومی Trilium (TLM) توانایی شرکت در تصمیم‌گیری سازمان‌های خودمختار غیرمتمرکز (DAO) این سیاره را خواهند داشت.

اگر با خواندن پاراگراف بالا تصویر روشنی از Alien Worlds در ذهن خود ندارید، پس نیازمند وقت بیشتری برای درک سازوکار آن هستید. این بازی برای بازیکنان تازه‌‌وارد کمی پیچیده خواهد بود؛ اما اگر فردی باتجربه در فضای رمزنگاری باشید قطعا از به‌چالش کشیدن مهارت‌های خود در این بازی لذت خواهید برد.

آپلند (Upland)

سومین بازی بلاک‌چین این مقاله Upland است که برخلاف Axie Infinity در آن خبری از هیولاها به‌چشم نمی‌خورد، بلکه بازیکنان می‌توانند اقدام به خرید و فروش یا مبادله‌ی دارایی‌های مجازی کنند. این دارایی‌های مجازی با آیتم‌ها و وسایل دنیای واقعی مطابقت داشته و خریداری آن‌ها با دو روش ارزهای فیات و یا توکن بومی Upland که UPX نامیده می‌گردد، امکان‌پذیر خواهد بود.

چگونه از Upland استفاده کنیم؟

Upland برای سیستم‌عامل‌های گوناگونی توسعه یافته که می‌توان به‌سادگی آن را از فروشگاه گوگل پلی یا iOS دانلود و نصب کرد؛ این مزیت مهمی درمقایسه با سایر رقباست. رابط کاربری آن شباهت بسیار زیادی با سایر بازی‌های موبایلی دارد و از طراحی چشم‌نوازی برخوردار است. این ویژگی‌ها Upland را به گزینه‌ی مناسب‌تری برای بازیکنان و افراد تازه‌وارد به دنیای کریپتو تبدیل کرده است.

استیمیت (Steemit)

Steemit درواقع یک وبلاگ و شبکه‌ی اجتماعی مبتنی بر بلاک‌چین است که به کاربران خود برای ایجاد مطالب و تولید محتوا پاداش‌هایی به‌شکل توکن بومی STEEM می‌دهد. میزان پاداش هر پست با تعداد کامنت‌ها و بازخوردهای کاربران به آن سنجیده خواهد شد.

چگونه از Steemit استفاده کنیم؟

شباهت بسیار زیاد Steemit به پلتفرم گفت‌وگوی معروف Reddit موجب سهولت استفاده‌ی اکثر کاربران با آن خواهد شد. چیدمان رابط کاربری آن علی‌رغم ابتدایی‌بودن بسیار کاربردی است و گزینه‌های مربوط به رای‌دادن، درج کامنت و بازنشر (Resteeming) به‌وضوح قابل رویت است.

Audius

آخرین بخش این مقاله به یک اپلیکیشن کاملا متفاوت از دنیای دیفای تعلق دارد. پس از صرافی‌ها، بازی‌ها و پلتفرم‌های سوشال، اکنون وقت آن است که با یک سرویس پخش موسیقی آنلاین بلاک‌چینی آشنا شویم. Audius به هنرمندان فعال در حوزه‌ی موسیقی امکان تولید محتوایی را می‌دهد که کاملا انحصاری بوده و کپی‌برداری و تغییر آن‌ها به‌لطف یک برچسب زمان (timestamp) غیرممکن است. کاربران بااستفاده از Audius می‌توانند مستقیما از هنرمندان محبوب خود حمایت مالی کنند و از پرداخت هرگونه کارمزد اضافه به شرکت‌های ناشر موسیقی و افراد واسطه در امان باشند. اکثر هنرمندان موجود در Audius در ژانرهای الکترونیک فعالیت کرده و با‌توجه به آنکه بخش بزرگی از این پلتفرم را آرتیست‌های مستقل تشکیل می‌دهند، نباید انتظار دسترسی به فهرست کاملی از موسیقی را داشت.

چگونه از Audius استفاده کنیم؟

پس از ثبت‌نام در این پلتفرم، کاربران به‌سادگی می‌توانند به آپلود فایل‌ها یا گوش دادن به هنرمندان محبوب خود بپردازند. رابط کاربری از طراحی روان و تازه‌ای برخوردار است و هنرمندان جدیدی را براساس سلیقه‌ی شما نمایش می‌دهد. استفاده از یک سرویس پخش موزیک آنلاین متفاوت از اسپاتیفای و حمایت مستقیم از هنرمند محبوب خود بدون دخالت افراد واسطه، تجربه‌ی کاملا دلپذیری است.

این مقاله صرفا برای اهداف آموزشی ارائه شده است و نباید به‌عنوان مشاوره‌ی تجاری و سرمایه‌گذاری از طرف کوین ایران و نویسندگانش قلمداد شود.

منبع