بورس۲۴ : مسئله داغ این روزهای بورس ایران دامنه نوسان است. موضوعی که عده ای از فعالان و کارشناسان بازار سهام معتقد به حذف آن و عده ای نیز اعتقاد دارند که همچنان باید باقی مانده و دستکاری نشود.
۱۰ بهمن ماه سال جاری بود که مجید عشقی رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در نشست هم اندیشی با اعضای اتاق بازرگانی صنایع و معادن و کشاورزی مطرح کرد که " دامنه نوسان همان قیمت گذاری دستوری است زیرا نمی گذارد بازار در مسیر عرضه و تقاضا و بدون دخالت های دستوری مسیر و راه خود را پیدا کند". او در این جلسه بیان کرده بود که "طی یک یا دو ماه آینده شاهد تغییرات اساسی در حوزه دامنه نوسان خواهیم بود اما ناگفته نماند این موضوع قرار است به صورت تدریجی رخ دهد تا لطمه ای به بازار سهام وارد نشود."
این در حالی است که کانون کارگزاران نیز طی روزهای گذشته با اعلام هفت چالش عمده بازار سرمایه در پیشنهادی از رییس سازمان بورس اوراق بهادار خواست که دامنه نوسان قیمت سهام به سه برابر میزان فعلی یعنی ۱۵درصد افزایش یابد. در این درخواست پیشنهاد شده بود که برای نمادهای بورس و فرابورس ۱۵ درصد، بازار پایه زرد فرابورس به ۹ درصد، بازار پایه نارنجی به ۶درصد و بازار پایه قرمز به ۳درصد تغییر کند.
بر همین اساس چندی بعد نیز مدیرعامل فرابورس ایران اعلام کرد که افزایش دامنه نوسان به صورت تدریجی خواهد بود و افزایش ناگهانی آن به مثبت و منفی ۱۵درصد که از سوی کانون کارگزاران بورس اوراق بهادار پیشنهاد شده منتفی است.
این در حالی است که روز گذشته مجید عشقی رئیس سازمان بورس گفت: "در تلاش هستیم که تا قبل از سال برنامه ریزی های لازم را در زمینه دامنه نوسان انجام دهیم، راه های مختلفی برای برداشتن دامنه نوسان وجود دارد و ممکن است این کار را ابتدا برای شرکت های بزرگتر در دستور کار قرار دهیم."
حال پس از این صحبت ها فعالان بازار سهام نظرات متفاوتی در جهت موافقت یا مخالفت تغییر دامنه نوسان دارند. از سویی رسانه ها نیز در رابطه با این مهم با کارشناسان و فعالان بورس گفت و گو کرده و منتشر می کنند. اما با توجه به نظر اکثریت فعالان، موضوعی که مطرح می شود این است که دامنه نوسان به یکباره نباید تغییر کرده و افزایش آن باید به صورت تدریجی اعمال شود. بورس۲۴ در خصوص تغییر دامنه نوسان با کارشناسان بازار سرمایه گفت و گو کرده که در ادامه می خوانید:
اظهار نظر ۲۰ فعال بازار سرمایه درباره افزایش دامنه نوسان | ||
در شرایطی باید به فکر تغییر باشیم که بازار نقدشوندگی داشته باشد و برای کل سهام بازارگردان تعریف کنند و باید برای ایجاد تغییر، شرایط جامعه و بازار ثابت باشد. از طرفی در مورد حجم مبنا باید تصمیم درست تری گرفته شود. در حال حاضر از بین ۶۰۰نماد فقط ۴۰ شرکت نقد شونده هستند ، با این شرایط آیا می توان دامنه را افزایش داد؟ | پیشکسوت و خبره بازار سرمایه | علیرضا عسگری مارانی |
موافق افزایش پلکانی دامنه نوسان هستم ولی نه به شیوه نامتقارن و روش های گذشته. به نظر می رسد که به طور کلی دامنه نوسان گلوگاه عدم شکل‌گیری و انطباق ارزش ذاتی در بازار است که به هر شخصی چه حرفه ای و غیر حرفه ای می‌تواند این اجازه را بدهد که صف‌های خرید و فروش ایجاد کند و سکویی برای پروژه سازی باشد. | کارشناس بازار سرمایه | فردین آقا بزرگی |
پیشنهاد کانون کارگزاران درباره افزایش دامنه نوسان به نظر من پیشنهاد خوبی است و باید قواعد معاملاتی به سمت تسهیل معاملات و افزایش نقد شوندگی حرکت کند. البته با بخش افزایش حجم مبنا کاملا مخالف هستم چون یک متغیر من درآوردی در بورس ایران است که هیچ مبنای علمی و تجربی در هیچ بورسی ندارد و در یک مقطعی تصمیم گیری شده است که قرار نبوده که به صورت بلند مدت باقی بماند. مطالعات شرکت بورس و فرابورس نشان می دهد که دامنه نوسانات خیلی کمکی به کاهش نوسانات بازار نمی‌کند و فقط به عنوان یک سرعت گیر عمل می‌کند که مخل کشف قیمت منصفانه در بازار هستند. مخصوصا زمانی که ما همزمان دامنه نوسان را داریم و از آن طرف سهامدار عمده را مجبور می کنیم که برخلاف روند بازار تصمیم گیری کنند و وارد روندی می شویم که سهامداران عمده و بازارگردان ها با کاهش منابع روبرو خواهند شد.چون در روند افزایش یا کاهشی مجبورند که زیان هایی را متحمل شوند که در بلندمدت باعث می شود که بنیه مالی آنها ضعیف شود. به نظر می رسد که هر زمان بحث افزایش دامنه نوسان مطرح می شود، اشاره به شرایط حساس کنونی می شود که حداقل در این ۱۵ سال که از تصویب قانون بازار می گذرد، همیشه به این بهانه، فرصت این اقدام را به تعویق انداختند و انرژی بورس ها، تشکل خود انتظام و کانون ها صرف نیم تا یک درصد افزایش دامنه نوسان شده است. امیدوارم برای یک بار هم که شده است این معضل من درآوردی حجم مبنا و دامنه نوسان حل شود و به متغیر بنیادی بازار بپردازیم و به دنبال این باشیم که سود پایدار در بنگاه ها صورت بگیرد، کشف قیمت منصفانه داشته باشیم و تخصیص منابع درست صورت بگیرد، یعنی منابع به سمت شرکت‌های با وضعیت تجاری حرکت کند و کاهش تخلفات و جرائم مالی را شاهد باشیم . | کارشناس بازار سرمایه | مهدی دلبری |
موافق افزایش دامنه به صورت یکباره نیستم چرا که بازار با نقدینگی محدود و ابزارهای به کار گرفته شده به صورت کارا و مفید استفاده نمی شود و با افزایش یکباره دامنه نوسان ۱۵ درصد باعث آسیب های مختلف به برخی اقشار خواهد شد. اما اگر دامنه نوسان به صورت تدریجی افزایش پیدا کند اثرات منفی را به مرور از بین می برد. | فعال بازار سرمایه | مهدی ساسانی |
من با افزایش دامنه نوسان مخالف هستم، چون دامنه نوسان تنها یک پارامتر است که بیهوده ذهن ما را با آن مشغول کردند. اگر قرار است اتفاقی در بازار سرمایه بیفتد، باید اولا مطالعات زیادی داشته باشد، زمان بندی مناسبی داشته باشد و بعد از آن در یک پکیج باشد، یعنی نمی شود ما دامنه نوسان را زیاد کنیم، از آن طرف مثلا مدل نظارتمان همانی باشد که در حال حاضر است. نمی شود ما دامنه نوسان را زیاد کنیم و بعد دولت بتواند هر لحظه قاعده‌ای را که دلش خواست تغییر بدهد . | فعال بازار سرمایه | امیر حسین اسماعیل پور |
من موافق افزایش دامنه نوسان هستم و فکر می‌کنم که منجر به کارایی بهتر بازار در کشف قیمت و افزایش حجم معاملات که مهمترین قسمت بازار است، می شود. یعنی انجام شدن معاملات به نظر من در بازار، اولویت اول است و بنابراین حجم معاملات هم در کنار آن قرار می گیرد و سایر موارد اهمیت کمتری دارند، از جمله این که وضعیت قیمت‌ها به چه صورتی است. | تحلیلگر بازار سرمایه | امیر سیدی |
افزایش دامنه نوسان سبب کاهش رفتارهای هیجانی و رفتار توده وار می شود. در حالی که عمده سهامداران جدید خرید و فروش های خود را در صف خرید و فروش انجام می دهند، افزایش دامنه سبب کاهش صف های خرید و فروش و در نتیجه افزایش سطح تحلیل و عمق بازار می شود. تجربه های داخلی و خارجی نشان می دهد که افزایش دامنه تاثیر چندانی در افزایش نسبت بازده به ریسک نداشته است. | کارشناس بازار سرمایه | سید فرهنگ حسینی |
شخصا با این که دامنه نوسان افزایش پیدا کند موافقم. این موافقت یک سری شرایط دارد و باید این شرایط فراهم شود که شناوری سهم ها بالا برود و این افزایش دامنه نوسان بتواند پاسخگو باشد.یعنی هرچقدر بازار عمق بیشتری پیدا کند و سهام ها شناوری بیشتری داشته باشد، دامنه افزایش نوسان کاربردی تر است. ولی به طور قطع نمی توانیم بگوییم موافق یا مخالف هستیم، موافق هستیم مشروط به این که این موضوع انجام شود و باید به گونه‌ای باشد که کم کم و همزمان با افزایش شناوری سهام شرکت ها صورت بپذیرد. | کارشناس بازار سرمایه | عباس کشوری |
موافقم؛ افزایش دامنه باید پلکانی باشد تا بازار شرایط تطبیق با وضعیت جدید را پیدا کند و حتما در بازار متعادل مثبت دامنه افزایش پیدا کند نه در این شرایط که ابهام خیلی زیاد و بدون حمایت حقوقی ها است و حتما مطالعه و تائید کارگروه ها و مرکز پژوهش بورس را داشته باشد. | کارشناس بازار سرمایه | محسن موسوی |
پیشنهاد کانون کارگزاران در خصوص افزایش دامنه نوسان قابل بررسی است. اما دامنه نوسان باید در شرایط متعادل بازار تغییر کند و در نهایت به سمت حذف شدن پیش رود. در صورت حذف شدن دامنه نوسان، بورس واقعی خواهد شد اما اکنون با توجه به شرایط فعلی بازار اگر این اتفاق بیفتد بورس کاملا دستوری خواهد شد. زیرا حمایت ها که دستوری است، قیمت گذاری ها که دستوری است و تامین منابع مالی هم دستوری است. بنابراین ما بورس واقعی نخواهیم داشت. در نتیجه به نظر نمی رسد حذف یا افزایش دامنه نوسان در چنین شرایطی بتواند تاثیر مثبتی بر بازار سرمایه داشته باشد. بلکه باید اندیشه و تفکر بورسی حاکم باشد. هر چه محدودیت ها برداشته شود در نهایت به نفع بازار است. | کارشناس بازار سرمایه | محمدعلی احمدزاد اصل |
نظری ندارم ! | کارشناس بازار سرمایه | علی رحمانی |
در حال حاضر دو مساله در مورد زیرساخت های بازار وجود دارد. یکی حجم مبنا و دیگری دامنه نوسان. حذف حجم مبنا امکان پذیر است. زیرا هیچگونه تحلیل و مطالعه ای پشت آن وجود ندارد و بیش از ۹۵ درصد از مشکلات بازار ناشی از همین حجم مبناست. اما افزایش شدید دامنه نوسان یا حتی حذف آن نیازمند دو ساختار مهم است. اول اینکه نقدینگی کافی در بازار وجود داشته باشد و دوم این که بازار دارای بازارگردان های قوی باشد. که در حال حاضر هیچ یک از این دو مورد در بازار وجود ندارد. با توجه به این که پول کافی در بازار نیست اگر دامنه نوسان باز باشد یا با رشد زیادی همراه شود بازار دچار پنیک های زیادی خواهد شد. من با افزایش دامنه نوسان با این شدت موافق نیستم. بلکه معتقدم همین روندی که فرابورس در پیش گرفته بسیار منطقی و مناسب است. وقتی بازار به تعادل رسید و نقدینگی مناسبی در بازار وجود داشت می توان دامنه نوسان را در هر دوره ای به میزان کمی مثلا یک درصد در هر سال افزایش داد تا در نهایت دامنه نوسان به ۱۰ درصد برسد. به طور کلی من افزایش دامنه نوسان بیش از ۱۰ درصد را عاقلانه نمی بینم. زیرا با توجه به مختصات پرریسک بازار سرمایه ایران افزایش بیش از این مقدار دامنه نوسان می تواند پنیک های نافرمی را در بازار ایجاد کند. اما اگر دامنه نوسان همین ۵ درصد باقی بماند و حجم مبنا حذف شود بخش عمده ای از تله های صف فروش و صف خرید بازار سرمایه از بین خواهد رفت . | کارشناس بازار سرمایه | همایون دارابی |
با افزایش دامنه نوسان موافق هستم اما با سه پیش شرط یا توجه. در درجه اول همه نمادها این قابلیت را ندارند و ابتدا بر روی نمادهای منتخب اعمال شود، در درجه دوم اطلاع رسانی لازم به صورت گسترده انجام و تبعات آن به مخاطبان اعلام شود و در درجه سوم نیز اعمال افزایش دامنه حداقل یک ماه بعد از اعلام عمومی صورت گیرد. | کارشناس بازار سرمایه | سیاوش وکیلی |
با افزایش دامنه نوسان مخالف هستم؛ هرگونه تغییر در دامنه نوسان باید به تدریج و در شرایط باثبات صورت بگیرد. ضمنا باید دید منافع کانون کارگزاران در این حوزه با منافع سهامدار در یک راستا قرار دارد یا خیر؟ | فعال بازار سرمایه | مجتبی معتمدنیا |
با افزایش دامنه نوسان موافق هستم، چرا که معتقدم بسیاری از مشکلات بازار سهام ما به دلیل همین دامنه نوسان است. اما برداشتن آن باید ابتدا بر ۱۰ نماد بزرگ انجام شود که البته این مهم نیز باید به صورت تدریجی انجام شود. | تحلیلگر بازار سرمایه | پیام الیاس کردی |
مخالف افزایش دامنه نوسان هستم، زیرا قدمت بازار سهام ما به اندازه ای نیست که بخواهیم از بورس کشورهای پیشرفته تقلید و مانند آن ها عمل کنیم. در حال حاضر حجم و اندازه بازار ما به میزانی نیست که این تصمیم اتخاذ شود. باید آهسته تر گام برداریم و به فکر توسعه بازار سرمایه باشیم. | کارشناس بازار سرمایه | علی محمد بد |
دامنه نوسان همواره یکی از وزنه هایی است که در سال های اخیر به پای بازار سرمایه بوده و علاوه بر این که مانع رشد بازار شده، صدمات زیادی را به بازار وارد کرده است. اما اینکه در موقعیت فعلی دامنه نوسان افزایش یابد جای بحث و بررسی دارد. به گمان من بین کارشناسان در مورد زمان اجرای این پیشنهاد اختلاف نظر وجود دارد. باید اجازه دهیم تا ابهاماتی مانند بودجه و توافقات هسته ای برطرف شود و بازار در شرایط بهتری قرار گیرد و سپس در این خصوص اقدام کرد. مناسب تر این است که این اتفاق برای همه سهم ها در یک زمان انجام نشود. بلکه سهم هایی که شرایط یکسانی مثلا از لحاظ حجم، ارزش و میزان شفافیت دارند انتخاب شوند و طرح افزایش دامنه نوسان برای آن ها اجرایی شود و در صورت دست یافتن به نتیجه مثبت می توان به تدریج آن را به کل بازار تعمیم داد. | رئیس هیات مدیره سبدگردان دارا | علیرضا قدرتی |
موافق افزایش یکباره نیستم. بودن دامنه نوسان یک محدودیت است و هر چه محدودیت ها از قید و بند بازار رها بشود برای کلیت بازار خوب است. اما من احساس می کنم بازار هیجانی ما که با یک غوره سردیش می شود و با یک مویز گرمی و به این درجه از بلوغ و رفتار منطقی نرسیده که بتواند این مهم را درک کند و شاهد رفتارهای هیجانی بیشتری خواهیم بود، افزایش دامنه پلکانی انجام شود به نفع بازار خواهد بود. | کارشناس بازار سرمایه | معصومه احمدی |
موافق هستم. من در کل مخالف هرگونه محدودیت شامل دامنه نوسان و حجم مبنا هستم. بهتر است این دامنه نوسان به صورت پله ای و در طول یکسال به طور کامل حذف شود تا روند نزولی بازار سهام اینگونه فرسایشی نباشد. | کارشناس بازار سهام | پرویز خالقی |
با افزایش ۱۰درصدی دامنه نوسان آن هم در طول یک سال و به صورت تدریجی موافق هستم چرا که در غیر این صورت بازار دچار هیجانات شدیدی خواهد شد. | کارشناس بازار سهام | پیمان حدادی |